Φιρμάνια και εκβιασμοί της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ενάντια στην Ελλάδα

15:55 | 31 Ιαν. 2016

Eric Toussaint

  

Σύνοψη της ομιλίας που έκανε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Ερίκ Τουσέν στις 14 Ιανουαρίου 2016 με την ευκαιρία της διεθνούς συνάντησης που οργάνωσε η Ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο GUE/NGL (Ευρωπαϊκή Ενωμένη Αριστερά/ Σκανδιναβική Πράσινη Αριστερά). Το θέμα ήταν «Η ΕΚΤ, η μη εκλεγμένη κυβέρνηση της Ευρώπης». (Για το πλήρες πρόγραμμα δείτε:http://www.guengl.eu/news/article/the-ecb-europes-unelected-government). Μετάφραση του Μωυσή Λίτση.

Ο Ερίκ Τουσέν έκανε την ομιλία του σε ένα πάνελ του οποίου συντονιστής ήταν ο Δημήτρης Παπαδημούλης, ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Οι υπόλοιποι ομιλητές στο πάνελ ήταν η Μαρίκα Φραγκάκη, επικεφαλής του τμήματος οικονομικών στην πολιτική γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ και ο Pearse Doherty,  εκπρόσωπος για οικονομικά ζητήματα στο Ιρλανδικό κόμμα Σιν Φέιν. Στα υπόλοιπα πάνελ τα οποία δημιουργήθηκαν στη διάρκεια της ημέρας η οποία ήταν αφιερωμένη στην ΕΚΤ, μετείχαν η Gabi Zimmer, ευρωβουλευτής του Die Linke και πρόεδρος της GUE/NGL, ο Fabio Di Masi, επίσης ευρωβουλευτής του Die Linke, ο Miguel Urban, ευρωβουλευτής των Podemos και ο Harald Schumann ο οποίος έφτιαξε ένα υπέροχο ντοκιμαντέρ για την Τρόικα (βλέπε http://www.arte.tv/guide/fr/051622-000/puissante-et-incontrolee-la-troika). Μπορείτε να δείτε όλες τις συζητήσεις σε βίντεο στο: http://www.guengl.eu/news/article/the-ecb-europes-unelected-government

* * * * *


1. O Ζαν-Κλοντ Τρισέ, πρόεδρος της ΕΚΤ, ενώ σχεδιαζόταν το μνημόνιο που επιβλήθηκε στην Ελλάδα τον Μάιο του 2010, απειλούσε να διακόψει τη ρευστότητα που χρειαζόντουσαν οι ελληνικές τράπεζες αν η Ελλάδα ζητούσε μείωση του χρέους.

Στη διάρκεια της ακρόασης ενώπιον της Επιτροπής Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος, ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης, ο οποίος εκπροσωπούσε την Ελλάδα στο ΔΝΤ από τον Μάρτιο του 2010 έως τον Δεκέμβριο του 2011 πριν γίνει αντιπρόεδρος στην τράπεζα Πειραιώς, δήλωσε: «O κ. Τρισέ-πρόεδρος τότε της ΕΚΤ-ήταν μεταξύ αυτών που αντιδρούσαν στην αναδιάρθρωση χρέους απειλώντας να διακόψει την ρευστότητα στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, ο κ. Τρισέ μπλόφαρε προκειμένου να διασώσει τις γαλλικές και γερμανικές τράπεζες!». (Βλέπε http://cadtm.org/Audition-de-Panagiotis-Roumeliotis) Το 2015, υπό την προεδρία του Μάριο Ντράγκι, η ΕΚΤ πραγματοποίησε την απειλή που είχε εκστομίσει ο προκάτοχός του, Ζαν-Κλοντ Τρισέ.

2. Τον Μάιο του 2010 η ΕΚΤ συνέβαλε στη δημιουργία της Τρόικας η οποία επέβαλε μέτρα τα οποία παραβίαζαν τα θεμελιώδη δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών.

Η έκθεση της Επιτροπής Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος περιλαμβάνει κατάλογο μέτρων τα οποία υπαγόρευσε η Τρόικα (εντός της οποίας η ΕΚΤ έπαιξε και συνεχίζει να παίζει βασικό ρόλο) με αποτέλεσμα την παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Τα δάνεια τα οποία χορηγήθηκαν στην Ελλάδα μέσα στο πλαίσιο του μνημονίου χρησιμοποιήθηκαν για να προστατεύσουν τα συμφέροντα των μεγάλων ιδιωτικών γαλλικών, γερμανικών και ελληνικών τραπεζών παρόλο που ήταν υπεύθυνες για την κερδοσκοπική χρηματοπιστωτική φούσκα η οποία άρχισε να σπάει το 2009.

3. Εντός του πλαισίου του SMP (Πρόγραμμα Αγοράς Χρεογράφων), το 2010-2011-2012 η ΕΚΤ αγόρασε Ελληνικά ομόλογα με σημαντική έκπτωση.
Για την περίοδο 2010-2012, η συνολική ποσότητα Ελληνικών ομολόγων που αγοράστηκαν από ιδιωτικές τράπεζες ανέρχονταν σε 55 δισ. ευρώ. Στις αρχές του 2016, η ΕΚΤ εξακολουθεί να κρατάει ομόλογα αξίας 20 δισ. ευρώ περίπου που αγόρασε εκείνη την περίοδο, τα οποία η Ελλάδα αναμένεται να αποπληρώσει το 2018.
Αγοράζοντας Ελληνικά ομόλογα στην δευτερογενή αγορά, η ΕΚΤ βοήθησε τις γαλλικές, γερμανικές, ελληνικές και άλλες τράπεζες να τα ξεφορτωθούν, παρακάμπτοντας το «κούρεμα» του 2012. Επιπλέον, η αγορά από την ΕΚΤ μεγάλων ποσοτήτων ομολόγων στη δευτερογενή αγορά είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι τιμές των χρηματοπιστωτικών αυτών εργαλείων. Αυτό επέτρεψε στις γαλλικές, γερμανικές και ελληνικές τράπεζες να περιορίσουν τις απώλειές τους όταν τα πούλησαν.

Το 2012, η ΕΚΤ αρνήθηκε να πάρει μέρος σε οποιαδήποτε αναδιάρθρωση και τον Ιούλιο/Αύγουστο του 2015 απαίτησε την αποπληρωμή 7,6 δισ. ευρώ στην ονομαστική τους αξία. Μεταξύ 2011 και 2015, εξασφάλισε μεγάλες ποσότητες τόκων από τα Ελληνικά ομόλογα(βλέπε παρακάτω).
Ο τρόπος με τον οποίο η ΕΚΤ χρησιμοποίησε την Τρόικα για να οργανώσει την αναδιάρθρωση το 2012 είναι σκανδαλώδης και φέρει ξεκάθαρα σημάδια μη νομιμότητας. Ήταν κυρίως οι μεγάλες γαλλικές και γερμανικές τράπεζες που γλύτωσαν καθώς είχαν προειδοποιηθεί για το επικείμενο κούρεμα, αντίθετα με τις κυπριακές τράπεζες που είχαν αγοράσει μεγάλες ποσότητες ελληνικών ομολόγων και οι οποίες επηρεάστηκαν άμεσα από αυτές. Ακόμη χειρότερα, τα ελληνικά συνταξιοδοτικά ταμεία, Έλληνες μικροεπενδυτές και οι εργαζόμενοι στην Ολυμπιακή Αεροπορία ήταν τα άμεσα θύματα του κουρέματος. Το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα δεν έχει ακόμη ανακάμψει. Από την άλλη, η πτώση της ονομαστικής αξίας των ομολόγων σήμαινε ότι γλύτωσαν τα κεφάλαια γύπες, τα vulture funds.
Η ΕΚΤ αγόρασε Ελληνικό χρέος ενώ την ίδια ώρα επέβαλε δραστικούς όρους. Υπήρξαν στιγμές που, κρίνοντας ότι οι ελληνικές αρχές δεν συνεργαζόντουσαν αρκετά στην επιβολή των μέτρων που υπαγόρευε η Τρόικα, η ΕΚΤ ανέστειλε την αγορά ομολόγων ως μέσο εκβιασμού.

Η ΕΚΤ έβγαλε κέρδη σε βάρος του Ελληνικού λαού

Παρόλο που η Ελλάδα οφείλει λιγότερα χρήματα από ότι η Ιταλία ή η Ισπανία, η ΕΚΤ παίρνει μεγαλύτερο τόκο από την Ελλάδα από ότι από τις χώρες αυτές. Το 2014, η ελληνική κυβέρνηση πλήρωσε 298 εκατ. ευρώ σε τόκους για τα δάνεια από την ΕΚΤ, οι οποίοι ανέρχονταν στο 40% των 728 εκατ. ευρώ από τα κέρδη τα οποία έβγαλε η ΕΚΤ από τις πέντε χώρες που μετείχαν στο SMP παρόλο που το Ελληνικό χρέος προς την ΕΚΤ ανέρχεται σε μόλις 12% του συνόλου των οφειλών.
Το χρέος που οφείλεται στην ΕΚΤ από τις χώρες που μετέχουν στο SMP(Φεβρουάριος 2015) 2
Χώρα       % επί του συνόλου
Ιταλία               52 %
Ισπανία             20 %
Ελλάδα             12 %
Πορτογαλία       10 %
Ιρλανδία            6 %

Τα κέρδη της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα θα ξεπεράσουν τα 7,7 δισ. ευρώ το 2018 όταν η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει το τελευταίο μη αναδιαρθρωμένο ομόλογο. Η ΕΚΤ έχει κατ’ επανάληψη εκβιάσει την Ελλάδα με την πρόταση ότι ίσως επιστρέψει τα παράνομα κέρδη στη χώρα. Κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών στην εξουσία της κυβέρνησης Τσίπρα, η ΕΚΤ αρνήθηκε να επιστρέψει τα παράνομα κέρδη που είχε βγάλει από το 2012. Μετά την συνθηκολόγηση της Ελληνικής κυβέρνησης στις 13 Ιουλίου 2015, ορισμένα από αυτά τα κέρδη επεστράφησαν, αλλά υπό τον όρο ότι τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των πιστωτών. Τα κέρδη που επεστράφησαν στην Ελλάδα δεν ωφέλησαν τον Ελληνικό λαό. |1|

Αυτό είναι ένα απόσπασμα από επίσημο έγγραφό με ημερομηνία Ιούλιος 2015:
«Το σύνολο των κερδών από το SMP και το ANFA  μέχρι τον Ιούλιο του 2018 ανέρχονται σε 7,7 δισ. ευρώ. Εφόσον συμφωνήσουν τα κράτη μέλη, τα κέρδη από τον SMP  για το 2014 και 2015 (τα οποία ανέρχονται συνολικά σε 3,3 δισ. ευρώ) αν και ανεπαρκή, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τον Ιούλιο για την αποπληρωμή των καθυστερουμένων στο ΔΝΤ και άλλων επερχόμενων πληρωμών.

Τα κέρδη του 2016, 2017 και 2018 θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για μεταγενέστερο πρόγραμμα χρηματοδότησης. Κατά την περίοδο Ιούλιος 2015-Ιούλιος 2018, η Ελλάδα αναμένεται να λάβει 2,7 δισ. ευρώ από κέρδη του SMP (εξαιρώντας τα κέρδη του 2014 και 2015 τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για επείγουσες αποπληρωμές χρέους) και 1,7 δισ. ευρώ από τα κέρδη του ANFA από τα υπόλοιπα κράτη μέλη και την Τράπεζα της Ελλάδος, μειώνοντας αναλόγως τις χρηματοδοτικές ανάγκες». (Βλέπε:http://ec.europa.eu/economy_finance/assistance_eu_ms/documents/2015-07-10_greece_art__13_eligibility_assessment_esm_en.pdf  σελίδα 10)

Η ΕΚΤ και το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) υπεύθυνο για την ανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών Τραπεζών

Μεταξύ των μελών του Γενικού Συμβουλίου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας |2|  είναι και οPierre Mariani, |3| ο οποίος φέρει ευθύνη για την κατάρρευση της τράπεζας Dexia και της οικονομικής καταστροφής που ακολούθησε. Η βελγική-γαλλική-λουξεμβουργιανή τράπεζα έπρεπε να διασωθεί σε τρεις χωριστές περιπτώσεις από τις βελγικές, γαλλικές και λουξεμβουργιανές αρχές. Οι τεράστιες απώλειες που κατέγραψε η Dexia  μεταξύ 2008 και 2012 δεν εμπόδισαν τον κ. Mariani να αυξήσει σημαντικά τις απολαβές του. Ακόμη και έτσι η ΕΚΤ δεν θεώρησε πρόβλημα να τον τοποθετήσει στη θέση ενός από τους διευθυντές του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας υπεύθυνο για την ανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών τραπεζών.

Είναι αποδεκτό κάποιος ο οποίος ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την καταστροφή μιας μεγάλης τράπεζας όπως η Dexia να τοποθετείται επικεφαλής υπεύθυνος για την διαχείριση της ανακεφαλαιοποίησης των Ελληνικών τραπεζών; Η Dexia πούλησε δισεκατομμύρια ευρώ σε τοξικά δάνεια σε γαλλικούς δημόσιους φορείς και η κατάρρευσή της είχε πολύ μεγάλες καταστροφικές επιπτώσεις στα δημοσιονομικά του Βελγίου, της Γαλλίας και του Λουξεμβούργου. Είναι φρόνιμο να συνεχίσουμε  να εμπιστευόμαστε τον Pierre Mariani; Όταν η Dexia διασώθηκε από την βελγική κυβέρνηση, ο Pierre Mariani αναγκάστηκε να παραιτηθεί  εξαιτίας της καταστροφικής του διαχείρισης αλλά έφυγε παίρνοντας ένα εκατομμύριο ευρώ ως «χρυσό αλεξίπτωτο». Για το έτος 2012, η Dexia του κατέβαλε 1,7 εκατ. ευρώ. |4| Και νάτος τώρα  στην Ελλάδα μετέχοντας στην εκκαθάριση των Ελληνικών τραπεζών.

Μεταξύ των υπολοίπων μελών του Γενικού Συμβουλίου του Ταμείου είναι ο Wouter Devriendt. Ο σύμβουλος αυτός του Βελγίου για ζητήματα τραπεζών κατείχε σημαντικές θέσεις σε δύο τράπεζες οι οποίες έπρεπε να διασωθούν το 2008. Η Fortis διασώθηκε από την βελγική κυβέρνηση και ξαναπουλήθηκε στην BNP Paribas  και η ABN-Amro εθνικοποιήθηκε από την ολλανδική κυβέρνηση. Όπως ο Pierre Mariani,  ο Wouter Devriendt είναι ένας από τους ανθρώπους που ευθύνονται για την τραπεζική κρίση στην Ευρώπη.

Θα ήταν ντροπή να κλείσουμε αυτή την αναφορά στα μέλη του Γενικού Συμβουλίου του ΕΤΧΣ χωρίς να αναφέρουμε τον Steven Franck, ο οποίος κατείχε υψηλές θέσεις στην Βορειοαμερικανική τράπεζα Morgan Stanley, και κατόπιν στην BNP Paribas  μεταξύ 2006 και 2009-στη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία η τράπεζα αυτή συνέβαλε ενεργά στη δημιουργία της ιδιωτικής πιστωτικής κερδοσκοπικής φούσκας στην Ελλάδα και είχε εμπλακεί στην αγορά υψηλού ρίσκου (subprime) και διαρθρωμένων προϊόντων στις ΗΠΑ. Σημειώστε ότι ο Steven Franck είχε επίσης εργαστεί για τον Αμερικανό πρόεδρο στον Λευκό Οίκο και υπηρέτησε στην αεροπορία του πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ.

Θέτουμε το ερώτημα: Είναι φυσιολογικό τα συμφέροντα της Ελλάδας και των πολιτών της να τα εμπιστεύονται σε ένα τέτοιον άνθρωπο;  Η σύνθεση του διευθυντικού αυτού σώματος που είναι υπεύθυνο για την ανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών τραπεζών περιγράφει στην εντέλεια τη φύση της παρέμβασης της ΕΚΤ και της Τρόικας γενικά- που είναι η υπεράσπιση και η προώθηση των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου και των μεγάλων δυνάμεων.

Η ΕΚΤ συνεχίζει να εκβιάζει την κυβέρνηση Τσίπρα με την πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στη ρευστότητα

Η ΕΚΤ έχει την υποχρέωση να παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες στην Ευρωζώνη. Μετά το «στρες τεστ» και την υποβολή των τραπεζών σε αυτό το 2014, η ΕΚΤ και οι εποπτεύουσες αρχές διακήρυξαν ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι ικανοποιητικά ισχυρές. Κατά συνέπεια η ΕΚΤ έπρεπε να ενεργήσει με προσφορά ρευστότητας προς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Κατά τη διάρκεια  όμως των πρώτων έξι μηνών της κυβέρνησης Τσίπρα, η ΕΚΤ έκανε συνεχώς δηλώσεις που αποσταθεροποίησαν τη συγκεκριμένη κυβέρνηση και δημιούργησαν το χειρότερο είδος αμφιβολιών για το τι θα γίνει με τις καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες.

Αυτό ενήργησε καταλυτικά, προκαλώντας πολύ μεγάλες εκροές καταθέσεων(περί τα 40 δις. ευρώ αποσύρθηκαν από τις ελληνικές τράπεζες μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου 2015). Η ΕΚΤ διατήρησε τη ροή έκτακτης χρηματοδότησης, αλλά υπαινισσόταν ότι ενδεχομένως να τη σταματήσει οποιαδήποτε στιγμή. Κάτι που πράγματι έπραξε στα τέλη Ιουνίου 2015, όταν η κυβέρνηση Τσίπρα διενήργησε δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου 2015. Το αποτέλεσμα ήταν να κλείσουν οι ελληνικές τράπεζες από τις 28 Ιουνίου και για διάστημα τριών εβδομάδων.

Τη στιγμή που η ΕΚΤ περιόρισε την έκτακτη ρευστότητα, υπολογίζονταν ότι οι ελληνικές τράπεζες θα είχαν τη δυνατότητα πρόσβασης σε επιπλέον 28 δις. έκτακτης ρευστότητας. Η ΕΚΤ απέτυχε ξεκάθαρα να τιμήσει τις υποχρεώσεις της όπως προβλέπονται από τις Συνθήκες της ΕΕ. Το μπλοκάρισμα στο ελληνικό σύστημα πληρωμών αποτελεί κατάφορη παραβίαση των διατάξεων  του  Άρθρου 127 της TFUE (Συνθήκη για τη Λειτουργία της ΕΕ).

Ο Γιάννης Στουρνάρας (διοικητής σήμερα της Τράπεζας της Ελλάδος και πρώην υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Σαμαρά) πριν από λίγο ανέφερε ότι το 2015 είχε τακτικές συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και άλλες προσωπικότητες προκειμένου να επηρεάσουν τις αποφάσεις που θα έπαιρναν η κυβέρνηση και το Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Θα πρέπει να τονίσουμε επίσης ότι στο πλαίσιο της πολιτικής με στόχο την  αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης Τσίπρα, η ΕΚΤ αρνήθηκε να αγοράσει ελληνικά χρεόγραφα το 2015. Επιπλέον από τον Ιανουάριο του 2015, με βάση το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, είχε αγοράσει χρεόγραφα από άλλα κράτη στην Ευρωζώνη ύψους 60 δις. ευρώ περίπου το μήνα. Τώρα που η ελληνική κυβέρνηση υποτάχθηκε στο τρίτο μνημόνιο, η ΕΚΤ μελετά το ενδεχόμενο να αγοράσει ελληνικό χρέος, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα ακολουθήσει τις νεοφιλελεύθερες επιταγές περικόπτοντας για μία ακόμη φορά  τις συντάξεις, συνεχίζοντας τις ιδιωτικοποιήσεις, κλπ.

Η ΕΚΤ και το δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου 2015

Στις 28 Ιουνίου 2015, η ΕΚΤ ενήργησε για να κλείσουν οι ελληνικές τράπεζες. Στις 29 Ιουνίου, ο Benoît Coeuré, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα Les Echos, δήλωσε ότι «η έξοδος από την Ευρωζώνη, η οποία μέχρι τώρα ήταν σε σημαντικό βαθμό θεωρητική, δυστυχώς δεν μπορεί να αποκλειστεί», προσθέτοντας πως αυτό ήταν αποτέλεσμα της απόφασης της Αθήνας να σταματήσει τις διαπραγματεύσεις. Στη συνέχεια ανέφερε ότι αν οι Έλληνες ψήφιζαν «Ναι» στο δημοψήφισμα, δεν υπήρχε αμφιβολία ότι οι αρχές της Ευρωζώνης θα έβρισκαν λύση για την Ελλάδα. Αν το «Όχι» επικρατούσε, «θα ήταν πολύ δύσκολο να επανέλθει η διάλογος» |5|

Στις 3 Ιουλίου 2015, ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Vítor Constâncio, ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ότι η ΕΚΤ θα εκταμίευε έκτακτη ρευστότητα (Βοήθεια Έκτακτης Ρευστότητας-ELA)  προς τις ελληνικές τράπεζες αστη περίπτωση που οι Έλληνες ψήφιζαν «Όχι» την επόμενη Κυριακή. «Θα είναι απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου (της ΕΚΤ). Πρέπει να περιμένουμε και να δούμε πώς το Διοικητικό Συμβούλιο στο σύνολό του θα αναλύσει την κατάσταση», δήλωσε σε συνέντευξη τύπου μετά την ομιλία που έκανε σε οικονομικό συνέδριο. |6|

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2015, σε συνέντευξή του προς το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, ο Vítor Constâncioαπάντησε στην ερώτηση «Τι αμφιβολίες δημιουργήθηκαν για το ευρώ;» με τον εξής τρόπο. «Μόνον οι αγορές είχαν αμφιβολίες σχετικά με μια ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, μπορούν να ανταπεξέλθουν με τις προκλήσεις της νομισματικής ένωσης. Δεν υπήρξε ποτέ αμφ ενώ η πλειονότητα των χωρών μελών δεν είχε καμιά αμφιβολία για αυτό. Διαβεβαιώνουμε ότι το ευρώ είναι μη αναστρέψιμο. Νομικά, καμιά χώρα δεν μπορεί να αποβληθεί. Αυτή η προοπτική δεν αποτέλεσε ποτέ μια σοβαρή απειλή».

Η κατάσταση των Ελληνικών τραπεζών

Το δημόσιο έγινε βασικός μέτοχος των τεσσάρων μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών από το 2010, με ειδικό αίτημα της ΕΚΤ, αλλά στην πράξη δεν ασκεί  εξουσία εφόσον διαθέτει μόνο προνομιακή μετοχή, η οποία δεν του παρέχει δικαιώματα ψήφου όπως οι κοινές μετοχές. Η συγκεντροποίηση των τραπεζών αυξήθηκε. Οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες απορρόφησαν επτά άλλες από το 2010. Ένα μεγάλο μερίδιο 45 δις. ευρώ το οποίο διοχετεύθηκε στις ελληνικές τράπεζες κατέληξε σε άλλες χώρες και έχει χρησιμοποιηθεί από τους ιδιώτες μετόχους των τραπεζών για να αυξήσουν την οικονομική τους επιρροή.

Οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν στην πραγματικότητα εξυγιανθεί. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας(ΤΧΣ) και η ΕΚΤ δεν ενθάρρυναν την εφαρμογή των μέτρων τα οποία ενδεχομένως να ανασυγκροτούσαν ένα ισχυρό τραπεζικό σύστημα – πράγμα που, κατά την άποψή μου, απαιτεί την κοινωνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Ένας βασικός παράγοντας για την κακή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών είναι η ποσότητα των αμφίβολων δανείων (Non Performing Loans).
Τον Δεκέμβριο του 2015, η ΕΚΤ και το Eurogroup  προώθησε μία χρηματοοικονομική πράξη πάνω στα αμφίβολα δάνεια, εξυπηρετώντας για μία ακόμη φορά τα ιδιαίτερα συμφέροντα του ιδιωτικού τομέα. Τα επενδυτικά κεφάλαια θα μπορούν να εξαγοράζουν ένα  μέρος αυτών των αμφίβολων δανείων, βγάζοντας κέρδη από αυτά. Μία επίπτωση της πράξης αυτής θα είναι η μείωση του κεφαλαιακού μεριδίου που κρατούν οι δημόσιες αρχές.

Η Επιτροπή Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος, που δημιουργήθηκε από την πρόεδρο της ελληνικής βουλής τον Απρίλιο του 2015 και η οποία διαλύθηκε από το νέο πρόεδρο το Νοέμβριο του 2015, συνεχίζει να εργάζεται, λαμβάνοντας υπόψη τη νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε από το τρίτο Μνημόνιο. Αυτή η Επιτροπή θα δώσει στη δημοσιότητα εκτίμηση για την κατάσταση των ελληνικών τραπεζών, κάνοντας κριτικό απολογισμό του τρόπου με τον οποίο οι τράπεζες ανακεφαλαιοποίηθηκαν. Θα έχουμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε  αυτό το ντοκουμέντο μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την 1η Μαρτίου 2016.

Συμπερασματικά, για τους λόγους που ήδη περιέγραψα, η Επιτροπή Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος εκτίμησε στην έκθεσή της, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιούνιο του 2015, ότι τα χρέη που απαιτεί η ΕΚΤ από την Ελλάδα θα πρέπει να θεωρηθούν άνομα παράνομα, απεχθή και μη βιώσιμα.
Βλέπε: http://cadtm.org/Preliminary-Report-of-the-Truth and http://cadtm.org/Illegitimacy-Illegality-Odiousness

Σημειώσεις
|1| Η πληροφόρηση προέρχεται από το Κεφάλαιο 3 της προκαταρκτικής έκθεσης της Επιτροπής Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος, την οποία μπορείτε να συμβουλευτείτε και να κατεβάσετε ελεύθερα στοhttp://cadtm.org/Preliminary-Report-of-the-Truth
|2| Ένας κατάλογος των μελών του Γενικού Συμβουλίου υπάρχει στην επίσημη σελίδα του Ταμείου:http://www.hfsf.gr/en/generalcouncil.htm
|3| https://wikipedia.org/wiki/Pierre_Mariani (στα γαλλικά). Δείτε επίσης http://topics.wsj.com/person/M/pierre-mariani/1017
|4| http://www.rtbf.be/info/economie/detail_pierre-mariani-a-touche-une-indemnite-de-1-7-million-d-euros-de-dexia?id=7963605 (στα γαλλικά). δείτε επίσης also https://en.wikipedia.org/wiki/Dexia#Salary_of_Pierre_Mariani
|5| http://www.lesechos.fr/monde/europe/021174193580-benoit-coeure-bce-la-sortie-de-la-grece-de-leuro-ne-peut-plus-etre-exclue-1132860.php (στα γαλλικά )
|6| Αναφέρεται στην Επιτροπή Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος, «άνομο, παράνομο, απεχθές και μη βιώσιμο στις δανειακές συμφωνίες του Αυγούστου 2015», δημοσιευμένο στις 5 Οκτωβρίου 2015http://cadtm.org/Illegitimacy-Illegality-Odiousness

Για το βίντεο της ομιλίας του Ερίκ Τουσέν: http://www.anti-k.org/2016/01/19/video-eric-toussaint-sur-les-diktats-exerces-par-la-banque-centrale-europeenne-bce-a-legard-de-la-grece-de-2010-a-aujourdhui/

Πηγή: www.contra-xreos.gr

Η καλύτερη δημοκρατία που μπορείς να αγοράσεις

donald_trump.jpg

Το πλέον αδιαφιλονίκητο φαβορί των Ρεπουμπλικανών ο δισεκατομμυριούχος μεγιστάνας των ακινήτων και αστέρας των ριάλιτι σόου Ντόναλντ Τραμπ, έχει βαλθεί, θαρρείς, να προσωποποιήσει όλα τα κακώς κείμενα της αμερικανικής εκλογικής βιομηχανίας | ΑP PHOTO/ PATRICK SEMANSKY

30.01.2016, 12:53 | Ετικέτες:  δημοκρατία, ΗΠΑ, Παγκόσμιος Πόλεμος, βιβλίο, συγγραφείς, Μάριο Ντράγκι, οικονομία, Γερμανία, όπλα, τράπεζες

Συντάκτης: 

Γιώργος Τσιάρας

Δεν είναι λίγοι οι αναγνώστες, αλλά και οι φίλοι που με αφορμή επικριτικά για το κατάντημα της αμερικανικής –και όχι μόνο- δημοκρατίας κείμενα, σαν αυτό που έγραψα πριν από δύο εβδομάδες για τον Ομπάμα («Οχι, Δεν Μπορούμε»), μου την... πέφτουν, αποκαλώντας με μεταξύ άλλων «αντι-Αμερικανό».

Στην πραγματικότητα, βέβαια, δύσκολα θα βρει κανείς πιο ένθερμο μύστη της αμερικανικής κουλτούρας, αυτού του υπέροχου, ολοζώντανου μέσα στις αντιφάσεις του μείγματος των πιο ετερόκλητων επιδράσεων και πολιτισμών, από εμένα: από την τζαζ και μπλουζ-ροκ μουσική και το νουάρ σινεμά ώς την «μπιτ» λογοτεχνία, από τον Τσάντλερ και τον Χάμετ ώς τον Τσόμσκι και τον δάσκαλό του Χάουαρντ Ζιν, από το μπάσκετ ώς τα μπλου τζιν που φοράω σαν δεύτερο δέρμα, καμιά άλλη χώρα δεν με έχει επηρεάσει τόσο πολύ στη ζωή και τη σκέψη μου όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αυτό το εκπληκτικό χωνευτήρι ιδεών και ανθρώπων.

Αλλο όμως αυτή η Αμερική της πανσπερμίας και του «όλα-είναι-δυνατά», η Αμερική της ανοχής και των ελευθεριών που τόσο αγαπώ, κι άλλο η εκάστοτε κυβέρνησή της και το πυκνό πλέγμα οργανωμένων ολιγαρχικών συμφερόντων που κρύβονται πίσω της, διαμορφώνοντας ένα σύστημα πλανητικής εξουσίας που –έχοντας «κληρονομήσει» μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο την παγκόσμια επικυριαρχία από τους εξαντλημένους Βρετανούς– παίρνει σε καθημερινή βάση αποφάσεις που καταδικάζουν στον πόλεμο και την ανέχεια δισεκατομμύρια συνανθρώπους μας.

Αλλο οι λαοί, κι άλλο τα κράτη και οι ελίτ που τα διαφεντεύουν, στο όνομασαπισμένων εδώ και αιώνες «ιδανικών», που δεν πείθουν πια παρά μόνον τους ανιστόρητους και τους αφελείς.

Πριν από δεκατέσσερα χρόνια, ένας εξαίρετος Βρετανός δημοσιογράφος του ΒΒC και της Guardian, o Γκρεγκ Πάλαστ, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο The Best Democracy Money Can Buy - «Η Καλύτερη Δημοκρατία που Μπορείς να Αγοράσεις».

Σε αυτό, ο Πάλαστ περιγράφει αναλυτικά πως ο κατά σειρά 41ος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Τζορτζ Χέρμπερτ Γουόκερ Μπους, χρησιμοποιώντας τον προσωπικό του πλούτο και τις χορηγίες και μιντιακές διασυνδέσεις των ολιγαρχών φίλων του, επέβαλε τον γιο του Τζορτζ Γουόκερ Μπους ως 43ο ένοικο του Λευκού Οίκου.

Και πως, όταν τα κουκιά δεν... έβγαιναν με τίποτε, εκμεταλλεύτηκε το γεγονός ότι ένας άλλος γιος του, ο Τζεμπ Μπους, είχε εκλεγεί κυβερνήτης της Φλόριντα, μιας Πολιτείας που εξελίχθηκε τεχνηέντως σε «ρυθμιστή» των εκλογών, αλλά και το γεγονός ότι ο ίδιος είχε παλαιότερα διορίσει τα μισά μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, για να νοθεύσει τη λαϊκή ετυμηγορία και να βγάλει το αποτέλεσμα που εκείνος και οι σπόνσορές του προ-παρήγγειλαν.

[Φυσικά, ο Πάλαστ περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό στα γεγονότα του 2000. Αν πάει κανείς μερικές δεκαετίες παραπίσω, θα διαπιστώσει ότι η οικογένεια Μπους είναι μια από τις βαθύτερα διαπλεκόμενες πολιτικές «φαμίλιες» της Αμερικής, που ειδικεύεται ήδη από την εποχή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου στον πλουτισμό μέσω της εμπλοκής στην προετοιμασία και τη διεξαγωγή μακρινών πολέμων και της«διευκόλυνσης» πάσης φύσεως δικτατόρων-πελατών, με πιο κραυγαλέο παράδειγμα τον... Χίτλερ.

Ο «γενάρχης» της δυναστείας Σάμιουελ Μπους, άνθρωπος των Ροκφέλερ, βρέθηκε το 1917 σε θέση-κλειδί στο υπουργείο Πολέμου, την οποία εκμεταλλεύτηκε για να υπογράψει παραγγελίες εκατομμυρίων τουφεκιών και άλλων όπλων στη «διαπλεκόμενη» εταιρεία Remington.

Ο γιος του, Πρέσκοτ, παντρεύτηκε αργότερα την κόρη ενός μεγαλοτραπεζίτη της Wall Street, του Χέρμπερτ Γουόκερ: οι δυό τους ανέλαβαν μεγάλες τραπεζικές και άλλες «διευκολύνσεις» για τον Φριτς Τίσεν, τον Γερμανό μεγαλοβιομήχανο-κατ’ εξοχήν χρηματοδότη των ναζί, σε μια ανίερη τραπεζική «Συμμαχία με τον Εχθρό» που τερματίστηκε μόλις το 1942.

Από αυτές τις «βρομοδουλειες» δημιουργήθηκε η τεράστια οικογενειακή περιουσίατων Μπους, που τους επιτρέπει ώς και σήμερα να λύνουν και να δένουν στα πολιτικά παρασκήνια της «δημοκρατικής», κατά τα άλλα, Αμερικής. Αντί να σαπίσει στη φυλακή ως προδότης, ο ζάπλουτος Πρέσκοτ έγινε «κόγκρεσμαν» και ο γιος του πρόεδρος, όπως και ο γιος του γιου του. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία, για κάποιο άλλο Δρομο-λόγιο...]

Ας έρθουμε όμως στο σήμερα. Τη Δευτέρα ξεκινά από την Αϊόβα το «γαϊτανάκι» των προκριματικών εκλογών για το προεδρικό χρίσμα των δύο εναλλασσόμενων στην εξουσία κομμάτων - μια αλυσίδα εκλογικών μαχών, που πολύ πριν δοθεί, έχει «προλειανθεί» με έναν πακτωλό δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων από τα φαβορί, που δικαιώνει απολύτως τον προβοκατόρικο τίτλο του βιβλίου του Πάλαστ.

Από τη μια μεριά, των Δημοκρατικών, έχουμε τη Χίλαρι Κλίντον, μια κατ’ όνομα «προοδευτική» πρώην πρώτη κυρία που ζει εδώ και σαράντα χρόνια στους διαδρόμους της Ουάσινγκτον και διατηρεί άριστες σχέσεις τόσο με τα ισχυρότερα«κρατικά» λόμπι –με προεξάρχον το ισραηλινό– όσο και με τους κοφτερούς και αχόρταγους τραπεζίτες της Wall: ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μόνο η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα Goldman Sachs, το τραπεζικό μεγαθήριο που έχει παίξει έναν από τους σκοτεινότερους ρόλους στην ελληνική πιστωτική τραγωδία μέσω των γνωστών swaps, και στο παρελθόν (για να μην πούμε ακόμη...) μετρούσε μεταξύ των καλοπληρωμένων Ευρωπαίων υπαλλήλων της τους Μάριο Ντράγκι και Λουκά Παπαδήμο, έχει... μετρήσει στην κυρία Κλίντον πάνω από 700.000 δολάρια, υποτίθεται ως αντίτιμο για βαρυσήμαντες ομιλίες!

Οσο για το πόσα εκατομμύρια έχει τσεπώσει όλα αυτά τα χρόνια από «ομιλίες» και παρασκηνιακά νταραβέρια ανά τον κόσμο ο σύζυγος Μπιλ, Θου Κύριε φυλακήν τω στόματί μου...

Από την άλλη πλευρά, των Ρεπουμπλικανών, έχουμε πλέον αδιαφιλονίκητο φαβορί τον δισεκατομμυριούχο μεγιστάνα των ακινήτων και αστέρα των ριάλιτι σόουΝτόναλντ Τραμπ, έναν άνθρωπο που έχει βαλθεί, θαρρείς, να προσωποποιήσει όλα τα κακώς κείμενα της αμερικανικής εκλογικής βιομηχανίας.

Τα καλοπληρωμένα ΜΜΕ τον έχουν αναδείξει σε Θεό: όσο περισσότερες κοινωνικές ομάδες προσβάλλει με τα λόγια του, όσο πιο ακραίες και επικίνδυνες για τις ΗΠΑ και όλο τον πλανήτη εξαγγελίες κάνει ο Τραμπ τόσο ανεβαίνουν τα ποσοστά του!

«Ακόμη και να βγω στη μέση της Πέμπτης Λεωφόρου και να πυροβολήσω έναν άνθρωπο, πάλι πρώτος θα βγω!», κόμπαζε πριν από λίγες μέρες αυτή η δίποδη ύβρις σε βάρος κάθε έννοιας δημοκρατίας – κι όμως προηγείται, και μάλιστα με μεγάλη διαφορά.

Μοναδική «παραφωνία» σε όλο αυτό το παντελώς αντιδημοκρατικό σκηνικό, όπου οι ιδέες παίζουν τον τελευταίο ρόλο, αλλά και μοναδική ελπίδα για όσους ακόμη πιστεύουν στην αμερικανική δημοκρατία, παραμένει ο ανταγωνιστής της Χίλαρι για το χρίσμα, ο 74χρονος αυτοαποκαλούμενος «δημοκρατικός σοσιαλιστής» Μπέρνι Σάντερς, που στηρίζει την καμπάνια του σε υποσχέσεις για φορολόγηση των πλουσίων και αποκατάσταση των οξύτατων κοινωνικών αδικιών.

Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις για την Αϊόβα, ο Σάντερς φαίνεται να έχει κλείσει την ψαλίδα από τη Χίλαρι: στο Νιου Χαμσάιρ, μάλλον προηγείται.

Ακόμη όμως κι αν ο Σάντερς κερδίσει το χρίσμα, ακόμη κι αν -λέμε τώρα- γίνει τον Νοέμβρη ο 45ος πρόεδρος, πόσο πιθανό είναι να αλλάξει ρότα το πυρηνικό αεροπλανοφόρο που λέγεται Αμερική;

Από την Εφημερίδα των Συντακτών

Ζούμε σ' ένα μεσοδιάστημα στο οποίο οι παλιές βεβαιότητες πλέον δεν λειτουργούν

Του Ζίγκμουντ Μπάουμαν

20:34 | 27 Ιαν. 2016

  

«Βρισκόμαστε σ' ένα μεσοδιάστημα, μεταξύ μιας εποχής που οι άνθρωποι είχαν βεβαιότητες και μιας άλλης, όπου οι παλιές μέθοδοι πλέον δεν λειτουργούν»

Έχετε περιγράψει την ανισότητα ως «μετάσταση». Βρίσκεται η δημοκρατία σε κίνδυνο;

Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε αυτό που συμβαίνει αυτό τον καιρό ως κρίση της δημοκρατίας, ως κατάρρευση της εμπιστοσύνης· την πεποίθηση πως οι ηγέτες μας δεν είναι απλά διεφθαρμένοι ή ανόητοι, αλλά ανίκανοι. Οι πράξεις απαιτούν την εξουσία, τη δυνατότητα να κάνεις πράγματα, και χρειαζόμαστε και την πολιτική που είναι η ικανότητα να αποφασίσουμε τι πρέπει να γίνει. Όμως αυτός ο γάμος μεταξύ εξουσίας και πολιτικής στο πλαίσιο του εθνικού κράτους έχει τελειώσει. Η εξουσία έχει παγκοσμιοποιηθεί αλλά η πολιτική είναι όσο τοπική ήταν πάντα. Στην πολιτική κόπηκαν τα χέρια. Οι άνθρωποι δεν πιστεύουν πλέον στο δημοκρατικό σύστημα, γιατί δεν κρατά τις υποσχέσεις του. Αυτό το βλέπουμε για παράδειγμα με την προσφυγική κρίση -πρόκειται για παγκόσμιο φαινόμενο, όμως ακόμη δρούμε τοπικιστικά. Οι δημοκρατικοί μας θεσμοί δεν έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση καταστάσεων αλληλεξάρτησης. Η παρούσα κρίση της δημοκρατίας είναι μια κρίση των δημοκρατικών θεσμών.

Προς ποια κατεύθυνση κινείται αυτή τη στιγμή το εκκρεμές που περιγράφετε, μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας;

Αυτά είναι δύο αγαθά τα οποία είναι τρομερά δύσκολο να συμβιβαστούν. Αν θέλεις περισσότερη ασφάλεια, θα πρέπει να αναγκαστείς να δώσεις ένα ορισμένο ποσοστό ελευθερίας, αν θέλεις περισσότερη ελευθερία, θα πρέπει να εγκαταλείψεις την ασφάλεια. Αυτό το δίλημμα θα συνεχίζεται για πάντα. Σαράντα χρόνια πριν, πιστεύαμε ότι η ελευθερία έχει θριαμβεύσει και ξεκινήσαμε ένα όργιο καταναλωτισμού. Τα πάντα έμοιαζαν δυνατά μέσω του δανεισμού χρημάτων. Σπίτια, αυτοκίνητα… και απλώς τα πλήρωνες αργότερα. Το ξυπνητήρι του 2008 ήταν πικρό, όταν τα δάνεια στέρεψαν. Η καταστροφή, η κοινωνική κατάρρευση που ακολούθησε, χτύπησε τη μεσαία τάξη ιδιαίτερα σκληρά, παρασύροντάς την σε μια αβέβαιη κατάσταση, όπου και παραμένει. Οι άνθρωποι δεν ξέρουν αν η εταιρία τους θα συγχωνευθεί με άλλη και θα απολυθούν, δεν ξέρουν αν αυτά που αγόρασαν τους ανήκουν στ' αλήθεια. Η σύγκρουση δεν είναι πλέον μεταξύ τάξεων, αλλά μεταξύ κάθε ατόμου και της κοινωνίας. Δεν υπάρχει μόνο έλλειψη ασφάλειας αλλά και ελευθερίας.

Λέτε πως η πρόοδος είναι μύθος, επειδή οι άνθρωποι δεν πιστεύουν πλέον ότι το μέλλον θα είναι καλύτερο από το παρελθόν.

Βρισκόμαστε σε ένα μεσοδιάστημα, μεταξύ μιας εποχής που οι άνθρωποι είχαν βεβαιότητες και μιας άλλης, όπου οι παλιές μέθοδοι πλέον δεν λειτουργούν. Δεν γνωρίζουμε τι θα ακολουθήσει. Πειραματιζόμαστε να λειτουργούμε με νέες μεθόδους. Η Ισπανία προσπάθησε να αμφισβητήσει τα πράγματα μέσω του κινήματος της 15ης Μαΐου, όταν οι άνθρωποι κατέλαβαν τους δημόσιους χώρους, διαφωνώντας και προσπαθώντας να αντικαταστήσουν τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες με ένα είδος άμεσης δημοκρατίας. Αυτό δεν κράτησε πολύ. Οι πολιτικές λιτότητας θα συνεχιστούν, κανείς δεν μπορούσε να τις εμποδίσει, αλλά οι άνθρωποι μπορούν ακόμη να είναι σχετικά αποτελεσματικοί στο να βρίσκουν νέους τρόπους να κάνουν πράγματα.

Έχετε υποστηρίξει πως τα κινήματα όπως το παγκόσμιο κίνημα Occupy και το κίνημα της 15ης Μάη γνωρίζουν «πώς να ανοίξουν τον δρόμο αλλά όχι πώς να δημιουργήσουν κάτι σταθερό».

Οι άνθρωποι παραμέρισαν τις διαφορές τους για λίγο στις πλατείες, για έναν κοινό σκοπό. Αν αυτός ο σκοπός είναι αρνητικός, το να θυμώσεις με κάποιον, τότε έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Θα μπορούσε να είναι μια έκρηξη αλληλεγγύης κατά κάποιο τρόπο, οι εκρήξεις όμως είναι πολύ ισχυρές αλλά και βραχύβιες.

Πιστεύετε πως, εκ φύσεως, δεν υπάρχει χώρος για ηγεσίες στους συνασπισμούς ετερόκλητων χώρων;

Ακριβώς επειδή τέτοια κινήματα δεν έχουν ηγεσίες, μπορούν και επιβιώνουν. Για τον ίδιο λόγο όμως είναι που δεν μπορούν και να μετατρέψουν τους σκοπούς τους σε πράξεις.

Στην Ισπανία, το κίνημα της 15ης Μάη βοήθησε να δημιουργηθούν νέες πολιτικές δυνάμεις.

Αντικαθιστώντας ένα κόμμα με ένα άλλο, δεν θα λυθεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα δεν είναι ότι τα κόμματα κάνουν λάθη, το πρόβλημα είναι πως δεν ελέγχουν τίποτα. Τα προβλήματα της Ισπανίας είναι μέρος ενός παγκόσμιου προβλήματος. Είναι λάθος να νομίζεις πως μπορείς να λύσεις τα πράγματα εκ των έσω.

Τι πιστεύετε για το πρόγραμμα ανεξαρτητοποίησης της Καταλονίας;

Θεωρώ πως ακολουθούμε ακόμη τις αρχές των Βερσαλλιών, όταν εισήχθη για πρώτη φορά η ιδέα πως κάθε έθνος έχει δικαίωμα να αυτοδιοικείται. Αλλά αυτό ανήκει στη φαντασία στη σημερινή εποχή, όταν πλέον δεν υπάρχουν ομοιογενείς περιοχές. Σήμερα κάθε κοινωνία είναι ένα σύνολο από ανθρώπους της διασποράς. Οι άνθρωποι διαλέγουν τις κοινωνίες στις οποίες είναι πιστοί και πληρώνουν τους φόρους τους, αλλά την ίδια στιγμή δεν θέλουν να αφήσουν την ταυτότητά τους. Η σύνδεση του πού ζεις, με την ταυτότητα που έχεις, έχει διαρραγεί. Η κατάσταση στην Καταλονία, όπως στη Σκωτία ή τη Λομβαρδία, είναι μια αντίφαση μεταξύ φυλετικής ταυτότητας και πολιτικής ιθαγένειας. Είναι Ευρωπαίοι αλλά δεν θέλουν να μιλάνε στις Βρυξέλλες μέσω Μαδρίτης αλλά μέσω Βαρκελώνης. Η ίδια λογική αναδεικνύεται σε όλες σχεδόν τις χώρες. Ακολουθούμε τις ίδιες αρχές που ορίστηκαν στο τέλος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, αλλά έχουν συμβεί πολλές αλλαγές στον κόσμο από τότε.

Είστε δύσπιστος με τον τρόπο που οι άνθρωποι διαμαρτύρονται μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, τον λεγόμενο ακτιβισμό του καναπέ, και λέτε πως το Internet μας αποχαυνώνει με φτηνή ψυχαγωγία. Θα λέγατε λοιπόν πως τα κοινωνικά δίκτυα είναι το νέο όπιο του λαού;

Το ερώτημα της ταυτότητας έχει αλλάξει -από κάτι με το οποίο γεννιέσαι, έχει γίνει μια αποστολή: πρέπει να δημιουργήσεις τη δική σου κοινότητα. Οι κοινότητες όμως δεν δημιουργούνται, είτε ανήκεις σε μία είτε όχι. Αυτό που μπορούν να κάνουν τα κοινωνικά δίκτυα είναι να δημιουργήσουν ένα υποκατάστατο. Η διαφορά ανάμεσα σε ένα δίκτυο και μια κοινότητα είναι ότι σε μια κοινότητα ανήκεις ενώ ένα δίκτυο ανήκει σε σένα. Αισθάνεσαι ότι έχεις τον έλεγχο. Μπορείς να προσθέσεις φίλους, αν το θέλεις, μπορείς να τους διαγράψεις. Έχεις τον έλεγχο των σημαντικών ανθρώπων με τους οποίους θα συνδέεσαι. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι νιώθουν λίγο καλύτερα, γιατί η μοναξιά, η εγκατάλειψη, είναι ο μεγάλος φόβος της ατομιστικής μας εποχής. Είναι όμως τόσο εύκολο να προσθέσεις ή να αφαιρέσεις φίλους στο Internet, που οι άνθρωποι δεν μαθαίνουν ποτέ τις πραγματικές κοινωνικές δεξιότητες που χρειάζεσαι όταν βγαίνεις στον δρόμο, όταν πηγαίνεις στη δουλειά σου, όταν βρίσκεσαι με διάφορους ανθρώπους με τους οποίους θα χρειαστεί να έχεις μια εύλογη αλληλεπίδραση. Ο πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος, έδωσε την πρώτη του συνέντευξη μετά την εκλογή του στον Ευγένιο Σκαλφάρι, έναν Ιταλό δημοσιογράφο ο οποίος είναι δηλωμένος άθεος. Έδωσε ένα μήνυμα: ο αληθινός διάλογος δεν είναι να μιλάς με ανθρώπους που πιστεύουν το ίδιο με σένα. Τα κοινωνικά δίκτυα δεν μας μαθαίνουν τον διάλογο, γιατί είναι τόσο εύκολο να αποφύγεις την αντιπαράθεση… Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα για να ενωθούν, να ανοίξουν κι άλλο τους ορίζοντές τους αλλά, αντιθέτως, για να φτιάξουν για τους εαυτούς τους μια ζώνη άνεσης, όπου οι μόνοι ήχοι που ακούγονται είναι η ηχώ της φωνής τους και το μόνο που βλέπουν είναι αντανακλάσεις του δικού τους προσώπου. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι πολύ χρήσιμα, παρέχουν ευχαρίστηση, αλλά είναι παγίδα.

* Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα El Pais και μεταφράστηκε από τον Κώστα Κατριό για το Doctv.gr

Έκθεση ΔΝΤ: Δεν είναι βιώσιμο το χρέος της Ελλάδας

Νέα ομολογία

20:09 | 29 Ιαν. 2016

  

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χαρακτηρίζει «ξεκάθαρα μη βιώσιμο το χρέος» της Ελλάδας, ενώ σε ειδική έκθεση που δημοσιοποίησε σήμερα, το Ταμείο τονίζει -ομολογώντας ουσιαστικά και εκ νέου τα λάθη του στις επιλογές της ελληνικές διάσωσης- ότι η «συστημική εξαίρεση», όπως χαρακτηρίστηκε η περίπτωση της Ελλάδας το 2010, δεν ήταν ορθή.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Μιχάλη Ιγνατίου στο «Έθνος», τότε είχε επιλεγεί ουσιαστικά να αλλάξει το καταστατικό για να δοθούν στη χώρα μας περισσότερα δανεικά απ’ όσα εδικαιούτο, μία εξέλιξη που απέτρεψε την αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία και ήταν αναγκαία για να καταστεί βιώσιμο το χρέος.

Ο αναπληρωτής διευθυντής της Διεύθυνσης Στρατηγικής, Πολιτικής και Επιθεώρησης Hugh Bredenkampδήλωσε ότι το 2010 θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί καλύτερα και πιο αποτελεσματικά η ελληνική κρίση, απ’ ό,τι τελικά έγινε μέσω της «συστημικής εξαίρεσης».

Στην ουσία αμφισβητεί τη μεθόδευση που επέλεξε τότε το Ταμείο σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση και τους Ευρωπαίους.

Στην πολυσέλιδη έκθεση, όπως γράφει το «Έθνος»,τονίζονται τα εξής:

«Όταν η ελληνική κρίση κορυφώθηκε στις αρχές του 2010, ούτε οι θεσμικές ρυθμίσεις στη ζώνη του ευρώ, ούτε οι χρηματοοικονομικές αγορές ήταν έτοιμες για αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους σε μια νομισματική ένωση στην οποία μετείχαν στενά συνδεδεμένες προηγμένες οικονομίες. Σε αυτό το πλαίσιο, η συστηματική εξαίρεση αγόρασε χρόνο για να αποκτηθούν οι απαραίτητες αντιπυρικές ζώνες. Όμως, η αποτελεσματικότητα του ελληνικού προγράμματος διάσωσης στον μετριασμό της μετάδοσης της κρίσης ήταν μειωμένη».

Σύμφωνα με την έκθεση, αργότερα ελήφθη πολιτική απόφαση από τους ηγέτες της Ευρωζώνης οι οποίοι δέχθηκαν πως οι όροι χρηματοδότησης της Ελλάδος από τον επίσημο τομέα έπρεπε να βελτιωθούν για να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Οι δηλώσεις Μέρκελ και Σαρκοζί στο Ντοβίλ 

Τα στελέχη του Ταμείου δικαιολογούνται, για να μην λάβουν το μεγάλο μερίδιο της ευθύνης που τους ανήκει, και υπογραμμίζουν στην έκθεση πως οι πολιτικές δηλώσεις που έγιναν τότε για το ελληνικό πρόγραμμα ενέτειναν τις αμφιβολίες για την κατάσταση χωρών της Ευρωζώνης, και ανάγκασαν τους επενδυτές να αναθεωρήσουν  τις θέσεις τους σχετικά με το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του χρέους σε αυτές τις χώρες (εννοεί όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ισπανία).

Καταγράφει τη δήλωση στο Ντοβίλ της ΚαγκελαρίουΜέρκελ και του προέδρου Σαρκοζί που πρότειναν να μοιραστούν το βάρος μελλοντικών χρεοκοπιών και οι ιδιώτες με αποτέλεσμα να κλιμακωθεί και για ένα διάστημα να γίνει ανεξέλεγκτη η κρίση στην Ιρλανδία.

Είναι σημαντικό, πάντως, αν και για την Ελλάδα ήρθε πολύ αργά αυτή η παραδοχή, ότι το ΔΝΤ ομολογεί πως όσα έγιναν τον Μάιο του 2010 για να παρακαμφθούν τα εμπόδια και να δοθούν τα δανεικά στην Ελλάδα δεν ήταν ορθά, διότι:

• Καθυστέρησε την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, μία εξέλιξη που είχε πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία.
• Δεν απετράπη τελικά η μετάδοση και διάχυση των επιπτώσεων της ελληνικής κρίσης χρέους σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης.

Υπογραμμίζεται πάντως ότι στην περίπτωση της Ελλάδας το 2010 δεν περιλήφθηκε στο πρόγραμμα αναδιάρθρωση του χρέους με έγκριση της ίδιας της χώρας.

Από το tvxs

Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία λύση στην κρίση

Πρωτοβουλία

08:41 | 29 Ιαν. 2016

Αγγελική Δημοπούλου

  

Πάνω από 250 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες στο ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλλες για μια πολύ σημαντική διεθνή συνάντηση. Το 1ο ευρωπαϊκό φόρουμ κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, το οποίο συνδιοργάνωσαν οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και της ευρωπαϊκής Αριστεράς, Κωνσταντίνα Κούνεβα και Στέλιος Κούλογλου.

Σε μια εποχή επιβολής άγριας λιτότητας, σε μια εποχή άκρατου καπιταλισμού όπου μόλις το 1% του πληθυσμού ελέγχει πάνω από το 50% του παγκόσμιου πλούτου, το να ξέρεις ότι υπάρχουν κοιτίδες αντίστασης είναι ένα μοναδικά ελπιδοφόρο μήνυμα. Όπως επισήμαναν οι περισσότεροι από τους ομιλητές η συνεργατική, συνεταιριστική και αλληλέγγυα οικονομία φαντάζει ως το μοναδικό όπλο απέναντι σε ένα σύστημα που καταρρέει παρασύροντας τις ζωές χιλιάδων.

Δείτε το βίντεο από την εκδήλωση:

Η πρωτοβουλία

Το φόρουμ ξεκίνησε ως μια στρατηγική πρωτοβουλία της Ομάδας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, με στόχο να έχει συνέχεια και να στηρίξει την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία (ΚΑΟ) ως νέα μορφή υγιούς επιχειρηματικής οικονομικής δραστηριότητας χωρίς αποκλειστικό στόχο το κέρδος αλλά την παραγωγή και τη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων σε μια τίμια και ηθική βάση.

«Από την προϊστορία μέχρι σήμερα, υπάρχουν πολλά παραδείγματα κοινωνικής, συνεταιριστικής οργάνωσης της παραγωγής και αυτό αποδεικνύει ότι η ανθρώπινη φύση δεν είναι ο ατομισμός, η απληστία, ο εγωισμός όπως μας λένε οι οπαδοί του καπιταλισμού και των συστημάτων που βασίζονται  στην εκμετάλλευση των ανθρώπων. Ίσα - ίσα αυτό είναι η διαστροφή της ανθρώπινης φύσης. Η Αριστερά πιστεύει στην καταπιεσμένη ανθρώπινη φύση της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης», σημείωσε η Κωνσταντίνα Κούνεβα.

«Εμείς εδώ στον ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζουμε με εξαιρετικό ενδιαφέρον αυτό το συνέδριο που έχει στόχο να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και στην Ελλάδα που έχει καταστραφεί από τις πολιτικές λιτότητας κι ένα ανυπόφορο ποσοστό ανεργίας, ειδικά για τους νέους. Θεωρούμε ότι μπορεί να αποτελέσει απάντηση και για την οικονομική κρίση αλλά και για την ηθική κρίση του καπιταλισμού καζίνο που μας έφερε ως εδώ», τόνισε ο Στέλιος Κούλογλου.

14 εκατομμύρια θέσεις εργασίας από την κοινωνική οικονομία

Φορείς, διεθνή δίκτυα, εμπειρογνώμονες και εκπρόσωποι του ευρωκοινοβουλίου υπογράμμισαν την αποτυχία των παραδοσιακών οικονομικών μοντέλων και προτύπων που εφαρμόζουν τα κράτη καθώς και την ανάγκη μετασχηματισμού των προτύπων αυτών. Στο πλαίσιο αυτό η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία θα μπορούσε να είναι μια πραγματική εναλλακτική λύση, δημιουργώντας μεγάλο αριθμό νέων θέσεων εργασίας και κοινωνικών σχέσεων στη βάση της δικαιοσύνης, της ανακατανομής του πλούτου, της αμοιβαιότητας και της κοινωνικής συνοχής.

Και πράγματι μέσα στην κρίση η συνεταιριστική οικονομία ανθίζει. Ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Social economy Europe, Χουάν Αντόνιο Πεδρένιο, έδωσε τα στοιχεία. Η κοινωνική οικονομία έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια πάνω από 14 εκατομμύρια ποιοτικές θέσεις εργασίας και αποτελεί το 10 % της συνολικής απασχόλησης. Στο Βέλγιο ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας αυξήθηκε κατά 8,5 % σε αντίθεση με 1,5 της οικονομίας γενικά. Στην Ισπανία εν καιρώ κρίσης, δημιουργήθηκαν εννέα χιλιάδες επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας και 170 χιλιάδες θέσεις απασχόλησης.

Το 2015 ήταν σημαντικό έτος για την κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ανανεωμένη διακομματική ομάδα των επτά ευρωβουλευτών του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, ενέκρινε τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ΚΑΟ στέλνοντας έτσι το μήνυμα στα κράτη μέλη να την συμπεριλάβουν στη χάραξη εθνικών προγραμμάτων αλλά και σε επίπεδο κατάρτισης και μαθητείας.

Η συμμετοχική οικονομία μπορεί να αποτελέσει μια μορφή δημοκρατικής διακυβέρνησης ώστε να μεταφερθεί η εξουσία από τους λίγους στους πολλούς, όπως τόνισε ο πρόεδρος της ένωσης συνεταιρισμών Cooperatives Europe, Κλάους Νιντερλάντερ. Μπορεί επίσης να χτυπήσει τον κοινωνικό αποκλεισμό προωθώντας την απασχόληση για άτομα που δυσκολεύονται να βρουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας ενώ μπορεί να εκτινάξει την καινοτομία, όπως τόνισε ο Σαλβατόρε Βέτρο από το ευρωπαϊκό δίκτυο για επιχειρήσεις κοινωνικής ενσωμάτωσης Ensie.

Σε γενικές γραμμές η κοινωνική οικονομία έχει μπορέσει να οριοθετήσει το χώρο της, ωστόσο η θεσμική και νομική της αναγνώριση δεν έχει φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκός ορισμός για την κοινωνική οικονομία. Η νομική προστασία είναι απαραίτητη ώστε να μην καταλήξει μια υπο-οικονομία που θα χρησιμοποιηθεί για φτηνή εργασία.

Η εκπρόσωπος της ομάδας εργασίας του ΟΗΕ για την αλληλέγγυα οικονομία (UNRISD) Μαρί Ματέι, χαρακτήρισε το 2013 κομβικό σημείο για την ΚΑΟ. Για πρώτη φορά δημιουργήθηκε μια ομάδα στην οποία συμμετέχουν 14 υπηρεσίες του ΟΗΕ και ο ΟΟΣΑ. Πλέον επιχειρείται διασύνδεση και με την Κομισιόν. Αναγνωρίστηκε ότι η ΚΑΟ μπορεί να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη και τέθηκαν 167 επιμέρους στόχοι. Ο ΟΗΕ υποστηρίζει ότι οι στόχοι δεν φτάνουν. Πρέπει να βρεθούν και τρόποι εφαρμογής. Κι εδώ είναι που μπορεί να συμβάλει η ΚΑΟ.

Από πλευράς Κομισιόν, ο επικεφαλής της γενικής διεύθυνσης για την εσωτερική αγορά, Μισέλ Κατινά, τόνισε ότι η κοινωνική οικονομία αποτελεί προτεραιότητα. Είναι εξάλλου ένα σημαντικό και αυξανόμενο μέρος της οικονομίας με έναν στους τέσσερις επιχειρηματίες στην Ευρώπη να δρα σε αυτός τον τομέα.

Η Επιτροπή έχει κάνει, σύμφωνα με τον Κατινά, πιο ορατές τις επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας βελτιώνοντας το νομικό περιβάλλον. Επιπλέον έχει συστήσει ομάδα 70 εμπειρογνωμόνων, από τους οποίους έχει ζητηθεί να συστήσουν δράσεις στην επιτροπή και τα κράτη μέλη. Η σχετική έκθεση θα είναι έτοιμη τον Οκτώβριο του 2016 και θα παρουσιαστεί τον Δεκεμβρίου του 2016. Παράλληλα 4 γενικές διευθύνσεις εργάζονται με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις κοινωνικές επιχειρήσεις.

Η εκπρόσωπος της γενικής διεύθυνσης για την Απασχόληση, Ανν Μπράντς, μίλησε 1,2 δις ευρώ, τα οποία έχουν προγραμματιστεί να διατεθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για την κοινωνική οικονομία σε μια επταετία. Επιπλέον ανακοίνωσε τη σύσταση ενός δικτύου για την προώθηση ευφυών μορφών επενδύσεων ώςτε τα κράτη μέλη να κινητοποιηθούν με στόχο να προωθήσουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την κοινωνική καινοτομία στα εθνικά τους προγράμματα.

Κοινωνική οικονομία στην πράξη

Η κοινωνική οικονομία τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ραγδαία σε όλο τον κόσμο. Τα παραδείγματα στο φόρουμ πλούσια και επιτυχημένα.

Στο Κεμπέκ του Καναδά οι βρεφονηπιακοί σταθμοί είναι μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της αλληλέγγυας οικονομίας. Στη Βραζιλία υπάρχουν τέσσερις μεγάλες ενώσεις επιχειρήσεων ΚΑΟ και σε πολλούς δήμους εφαρμόζεται η κοινωνική οικονομία. Αυτό γίνεται πάντως εκτός του κρατικού μηχανισμού γι' αυτό και ο επόμενος στόχος είναι το μοντέλο να εξαπλωθεί σε εθνικό επίπεδο.

Στην Κροατία πλήθος δήμων συμμετέχει στην ηθική τράπεζα της χώρας. Η αυτοδιοίκηση ξεπερνά την εξάρτησή της από το κράτος στηρίζοντας παράλληλα τους δημότες και τους μικρούς επιχειρηματίας. Η ηθική τράπεζα της Κροατίας βοήθησε πλήθος πολίτων που ζουν σε πληγίσες από φυσικά φαινόμενα περιοχές.

Σημαντική εκπροσώπηση στο συνέδριο είχε και η Ελλάδα με τις ελπιδοφόρες κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις να ξεφυτρώνουν η μία πίσω από την άλλη. Ανάμεσά τους:

Η Σύγχρονη Αγωγή, ένας συνεταιριστικός βρεφονηπιακός σταθμός στα Χανιά. Μια επιχείρηση που αντί να κλείσει πέρασε στα χέρια των εργαζομένων της και κατάφερε να επιβιώσει.  Η Ανακυκλώνω στην Πηγή, ένας κοινωνικός συνεταιρισμός με στόχο την οικολογική και κοινωνική διαχείριση υλικών τα οποία επαναδιαθέτει στην παραγωγή.

Η Συνεργατική Τράπεζα Καρδίτσας, ο Άνεμος Ανανέωσης μια συνεργατική κίνηση που ασχολείται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η P2P LAB που ασχολείται με την έρευνα και την τεχνολογία, η CommonFest και το saradaporo.gr που συνδέει... απομακρυσμένα χωριά με το διαδίκτυο και πολλές άλλες ΚΟΙΝΣΕΠ.

Φυσικά από το συνέδριο δεν θα μπορούσε να λείψει από ελληνικής πλευράς το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων και ιδιαίτερα των βασικών αγαθών. Ο λόγος για το νερό και πιο συγκεκριμένα την ΕΥΑΘ της Θεσσαλονίκης. Παρούσα στο συνέδριο η Κίνηση 136 για να μείνει το νερό στα χέρια των πολιτών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η πρόταση του Λάζαρου Αγγέλου από την ΠΡΟ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο. (Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία) ο οποίος κάλεσε σε συνεργασία τους συνεταιρισμούς για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου σχεδίου ώστε σε περίπτωση που αυτή πουληθεί να εξαγοραστεί από τους πολίτες. Αυτό στην πράξη θα σημαίνει ότι κάθε νοικοκυριό της Θεσσαλονίκης θα κατέχει κι από μία μετοχή της ΕΥΑΘ η οποία παρά την ιδιωτικοποίησή της θα ανήκει στον κόσμο.

Υπενθυμίζεται ότι στο δημοψήφισμα που είχε διενεργηθεί για την ιδιωτικοποίηση του νερού στη Θεσσαλονίκη το 98% τάχθηκε κατά. Η πρόταση έγινε δεκτή με θετικά σχόλια, μπήκε μάλιστα στο κείμενο των συμπερασμάτων του φόρουμ, ενώ εκτιμήθηκε ότι αν γινόταν κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα όχι μόνο σε πανευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο για τη διαχείριση των βασικών αγαθών.

Από το tvxs