ΖΩΗ ΧΩΡΙΣ ΠΑΙΔΙΑ;

(Από το tvxs)

Tην ώρα που η υπογεννητικότητα είναι ένα σοβαρότατο πρόβλημα σε πολλές χώρες και ζευγάρια σε ολόκληρο τον κόσμο προσπαθούν με δυσκολία να κάνουν παιδιά, υπάρχει ένα νέο κίνημα ανθρώπων που στειρώνονται ή απλά αρνούνται να γίνουν γονείς για περιβαλλοντικούς λόγους.

H Gwynn Mackellen ήταν 26 ετών όταν αποφάσισε να στειρωθεί. Της πήρε περίπου πέντε χρόνια μέχρι να βρει τον κατάλληλο γιατρό που να καλύπτει τα έξοδα από την ασφάλιση της, αλλά ήταν αποφασισμένη. Τελικά τα κατάφερε το 2012. «Πάντα ήξερα ότι δεν ήθελα παιδιά για περιβαλλοντικούς λόγους. Εργάζομαι στη βιομηχανία αποβλήτων και τα απόβλητά μας είναι η κατάντια των ανθρώπων. Δεν είναι άνθρωποι κακοί, πολλές φορές αυτά που κάνουν έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον. Σκεφτείτε απλά πόσα δέντρα κόβονται, πόσα πλαστικά χρησιμοποιούνται και πόσα υλικά εξορύσσονται για χάρη των ανθρώπων. Για να ζουν αυτοί καλύτερα. Όσο λιγότεροι μείνουμε πάνω στη γη, τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα υπάρξουν για το περιβάλλον», αναφέρει στη Guardian.

Η Mackellen υποστηρίζει ότι ανήκει στον αντιναταλισμό, το φιλοσοφικό κίνημα που βασίζεται στο δόγμα ότι είναι σκληρό να φέρνεις στον κόσμο μια ζωή που γνωρίζεις από πριν ότι είναι καταδικασμένη και θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στον περιβάλλον.«Θα ήθελα πολύ να δω ότι υπάρχει ένα ρεύμα που θέλει εθελοντικά να μειώσει τον πληθυσμό του πλανήτη. Αλλά οι πολιτιστικές και κοινωνικές πιέσεις, κάνουν τους ανθρώπους να θέλουν να διαιωνίσουν το είδος τους, χωρίς να αναγνωρίζουν τις συνέπειες για τον εαυτό τους και τον πλανήτη.

Στο Σαν Φρανσίσκο ο τρόπος σκέψης της φαντάζει περίεργος και δεν έχει φίλους για να κάνει συζητήσεις πάνω στο θέμα. Αυτός είναι κι ο λόγος που αποτελεί μέρος μιας κοινότητας που ονομάζεται Εθελοντικό Κίνημα Εξαφάνισης του Ανθρώπου (Voluntary Human Extinction Movement), ή VHEMT για συντομία. Παρά τον καυστικό τίτλο, ο οργανισμός καλωσορίζει κι άτομα που δεν έχουν στόχο απαραίτητα την ανθρώπινη εξαφάνιση. «Είναι ωραίο να μιλάμε ανοιχτά με ανθρώπους που έχουν παρόμοια συναισθήματα και απογοητεύσεις. Όταν διαβάζω τα νέα για το περιβάλλον και σκέφτομαι πώς οι άνθρωποι θέλουν να αναπαραχθούν παρά τις προφανέστατες επιπτώσεις, αισθάνομαι ότι η κατάσταση επιδεινώνεται», προσθέτει η Mackellen.

Αλλά και ο οργανισμός Population Matters που βρίσκεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, προωθεί μια καμπάνια ενάντια στην αύξηση του πληθυσμού, η οποία όπως λέει συμβάλλει στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την εξάντληση των πόρων, τη φτώχεια και την ανισότητα. Ο Robin Maynard, διευθυντής του Population Matters, υποστηρίζει ότι έχει παρατηρήσει αύξηση των υποστηρικτών, ειδικότερα των νέων. «Αυτό φαίνεται και από μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ακόλουθοι του Twitter αυξήθηκαν κατά 60% από το 2016 και μια πρόσφατη ανάρτηση στο Facebook σχετική με το θέμα είχε πάνω από τέσσερα εκατομμύρια προβολές».

Μία από της θερμές υποστηρίκτριες του κινήματος είναι η περιβαλλοντική ακτιβίστρια Leilani Münter, η οποία δεν έχει αποκτήσει από επιλογή παιδιά. Κάθε φορά που την ρωτούν γιατί δεν έκανε παιδιά βρίσκει ευκαιρία να μετατοπίσει τη συζήτηση στο θέμα του υπερπληθυσμού. «Όσο περισσότερο μιλάμε για αυτό, τόσο πιο άνετα θα νιώθουν οι άνθρωποι πάνω στο θέμα κι ίσως έτσι αλλάξουν τα πράγματα», αναφέρει.

Η Münter δεν είχε εξετάσει τις συνέπειες του υπερπληθυσμού μέχρι τα 20. «Σπούδασα  βιολογία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και πήγα σε μια διάλεξη για τη βιοχημεία, αλλά ο καθηγητής μας έδειξε ένα ντοκιμαντέρ για τον πληθυσμό». Όπως αναφέρει, ξαφνιάστηκε με τους αριθμούς. «Χρειάστηκαν 200.000 χρόνια για να φτάσουν οι άνθρωποι το ένα δισεκατομμύριο, στη συνέχεια 126 χρόνια για να διπλασιαστούν σε δύο δισεκατομμύρια, 30 χρόνια για να προστεθεί ένα άλλο δισεκατομμύριο και 14 χρόνια για το επόμενο. Κάθε επόμενο δισεκατομμύριο πήρε μόνο 12 χρόνια. Είναι αρκετά τρομακτικό», λέει η Münter.

Πιστεύει ότι όσο κι αν ασχοληθούμε με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, και τα φυτικά τρόφιμα, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για τον υπερπληθυσμό. «Υποθέτοντας ότι όλοι οι άνθρωποι ζουν σε σχετική ευημερία, με πρόσβαση σε καθαρό νερό και ηλεκτρισμό, ο πληθυσμός του πλανήτη θα δε θα έπρεπε να ξεπερνά τα δύο δισεκατομμύρια. Σήμερα είμαστε ήδη 5,6 δισ. πάνω από αυτόν τον αριθμό, ο οποίος αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς».

Στόχος της δεν είναι να νιώσουν οι γονείς ένοχοι επειδή έχουν παιδιά ή να τους αποκλείσει από κάποια πιθανή συζήτηση. «Αλλά αν δεν είστε ακόμα γονέας και δεν μπορείτε να καταπνίξετε τα γονικά σας ένστικτα, θα μπορούσατε να υιοθετήσετε ένα από 153 εκατομμύρια παιδιά που είναι ορφανά στον πλανήτη και χρειάζονται σπίτι. Τελικά, τα παιδιά σας και τα εγγόνια σας θα είναι εκείνα που θα επωφεληθούν από μια τέτοια επιλογή».

Πολλές είναι οι αντιδράσεις στις απόψεις της Münter, αφού οι περισσότεροι υποστηρίζουν ότι η πρωταρχική μας ανάγκη είναι να διαιώνιση του είδους μας. Σε αυτό βεβαια ισχυρό ρόλο έχει και η κοινωνία που πολλές φορές μας κάνει να πιστεύουμε ότι μια ζωή χωρίς παιδιά θα έχει λιγότερο νόημα. «Δεν αισθάνομαι ότι μου λείπει η μητρότητα. Μέσα από τον ακτιβισμό και την δράση μου, μιλάω σε σχολεία και πανεπιστήμια, έχοντας επαφή με χιλιάδες παιδιά. Αν είχα τα δικά μου παιδιά, δεν θα είχα χρόνο για να περάσω σε αυτές τις ιδέες στους άλλους», υπογραμμίζει η Münter.

Με αυτή την άποψη συμφωνεί και η Emma Olif, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Population Matters, η οποία ζει σε ένα τροχόσπιτο και ταξιδεύει στην εξοχή της Αγγλίας και της Ισπανίας.«Οι άνθρωποι είναι πολύ στενόμυαλοι σχετικά με τα υπαρξιακά ζητήματα. Αντί να κυοφορούμε παιδιά, μπορούμε να κυοφορούμε ιδέες, όνειρα και επανάσταση», αναφέρει.

Θεωρεί μάλιστα ότι να έχει κανείς παιδιά για «βιολογικούς λόγους», είναι πιθανώς ένα από τα πιο εγωιστικά πράγματα. Σύμφωνα με τα όσα λέει, δεν της έχει βγει ποτέ το μητρικό ένστικτο επειδή πάντα ήταν ενήμερη για την πολιτική, οικονομική και περιβαλλοντική επικαιρότητα και το κλίμα δεν είναι κατάλληλο για παιδιά αυτή την περίοδο. «Η επίδραση της ανθρωπότητας στο περιβάλλον στη Δύση είναι σημαντικά μεγαλύτερη, επειδή καταναλώνουμε περισσότερα». Σύμφωνα με πρόσφατη σουηδική μελέτη, μια οικογένεια μπορεί να εξοικονομήσει κατά μέσο όρο 58,6 τόνους άνθρακα κάθε χρόνο, όταν δεν έχει παιδί, ενώ θα μπορούσε να εξοικονομήσει 2,4 τόνους αν δεν χρησιμοποιεί καθόλου αυτοκίνητο.

Όταν η Άντζελα και ο Xavi Cortal, που ζουν στις ΗΠΑ κοντά στο Πόρτλαντ, συναντήθηκαν πριν από 12 χρόνια, ο Xavi δεν ήθελε παιδιά, αλλά η Angela, ήταν ακόμα αναποφάσιστη. Λίγα χρόνια μετά συνάντησε στο Πόρτλαντ τον ιδρυτή του VHEMT, Les Knight, και της άρεσε ο τρόπος που προσέγγιζε το θέμα κι όλες αυτές τις πληροφορίες που είχε συγκεντρώσει σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις για κάθε άτομο.

Ο Xavi είχε πάρει την απόφαση να μην κάνει παιδιά από μικρός και είναι ικανοποιημένος με την επιλογή του. «Υποβλήθηκα σε βασεκτομή, μια επέμβαση για στείρωση όταν ήμουν 26. Είναι πολύ πιο εύκολη και πιο ανώδυνη επέμβαση από την αντίστοιχη που έχει να κάνει μια γυναίκα. Νομίζω ότι είναι τα καλύτερα 500 δολάρια που ξόδεψα ποτέ στη ζωή μου», ανέφερε ο Xavi.

Παραδέχεται βέβαια ότι τα κίνητρά του δεν είναι εντελώς ανιδιοτελής. «Η παιδική ανατροφή χρειάζεται πολύ χρόνο, αφοσίωση και χρήματα και δεν θα ήθελα να το περάσω. Το μόνο που κάνεις είναι να έχεις παραπάνω καθήκοντα, υποχρεώσεις και ενοχές. Τώρα είμαι ελεύθερος να ταξιδέψω, να εξοικονομήσω χρήματα, να κοιμηθώ όσο θέλω. Περνώ χρόνο με τα παιδιά των φίλων μου κι όταν με κουράσουν μένω μόνος μου Δεν υπάρχει πραγματικά κανένα μειονέκτημα», πρόσθεσε.

Αυτός ο τρόπος σκέψης ταυτίζεται σε πολλά σημεία τα συγγράμματα του φιλόσοφου David Benetar, του συγγραφέα του «Better Never to Have: The Harm of Coming into Existence». Η Mackellen υποστηρίζει ότι έχει μελετήσει πολύ για να φτάσει στο συμπέρασμα ότι δεν αν γεννηθούν νέοι άνθρωποι θα υποφέρουν και συνεπώς είναι ανούσιος ένας τέτοιος φαύλος κύκλος. Από την άλλη όμως απολαμβάνει την συνεργασία με άλλους ανθρώπους στην κοινότητα.

Πολλοί αναρωτιούνται αν οι αντιναταλιστές είναι απλά καταθλιπτικοί. Η Mackellen διαφωνεί: «Μπορεί να έχω δυσκολίες ανά διαστήματα αλλά γενικά είμαι ευτυχισμένη στη ζωή. Ποτέ δεν είχα αυτοκτονικές τάσεις. Θα ήθελα πραγματικά να ζήσω πολύ και να είμαι υγιής για το υπόλοιπο της ζωής μου». Οι ανησυχίες της για τον άνθρωπο είναι κυρίως περιβαλλοντικές, σκεπτόμενη πως θα βιώσουν οι νέες γενιές την υπερθέρμανση του πλανήτη και τα πλαστικά στο νερό μας. Καταλήγοντας, θεωρεί ότι ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί ο ανθρώπινος πόνος είναι να επενδύσουμε στους ανθρώπους που έχουμε ήδη, με πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, στις θέσεις εργασίας και στη βελτίωση της μόρφωσης, ειδικά για τα κορίτσια και τις γυναίκες.

Τα μέτρα ελάφρυναν το χρέος, αλλά ζορίζουν την ανάπτυξη

Νίκος Χριστοδουλάκης

Οι προχθεσινές αποφάσεις του Eurogroup για την ελάφρυνση του χρέους δεν οδηγούν ούτε στον γύρο θριάμβου που προετοίμαζε η κυβέρνηση, αλλά ούτε και στον εθνικό θρήνο που θα βόλευε την αντιπολίτευση. Η μετακύλιση δόσεων, οι επιστροφές ορισμένων τόκων από τις κεντρικές τράπεζες και η αποπληρωμή του ΔΝΤ με φτηνότερα δάνεια είναι όλα θετικά μέτρα που διευκολύνουν την διαχείριση του χρέους τα επόμενα 15 χρόνια. Δεν συνιστούν όμως θεαματική ανατροπή των δεδομένων υπέρ της Ελλάδας, ώστε από μόνα τους να δρομολογήσουν την μετάπτωση της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης, παραγωγικών επενδύσεων και κοινωνικής ανόρθωσης, για δύο λόγους:

Πρώτον, διότιόλα τα μέτρα βρίσκονται εντός του πλαισίου λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) και είχαν λίγο-πολύ ενσωματωθεί στις εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας μετά την λήξη του τρίτου Μνημονίου. Για αυτό και η αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού στις διεθνείς αγορές θα είναι μικρή και μάλιστα αντιστρέψιμη αν εμφανιστούν νέες αβεβαιότητες και αποκλίσεις στο εγγύς μέλλον.Δεύτερον, διότι οι παράγοντες της επενδυτικής και αναπτυξιακής υστέρησης παραμένουν αλώβητοι. Τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα έως το 2022, όχι μόνο δεν αμφισβητήθηκαν, αλλάμε ελάχιστη προσαρμογή επεκτάθηκανστο διηνεκές θέτοντας την Ελλάδα σε κατάσταση μόνιμου δημοσιονομικού συναγερμού.Όπως ακριβώς συνέβη τα δύο προηγούμενα χρόνια, έτσι και τώρα η ανάπτυξη θα παραμείνει καθηλωμένη σε πενιχρά ποσοστά, ενώ οι ασφυκτικοί δημοσιονομικοί στόχοι θα γίνονται όλο και πιο επαχθείς με κίνδυνο τα σενάρια αβεβαιότητας κάποια στιγμή να επανέλθουν.

Ίσως είναι λοιπόν ευκαιρία να ξανασκεφτούμε την κεντρική ιδέα που επικράτησε ως τώρα στην δημοσιονομική πολιτική και θα συνεχίσει να κυριαρχεί με τις πολυετείς δεσμεύσεις που συμφωνήθηκαν προχθές.  Συνοπτικά, η ιδέα αυτή ήταν ότι η Ελλάδα χρειαζόταν διαδοχικά Μνημόνια ώστε το μεν χρέος να μειωθεί, η δε ανάπτυξη  του ΑΕΠ να επανέλθει ισχυρή και διατηρήσιμη. Τα θερμά λόγια για θυσίες, επιτυχίες και μεταρρυθμίσεις έρρεαν με τόση αφθονία στην ολονυκτία του Eurogroup, που είναι πειρασμός να δούμε πώς άλλαξαν τα γκολπόστ χρέους και ΑΕΠ όλη αυτή την περίοδο.  Το ΑΕΠ όχι μόνο δεν ανέκαμψε στην διάρκεια της οκταετίας, αλλά έχασε 55δισεκ. ευρώ και φέτος παραμένει χαμηλότερο κατά -23% από το επίπεδο του 2009. Το δημόσιο χρέος από 300 δισεκ. Ευρώ που ήταν όταν πυροδότησε την κρίση, σήμερα είναι 325 δισεκ,, παρά το γεγονός ότι με το PSIτου 2012 διαγράφηκαν ομόλογα περίπου 110 δισεκ. Ευρώ. Μάλιστα, η περαιτέρω συσσώρευση δανείων σε συνδυασμό με την κατάρρευση της οικονομίας, οδήγησαν  στην εκτίναξη του δείκτη χρέωσης από 127% του ΑΕΠ το 2009 στο 178% του ΑΕΠ το 2018, μια αύξηση κατά 51 μονάδες!

Οι απλές αυτές συγκρίσεις γεννούν μεγάλα ερωτήματα τόσο για την μέθοδο αντιμετώπισης της κρίση το 2010, όσο και για την αδυναμία αποφυγής των αποτυχιών στους δύο βασικούς στόχους που υποτίθεται ότι θα βελτίωνε. Αναμφισβήτητα, η καθυστέρηση στην διάγνωση και εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων, η πολιτική και κοινωνική αναταραχή που εκδηλώθηκε και προπάντων ο φόβος εξόδου από το Ευρώ ως μοιραία κατάληξη της μακράς ύφεσης, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αποδιάρθρωση της οικονομίας. Όμως –κατά την άποψη μου- ο βαθύτερος λόγος ήταν ότι και τα τρία προγράμματα επικεντρώθηκαν στην μισθολογική και φορολογική αφαίμαξη και αγνόησαν παντελώς την ανάγκη ρευστότητας και νέων επενδύσεων. Ακόμα και οι δημόσιες επενδύσεις –αντί να ενισχυθούν για να αντισταθμίσουν την έλλειψη ιδιωτικών πρωτοβουλιών- περικόπηκαν δραστικά για να επιτευχθούν τα πρωτογενή πλεονάσματα. Αποτέλεσμα το τεράστιο επενδυτικό κενό ύψους 100 δισεκ. Ευρώ που έχει σήμερα η Ελλάδα σε σχέση με την Ευρωζώνη και η ραγδαία παραγωγική απόκλιση που βιώνει.

Αυτή ακριβώς είναι η κρίσιμη αλλαγή που πρέπει να γίνει για να μην ξαναζήσουμε τα ίδια αδιέξοδα: Οι στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα έως το 2022 από το 3,50% του ΑΕΠ να κατέβουν γύρω στο 1,50%, δηλαδή κοντά στον σημερινό μέσο όρο της Ευρωζώνης όπου και πρέπει να παραμείνουν. Ο δημοσιονομικός χώρος του 2% που εξοικονομείται μπορεί να κατευθυνθεί στην χρηματοδότηση επενδύσεων, την ενίσχυση εξαγωγικών επιχειρήσεων και την μείωση φόρων και εισφορών για να βελτιώσει το διαθέσιμο εισόδημα των μισθωτών. Η επίπτωση στην ανάπτυξη θα είναι τόσο σημαντική, ώστε και το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα αποκλιμακωθεί γρηγορότερα από τα σημερινά σενάρια.

Το Eurogroup αρνείται αυτή την αλλαγή γιατί φοβάται ότι θα οδηγήσει το έλλειμμα σε νέο εκτροχιασμό και προτιμά τα σκληρά πλεονάσματα που τουλάχιστονθα ξεπληρώσουν ένα μέρος των δανείων, έστω και αν η ελληνική οικονομία συνεχίσει να υστερεί. Ένας συμβιβασμός θα ήταν να ασκεί την πυκνή εποπτεία του, όχι για να συνεχίσει την υπαγόρευση τετριμμένων συνταγών δημοσιονομικής αφαίμαξης, αλλά για το πώς τα κονδύλια του 2% μπορούν να έχουν ισχυρό αποτέλεσμα στην ανάπτυξη. Και το ακόμα καλύτερο κίνητρο θα ήταν όσο μεγαλύτερη ανάπτυξη επιτυγχάνει μια κυβέρνηση τόσο μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους να λαμβάνει. Η Ελλάδα θα έμπαινε έτσι πλησίστια σε ένα αλληλοτροφοδοτούμενο κύκλο αύξησης του ΑΕΠ και μείωσης του χρέους, τερματίζοντας την ακριβώς αντίστροφη πορεία που ακολούθησε μέχρι τώρα και με τα τρία Μνημόνια.

Η εταιρεία που "ξέπλενε" δικτάτορες

(από το tvxs)

H εταιρεία Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας με την πιο αμφιλεγόμενη λίστα πελατών στη βιομηχανία των δημοσίων σχέσεων, που «ξέπλενε» το όνομα δικτατόρων, ολιγαρχών, αλλά και διασήμων που διέπραξαν εγκλήματα (όπως η περίπτωση του Όσκαρ Πιστόριους) και μεταξύ άλλων, είχε προσληφθεί από το αμερικανικό Πεντάγωνο για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων και βίντεο προπαγάνδας (μέχρι και σενάριο σαπουνόπερας στα αραβικά) στον πόλεμο του Ιράκ, στάθηκε ανίκανη να «ξεπλύνει» τον ίδιο της το όνομα.

Αυτή είναι η ιστορία της περίφημης βρετανικής εταιρείας Bell Pottinger, με έδρα το Λονδίνο (ο Guardian είχε χαρακτηρίσει το Λονδίνο ως την «παγκόσμια πρωτεύουσα 'ξεπλύματος' φήμης»), που τον Σεπτέμβριο του 2017, κατέρρευσε και αναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση μετά τη «βρόμικη καμπάνια» της στη Νότια Αφρική.

Η καμπάνια πυροδότησε τις μεγαλύτερες φυλετικές εντάσεις από την εποχή του απαρτχάιντ για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων επιχειρηματικών και πολιτικών συμφερόντων.

Στις 14 Ιανουαρίου 2016, τέσσερις συνεργάτες της Bell Pottinger, μίας από τις κορυφαίες εταιρίες δημοσίων σχέσεων του Λονδίνου, έφτασαν στο Γιοχάνεσμπουργκ για μία συνάντηση με έναν υποψήφιο μεγάλο πελάτη, την Oakbay Investments, εταιρεία που ελέγχεται από τους Atul, Ajay και Tony Gupta, τρεις από τους πιο ισχυρούς επιχειρηματίες της Νοτίου Αφρικής.

Οι αδελφοί Guptas, ο όμιλος επιχειρήσεων των οποίων περιλαμβάνει εταιρείες που ασχολούνται από την εξόρυξη ουρανίου έως τον Τύπο, διατηρούσαν στενούς δεσμούς με τον Jacob Zuma, πρόεδρο της Νότιας Αφρικής. Η σχέση αυτή, που εξασφάλιζε τεράστια κέρδη και επιρροή, ήταν γνωστή τοις πάσι. Εκτός των άλλων, τρία μέλη της οικογένειας Zuma εργάζονταν στις επιχειρήσεις της οικογένειας Gupta. Εξού και ο Τύπος αναφερόταν σε αυτή την ιδιότυπη σχέση ως «καθεστώς Zupta» (από τον συγκερασμό των ονομάτων Zuma και Guptas).

Το 2015, χιλιάδες Νοτιοαφρικανοί κατέκλυσαν τους δρόμους της πρωτεύουσας διαμαρτυρόμενοι σε μεγάλης κλίμακας διαδηλώσεις εναντίον του προέδρου Ζούμα και της κυβέρνησής του την οποία κατήγγειλαν ως «ανίκανη» και «διεφθαρμένη», κατηγορώντας επιπροσθέτως τους (γεννημένους στην Ινδία) Guptas ότι επί της ουσίας αποτελούν μία «σκιώδη κυβέρνηση» που διορίζει υπουργούς ανάλογα με τα επιχειρηματικά της συμφέροντα. Τον περασμένο Δεκέμβριο, σύμβουλος της BNP Paribas Securities South Africa δήλωνε στο Bloomberg News ότι η σχέση μεταξύ Zuma και Guptas ήταν «εξαιρετικά ανησυχητική», σημειώνοντας: «Πρόκειται για μία κατάσταση που υπερβαίνει την κατάχρηση επιρροής».

Ο Tony Gupta ήταν παρών στη συνάντηση του Γιοχάνεσμπουργκ, όπως και ο Tim Bell, εκ των ιδρυτών της Bell Pottinger. Ο λόρδος Μπελ, ίσως η πιο γνωστή φιγούρα στον τομέα των δημοσίων σχέσεων στη Βρετανία, εργαζόταν στη Νότιο Αφρική επί δεκαετίες -μεταξύ άλλων είχε χρηματίσει και σύμβουλος του προέδρου Φεντερίκ Ντε Κλερκ, του τελευταίου προέδρου του απαρτχάιντ.

Σύμφωνα με το New Yorker, ο Bell θυμάται τον Tony Gupta να φλυαρεί επί μιάμιση ώρα για το πόσο υπέροχα ένιωθε «για τα πολλά χρήματα που είχε βγάλει, για το γεγονός ότι δεν χρειαζόταν να βγάλει περισσότερα και για το ότι ήταν απλά ένας καλός άνθρωπος που είχε πολύ στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση και γνώριζε τον Ζούμα πολύ καλά».

Ο Gupta ζήτησε βοήθεια από την Bell Pottinger για μία καμπάνια που είχε στόχο -κατά τα λεγόμενά του- την ανάδειξη της οικονομικής ανισότητας στη Νότια Αφρική. Σκοπός ήταν να πειστούν οι έγχρωμοι Νοτιοαφρικανοί ότι ήταν πολύ πιο φτωχοί από ό,τι θα έπρεπε, κυρίως εξαιτίας της τεράστιας δύναμης των μεγάλων εταιρειών που κατέχουν λευκοί.  Η καμπάνια, είπε ο Gupta, όχι μόνο θα ήταν επωφελής για τη χώρα, αλλά επιπλέον, θα ενίσχυε την οικονομική θέση της οικογένειάς του, παρουσιάζοντας τους αδελφούς όχι ως παντοδύναμους ολιγάρχες, αλλά ως outsiders που είναι «αντιστάθμισμα» στη λευκή υπεροχή.

Στις 18 Ιανουαρίου, ο Bell έστειλε μέιλ στον CEO της Bell Pottinger, James Henderson, περιγράφοντας το πλαίσιο της καμπάνιας ως ένα θέμα «οικονομικής χειραφέτησης» και γράφοντας ότι «το ταξίδι στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία». Παρά τον ανταγωνισμό, η Bell Pottinger πήρε το συμβόλαιο και η Oakbay συμφώνησε σε μία μηνιαία αμοιβή 130.000 δολαρίων συν τα έξοδα, για μία τρίμηνη δοκιμαστική περίοδο. Πέρα από την έναρξη της καμπάνιας, η Bell Pottinger θα παρείχε υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων στην Oakbay -συμπεριλαμβανομένων θεμάτων επικοινωνίας σε «καταστάσεις κρίσης».

Η δουλειά της Bell Pottinger στη Νότια Αφρική περιελάμβανε τη δημοσίευση -πάντα μυστικά και συγκαλυμμένα- άρθρων, αναρτήσεων και tweets που υπονοούσαν ότι οι αντίπαλοι των  Guptas ήταν υποστηρικτές ενός «ρατσιστικού συστήματος».

Η καμπάνια ξεκίνησε το 2016. Μεταξύ άλλων, δημιουργήθηκαν πάνω από 100 ψεύτικοι λογαριασμοί στο Twitter, οι οποίοι έκαναν αναπαραγωγή περιεχομένου από άλλους λογαριασμούς Twitter με ονόματα όπως @economycapture. Τα δημοφιλή hashtags περιελάμβαναν τα #WhiteMonopolyCapital και #RespectGuptas. Η εκστρατεία περιελάμβανε περίπου 220.000 tweets.

Οι τακτικές της Bell Pottinger αποκαλύφθηκαν όταν ήρθε στο φως ο σκοτεινός ρόλος των αδελφών στην κυβέρνηση Zuma. Η καμπάνια εκφοβισμού της Bell Pottinger σήμανε το τέλος της εταιρείας, που παρά το γεγονός ότι δούλευε για να κρατάει καθαρή τη φήμη των πελατών της, δεν μπόρεσε να διασώσει τη δική της φήμη. Σημειώνεται ότι, η αξία της Bell Pottinger το 2012 υπολογιζόταν σε 40 εκατ. δολάρια.

Με τη «λύκαινα» Θάτσερ 

Η Bell Pottinger ιδρύθηκε από τον Bell και τον επί μακρόν συνεργάτη του, Piers Pottinger. Ο Bell ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στη διαφήμιση τη δεκαετία του ‘60 και εντάχθηκε στο δυναμικό της εταιρείας Saatchi & Saatchi το 1970. Εννέα χρόνια αργότερα ανέλαβε τη συντηρητική Μάργκαρετ Θάτσερ, «τη λύκαινα» (She-wolf), όπως την αποκαλούσε χαϊδευτικά, την οποία βοήθησε να κερδίσει τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Στις δημόσιες σχέσεις μπήκε τη δεκαετία του 1980, αναλαμβάνοντας πολιτικούς, βασιλείς, διασημότητες και κυβερνήσεις. Όπως λέει ο ίδιος στον New Yorker «αυτό που κάναμε τότε ήταν να μετατοπίσουμε το κέντρο βάρους έτσι ώστε οι σύμβουλοι δημοσίων σχέσεων να μην περιορίζονται στην αποστολή δελτίων Τύπου, αλλά να χαράσσουν στρατηγική αξιώσεων».

«Η ηθική είναι δουλειά των παπάδων»

Ο Bell δεν δίστασε μπροστά σε τίποτα και κανέναν. Το 1989, στη Χιλή, ανέλαβε την προεκλογική εκστρατεία του Hernán Büchi, πρώην υπουργού Οικονομικών του δικτάτορα στρατηγού Αουγκούστο Πινοσέτ. (Ο Μπούτσι έχασε τις εκλογές.) Ο Bell ανέλαβε και το Ίδρυμα Pinochet, το οποίο, το 1998, επιχείρησε να μπλοκάρει την έκδοση του Πινοσέτ στην Ισπανία, η οποία είχε εκδώσει διεθνές ένταλμα σύλληψης εις βάρος του με κατηγορίες για μαζικές δολοφονίες και βασανιστήρια των πολιτικών του αντιπάλων.

Μεταξύ των περιβόητων πελατών του ήταν ο Αλεξάντερ Λουκασένκο, «ισόβιος πρόεδρος» της Λευκορωσίας, η Άσμα αλ Άσαντ, σύζυγος του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. και εκπρόσωποι της κυβέρνησης του Μπαχρέιν. Όπως γράφουν οι New York Times, ο 77χρονος πλέον Bell είχε πει σε πρόσφατη συνέντευξή του: «Η ηθική είναι δουλειά των παπάδων. Όχι των συμβούλων δημοσίων σχέσεων». Ο «βασικός μισθός» του Bell ήταν 1,5 εκατ. δολάρια τον χρόνο, συν παροχές, συν έξτρα μετρητά για πάσης φύσεως έξοδα. Όμως, μετά πολλών ενδιάμεσων επεισοδίων, η σχέση των Bell και Henderson, όταν στις αρχές του 2016 έγινε η συνάντηση στη Νότια Αφρική, ήταν σε οριακό σημείο.

Η αντίστροφη μέτρηση

Οι εσωτερικές αντιπαλότητες στην εταιρεία είχαν σε τέτοιο βαθμό απορροφήσει τα κορυφαία στελέχη της Bell Pottinger, ώστε ουδείς αναμείχθηκε στην απόφαση εκπροσώπησης των αδελφών Guptas όσον αφορά την αξιολόγηση ρίσκου και μάλιστα σύμφωνα με τον Henderson, τουλάχιστον τους τρεις πρώτους μήνες δεν είχε ενημέρωση για τη φήμη του νέου αυτού πελάτη. Παρά ταύτα, την περίοδο εκείνοι, οι αδελφοί Gupta απασχολούσαν τον Τύπο σε καθημερινή βάση. Σύμφωνα δε, με δύο πρώην συνεργάτης της εταιρείας, ο Tony Gupta είχε θέσει έναν όρο, ότι δεν ήθελε ποτέ ξανά να συναντηθεί με τον Bell, επειδή τον θεωρούσε αντιπαθητικό. Έτσι, ο Bell επέβλεπε τη «δουλειά» από το Λονδίνο. Σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα της εταιρείας, οι Guptas ζήτησαν ανάμεσα σε άλλα από τη Bell Pottinger να πλασάρει τον γιο του προέδρου Ζούμα, Duduzane Zuma ως επιχειρηματία, ενώ παράλληλα, η εταιρεία άρχισε να «περνάει» δημοσιεύματα που μιλούσαν για «οικονομικό απαρτχάιντ». Ένα από τα πρόσωπα που μπήκαν στο στόχαστρο της καμπάνιας ήταν και ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος του οίκου ειδών πολυτελείας Richemont, Γιόχαν Ρούπερτ.

Αλλά, η αντίστροφή μέτρηση είχε ήδη αρχίσει.

Τον Μάρτιο του 2017, η ιστοσελίδα του Κομουνιστικού Κόμματος της Νότιας Αφρικής δημοσίευσε μία ανυπόγραφη «μυστηριώδη έκθεση» 21 σελίδων για την δουλειά της Bell Pottinger για τους Guptas, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για την επιχείρηση πίσω από hashtags, όπως #HandsofftheGuptas και μια σειρά από ψεύτικων λογαριασμών στα κοινωνικά δίκτυα. Ο  Henderson εξέδωσε ένα δελτίο Τύπου στο οποίο έγραφε ότι η έκθεση περιείχε δηλώσεις που ήταν «εντελώς αναληθείς».

Τον Μάιο του 2017, περισσότερα από 100.000 emails σχετικά με τους Γκούπτα διέρρευσαν στα μέσα ενημέρωσης. Μεταξύ αυτών ήταν μηνύματα που περιέγραφαν τη δουλειά της Bell Pottinger για την Oakbay. Τα ηλεκτρονικά μηνύματα φαίνεται ότι προέρχονταν από ένα διακομιστή της Sahara Computers, μιας από τις εταιρείες των Guptas. Το hashtag #bellpottingermustfall έγινε δημοφιλές στο Twitter, και οι υπάλληλοι της Bell Pottinger άρχισαν να λαμβάνουν μηνύματα μίσους.

Τον Ιούλιο του 2017 όταν όλα είχαν βγει ήδη στο φως, η Bell Pottinger έγινε σύμβολο μίσους για τους Νοτιοαφρικανούς, αλλά στη Βρετανία το σκάνδαλο δεν είχε ανέβει ψηλά στις ειδήσεις, μέχρι που έγινε καταγγελία στην Ένωση «Public Relations and Communications Association», η οποία στις 4 Σεπτεμβρίου ανακοίνωσε ότι η εταιρεία παραβίασε τον κώδικα δεοντολογίας και η Bell Pottinger τιμωρήθηκε με διαγραφή πέντε ετών. Ο Henderson, ο οποίος γνώριζε εκ των προτέρων την ετυμηγορία, παραιτήθηκε μία ημέρα πριν από την ανακοίνωση.

Στα μέσα του περασμένου Φεβρουαρίου, εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για τον Ajay Gupta με την κατηγορία της διαφθοράς. Ήταν αργά: Αυτός και οι αδελφοί του είχαν ήδη διαφύγει στο εξωτερικό. Επιπλέον, σύμφωνα με τους Financial Times το FBI ανακοίνωσε ότι διερευνά τις παράνομες επιχειρηματικές δραστηριότητες τους στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στις 14 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, Jacob Zuma παραιτήθηκε, υπονοώντας στην ομιλία του ότι υπήρξε θύμα συνωμοσίας.

Μετά το τεράστιο σκάνδαλο, ο Henderson ίδρυσε νέα εταιρεία PR. Κατάφερε να κλείσει κάποιους πελάτες, αλλά ακόμη και οι πρώην σύμμαχοι του, ήξεραν ότι, επαγγελματικά είχε τελειώσει. «Μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων που δεν μπορεί να διαχειριστεί τη δική της φήμη δεν αξίζει και πολλά στην αγορά» είχε δηλώσει ένας από αυτούς.

Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα, ιδίως η γενιά των 560 ευρώ

(Από την efsyn)

athina-airbnb.jpg

17.06.2018, 13:29 | Ετικέτες:  ακίνητα, φοιτητές, εργαζόμενοι, Αθήνα

Συντάκτης: 

Ντίνα Δασκαλοπούλου, Αφροδίτη Τζιαντζή

Δεν είναι επιστροφή στο παρελθόν της εσωτερικής μετανάστευσης, της κοινοβιακής «Αυλής των θαυμάτων» και των «εφτά νομά σε ένα δωμά», αλλά εικόνα από το μέλλον των νομάδων των μητροπόλεων. Με τα ενοίκια στα ύψη και τους μισθούς στα βάθη, οι διαδικτυακές πλατφόρμες συγκατοίκησης ανθούν και δεν απευθύνονται μόνο –όπως παραδοσιακά– σε φοιτητές, αλλά σε νέους εργαζόμενους, ακόμα και συνταξιούχους! Ενας τρόπος ζωής που εκτός από «έσοδα επί δύο, έξοδα διά δύο» μπορεί να σημαίνει και εξαιρετικά καλή παρέα.

«Αγαπητοί τουρίστες, απολαύστε το airbnb σας» γράφουν τα νέα αγγλόφωνα συνθήματα στους τοίχους της πρωτεύουσας με την υπογραφή «Ενας μελλοντικός άστεγος Αθηναίος».

«Τουρίστες go home. Οι σέλφις σας ανεβάζουν τα νοίκια μας», έγραφαν πριν από λίγο καιρό οι Καταλανοί στους τοίχους της Βαρκελώνης. Τώρα είναι η σειρά μας να νιώσουμε την πικρή επίγευση που αφήνει η καραμέλα του εξευγενισμού και του airbnb.

Με τις τιμές μίσθωσης ακινήτων, ειδικά στα μικρότερα διαμερίσματα του κέντρου, να έχουν πάρει την ανηφόρα, η συγκατοίκηση δεν είναι μόνο λύση στην κρίση, αλλά και εναλλακτική διέξοδος για όσους αναζητούν αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης σε συνθήκες «μειωμένου κτιριακού αποθέματος», όπως αποκαλούν οι ειδικοί αυτό που συμβαίνει σήμερα στα αστικά κέντρα.

Ο Θέμης Mπάκας, πρόεδρος του πανελλαδικού δικτύου κτηματομεσιτών E-real estate, επιβεβαιώνει με τη γλώσσα της αγοράς αυτό που ήδη βιώνουν όσοι κατοικούν, νοικιάζουν ή ψάχνουν στέγη σε κεντρικές, όχι απαραίτητα τουριστικές, γειτονιές της Αθήνας:

«Πέρσι με την έκρηξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης βρεθήκαμε για πρώτη φορά στη δυσάρεστη θέση να μας παρακαλάνε γονείς να τους δώσουμε προτεραιότητα για ενοικίαση διαμερίσματος με συγκάτοικο για τα παιδιά τους που σπουδάζουν, και εμείς να πρέπει να αρνηθούμε επειδή δεν υπήρχαν διαθέσιμα σπίτια. Μόνο τον τελευταίο χρόνο η συγκατοίκηση έχει αυξηθεί 20%. Η μεγαλύτερη αύξηση είναι στους νέους εργαζόμενους 25-35 ετών αλλά και σε μεγαλύτερες ηλικίες από 35 ετών και πάνω. Η γενιά των 560 ευρώ συγκατοικεί».

Στις δυτικές μητροπόλεις, όπου η συγκατοίκηση είναι καθιερωμένη εδώ και δεκαετίες όχι μόνο για φοιτητές αλλά και για επαγγελματίες, η νέα τάση αποκαλείται co-living, συμβίωση, αν και όχι για ζευγάρια.

Είναι κάτι ευρύτερο από το flat-sharing, να μοιράζεσαι δηλαδή απλώς ένα διαμέρισμα. Παραπέμπει σε κοινότητες ανθρώπων που συμβιώνουν, δεν συγκατοικούν απλώς, σε ελεγχόμενες όμως συνθήκες, που διαφέρουν από τα χίπικα κοινόβια ή τις φοιτητικές εστίες.

Η νέα τάση

Μετά το σκάσιμο της φούσκας των ενυπόθηκων δανείων, στις ΗΠΑ έχουν εμφανιστεί start-up –νεοφυείς όπως αποκαλούνται– επιχειρήσεις που πλασάρουν το νέο μοντέλο του co-living.

Απευθύνονται κυρίως στη γενιά των μιλένιαλ, όσων γεννήθηκαν από τη δεκαετία του ’80 και μετά και αναζητούν επαγγελματικές ευκαιρίες μετακομίζοντας σε ανερχόμενα και τσουχτερά αστικά κέντρα.

To Common.com, με έντονες αναφορές στην κοινωνία των Κοινών, νοικιάζει μοντέρνες επιπλωμένες κατοικίες, με ιδιωτικά δωμάτια, κοινόχρηστους χώρους και ενσωματωμένες ξενοδοχειακού τύπου υπηρεσίες (καθαριότητα, πλυντήριο κ.λπ.) και στοχεύει σε χίπστερ, φερέλπιδες νέους επαγγελματίες ή απλώς νέους με σφιχτό μπάτζετ που δεν ψάχνουν στέγη αλλά και μία κοινότητα να ανήκουν.

Την πρώτη χρονιά λειτουργίας του δέχτηκε 10.000 αιτήσεις για τα μόλις 9 πολυ-διαμερίσματα σε μεγάλες πόλεις, από τη Νέα Υόρκη ώς το Σικάγο και το Σαν Φρανσίσκο και επεκτείνεται ραγδαία.

Αντίστοιχη άνθηση γνωρίζουν δίκτυα κατοικιών, όπως το welive.com, προσφέροντας «ευέλικτα μοντέλα συγκατοίκησης με κοινωνικές δραστηριότητες», με πάνω από 100.000 μέλη παγκοσμίως και το σύνθημα «η ζωή σου είναι τόσο καλή όσο τα πρόσωπα που σε περιστοιχίζουν».

Η νέα τάση στέγασης για τα περίφημα «δημιουργικά επαγγέλματα» είναι τα hacker houses, με συστέγαση κατοικίας και εργασίας, για νέους που «δουλεύουν σκληρά και παίζουν σκληρά» – συνδυάζοντας το τερπνόν μετά του ωφελίμου.

Σε ένα τέτοιο hacker house με μια χούφτα υπαλλήλους-φίλους έστησε ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ την αυτοκρατορία του Facebook.

Ο Νικόλας εδώ κι έξι μήνες συγκατοικεί, αφού είδε κι απόειδε ψάχνοντας σπίτι «σ’ έναν κόσμο που είναι φτιαγμένος για ζευγάρια, με σπίτια φτιαγμένα για ζευγάρια».

Ο 35χρονος είναι χαρακτηριστική περίπτωση της γενιάς του: ταλαντούχος, έξυπνος, μορφωμένος και –φυσικά– υποαμειβόμενος. Τα έσοδά του τού απαγορεύουν να συντηρεί ένα σπίτι μόνος του.

«Δεν θα δεχόμουν ούτε την ήττα να επιστρέψω στο πατρικό μου ενώ ζω μόνος από 18 χρόνων, αλλά ούτε και να υποβαθμίσω την ποιότητα της καθημερινότητάς μου ζώντας σ’ ένα ανήλιαγο αχούρι».

Εκτός από την κρίση που χτύπησε γερά όλους τους συνομηλίκους του, ο Νικόλας έπεσε θύμα και του «εξευγενισμού»: έως πρόσφατα ζούσε στο Κουκάκι, μέχρι που το... κατέλαβαν το airbnb και οι ορδές των hipsters.

«Για να καταλάβετε, ένα σπίτι που απέφερε με μακροχρόνια μίσθωση 280 ευρώ τον μήνα, με τη βραχυχρόνια φτάνει τα 680. Στην πολυκατοικία που έμενα τα μισά διαμερίσματα έγιναν airbnb και τα άλλα μισά άλλαξαν ενοικιαστές με ακριβότερα ενοίκια. Ετσι βγήκα στο ψάξιμο...».

Στην αρχή έψαξε μόνος του α λα παλαιά, αλλά «μετά φτάνεις να παρακαλάς τους μεσίτες. Εβλεπα το ένα αχούρι μετά το άλλο. Από τον 4ο έπρεπε να βρεθώ στον 1ο, με τα ίδια ή περισσότερα χρήματα, σε χειρότερη κατασκευή, με λιγότερο ήλιο, αέρα και ορίζοντα – κάπως όπως νιώθει ο κάθε πολίτης που εγκλωβίστηκε στην Ελλάδα δηλαδή...».

Μέχρι που έπεσε η ιδέα να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τον Γιάννη. Κατέληξαν στη Νεάπολη Εξαρχείων, σ’ ένα σπίτι 100 τετραγωνικών για το οποίο δίνουν 700 ευρώ – στο πρoηγούμενο ο Νικόλας έδινε 420.

«Σε κοιτάνε λίγο περίεργα, υποτίθεται ότι είμαστε σε ηλικία που θα έπρεπε να παντρευτούμε και να κάνουμε παιδιά, αλλά αυτή είναι η φάση μας τώρα. Δεν είναι επιστροφή στη φοιτητική ζωή, αλλά κάτι εντελώς διαφορετικό, μια άλλη απάντηση στη συγκυρία, ένας εναλλακτικός τρόπος ζωής. Εχουμε συμφωνήσει με τον Γιάννη να το επαναδιαπραγματευτούμε σε δυο χρόνια – μπορεί το μοντέλο να αλλάξει, μπορεί να το συνεχίσουμε, ποιος ξέρει; Για την ώρα είναι πολύ ωραία».

Πανευρωπαϊκή μόδα

«Το airbnb έχει τσακίσει» μας λέει η 35χρονη Δήμητρα, που συγκατοικεί από 18 χρονών, στην Αθήνα, τα Γιάννενα αλλά και τη Γρανάδα της Ισπανίας, με συγκατοίκους διαφορετικών ηλικιών, από 28 ώς 50 ετών. | 

Τριάντα πέντε χρόνων είναι και η Δήμητρα, που εργάζεται ως εκπαιδευτικός και συγκατοικεί πολλά χρόνια, τα τέσσερα από αυτά στην Ισπανία.

«Εμενα με έναν Ελβετό και έναν Καταλανό, όλοι 28-38 ετών. Ετσι ήταν όλο το μπλοκ στη γειτονιά μας. Είναι πανευρωπαϊκή τάση· στην Ελλάδα άργησε να έρθει. Το airbnb μάς έχει τσακίσει. Θα γίνουμε σαν την Ευρώπη, θα μας εκτοπίσουν στα προάστια και θα μένουν οι τουρίστες στο κέντρο της Αθήνας. Πλέον είναι δύσκολο να βρεις σπίτι ακόμα και με συγκάτοικο. Τώρα πια στο Μεταξουργείο ή στα Εξάρχεια είναι πιο εύκολο να νοικιάσεις ένα μεγάλο σπίτι με άλλους, από το να βρεις μικρό μόνος σου. Στον λόφο του Στρέφη μέναμε μαζί τρία άτομα, όλοι εργαζόμενοι, που λειτουργούσαμε λίγο-πολύ κοινοβιακά. Ο καθένας έχει τη δουλειά του, αλλά θα μαγειρέψουμε, θα φάμε όλοι μαζί, θα πάμε μαζί σούπερ μάρκετ. Παλιά ήταν λίγο κουλό να τα κάνεις αυτά στα 35, στα 40 και στα 50 σου, που ήταν ο τρίτος μας συγκάτοικος».

Ο Αλέξανδρος δεν συγκατοικεί ούτε μ’ έναν ούτε με δύο, αλλά με τρεις! Τρεις νεαροί εργαζόμενοι άντρες και μια φοιτήτρια μοιράζονται ένα μεγάλο σπίτι με τέσσερα υπνοδωμάτια στην Κυψέλη και τα 650 ευρώ του ενοικίου.

Το σχήμα δεν ήταν πρωτόγνωρο για κανέναν τους, αφού όλοι είχαν συγκατοικήσει και ως φοιτητές και ως νεαροί εργαζόμενοι. Η μικρότερη είναι 24 χρόνων και ο μεγαλύτερος 33.

«Είναι πρωτόγνωρη η κλίμακα, είμαστε αρκετοί, αλλά είχαμε φιλικές σχέσεις μεταξύ μας από πριν», μας λέει ο Αλέξανδρος. «Τα έσοδά μου κυμαίνονται από 500 έως 700 ευρώ τον μήνα, θα μου ήταν αδύνατον να σηκώσω ψηλότερο ενοίκιο. Στην ηλικία μου, αν είχα τη δυνατότητα, θα το σκεφτόμουν πολύ σοβαρά να ζήσω μόνος μου. Δεν λέω ότι υποφέρω, μια χαρά είμαστε, αλλά το πλαίσιο είναι ενίοτε περιοριστικό, δεν έχεις ιδιωτικότητα. Εγώ μπορεί να μη θέλω, αλλά τι γίνεται όταν κάποιος θέλει να κάνει οικογένεια; Μπορεί να αποφασίζουμε για όλα συλλογικά μεν, αλλά μας παίρνει πάρα πολύ χρόνο για να συνεννοηθούμε».

Η Τζωρτζίνα στα 43 της βρέθηκε με συγκάτοικο και μάλιστα 18χρονη. Χωρισμένη η μεγαλύτερη, στο ξεκίνημα της φοιτητικής της ζωής η μικρότερη, οι δύο γυναίκες ένωσαν δυνάμεις κι όχι μόνο στο οικονομικό επίπεδο.

«Εχω συγκατοικήσει κι άλλες φορές στο παρελθόν», λέει η Τζωρτζίνα. «Ο προφανής λόγος είναι ο οικονομικός – μου είναι αδύνατον να συντηρώ ένα σπίτι 140 τετραγωνικών και θα ήταν και υπερβολή. Δεν ήθελα να το νοικιάσω και να αλλάξω γειτονιά, οπότε η καλύτερη λύση είναι η συγκατοίκηση. Ωστόσο, υπάρχουν κι άλλοι λόγοι: είναι ωραίο να επιστρέφεις σ’ ένα σπίτι που κάποιος σε περιμένει, να έχεις δυο κουβέντες να πεις, να μοιράζεσαι τις δουλειές. Εχω ζήσει και πολλά χρόνια μόνη μου, αλλά πια η μοναξιά με αγριεύει».

Οι συνταξιούχες

Πώς αυτές οι δυο γυναίκες με την τόσο μεγάλη διαφορά ηλικίας βολεύουν την καθημερινότητά τους;

«Δεν είναι τόσο δύσκολο – μπορεί και να είναι ευκολότερο, αφού η Μαρία συγκατοικεί για πρώτη φορά και μαθαίνει από νωρίς σε κάποιους κανόνες που είναι απαραίτητοι για κάθε συνύπαρξη. Ασε που επειδή είναι πιτσιρίκα μού μεταφέρει λίγη από την αισιοδοξία και τη ζωντάνια της, κι εγώ είμαι λιγάκι η μαμά της, που της λείπει αφού ζει στην επαρχία».

Η κυρία Χριστίνα και η κυρία Ελένη εργάστηκαν μαζί στον ίδιο δημόσιο οργανισμό επί 30 χρόνια.

Συνταξιούχες κι οι δύο, είδαν τις αποδοχές τους από τα... ρετιρέ να κατακρημνίζονται στα υπόγεια. Χήρα η μια και εργένισσα η άλλη, αποφάσισαν να συγκατοικήσουν «για μια καλύτερη ζωή».

«Αυτό σημαίνει τα έσοδα επί δύο, τα έξοδα διά δύο και καλή παρέα», λέει η κυρία Χριστίνα. «Στην ηλικία μας οι μετακινήσεις δυσκολεύουν κι είναι σημαντικό να έχεις την καλύτερή σου φίλη δίπλα σου».

Η τάση οι άνθρωποι να περνούν την τρίτη ηλικία τους παρέα με τους φίλους τους –αντί να μένουν μόνοι σε τέσσερις τοίχους ή να μετρούν τη θλίψη τους σε γηροκομεία– αναπτύσσεται όλο και πιο πολύ και όχι μόνο στην Ελλάδα λόγω κρίσης.

Στη Δανία δημιουργούνται κοινόβια για παππούδες και γιαγιάδες που ανακαινίζουν πολυκατοικίες όπου κάθε κάτοικος ή ζευγάρι έχει το δικό του σπίτι, αλλά συναντιούνται σε κοινόχρηστους χώρους δραστηριοτήτων και αναψυχής.

«Πώς να πληρώνεις νοίκι 300 ευρώ όταν έχεις εισόδημα 500 τον μήνα;»

Αριστερά: Θέμης Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών Ε-real estates Ο Xρήστος Ζιάκης, είναι συντονιστής και συνιδρυτής της ιστοσελίδας sygkatoikos.com. | 

Ενας κτηματομεσίτης και ο δημιουργός της ιστοσελίδας sygkatoikos.com μάς ξεναγούν στον κόσμο της συγκατοίκησης προσδιορίζοντας το μέγεθος και τις ποιοτικές διαφοροποιήσεις του φαινομένου στον καιρό της κρίσης

Ο Χρήστος Ζιάκης είναι δημιουργός της ιστοσελίδας sygkatoikos.com που ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2010 με στόχο τη φοιτητική κοινότητα, όμως σταδιακά ο αριθμός εκείνων που αναζητούν συγκάτοικο αυξάνεται γεωμετρικά.

«Κάθε φορά που ανακοινώνονταν νέα δυσβάσταχτα οικονομικά μέτρα, αυξάνονταν οι αγγελίες που δημοσιεύονταν στην ιστοσελίδα μας και η επισκεψιμότητα», μας λέει ο κύριος Ζιάκης.

«Και δεν είναι μόνο φοιτητές. Πολλοί άνθρωποι που ζούσαν σε μεγάλα αστικά κέντρα έφυγαν στην επαρχία με τις οικογένειές τους. Ωστόσο, κάποιοι από αυτούς εξακολουθούσαν να εργάζονται στις πόλεις, με αποτέλεσμα να ζητούν συγκατοίκηση μόνο για τις εργάσιμες μέρες της εβδομάδας. Οκτώ χρόνια μετά θα έλεγα ότι η έννοια της συγκατοίκησης έχει καθιερωθεί πλέον και στην Ελλάδα. Στην ιστοσελίδα υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες χρήστες που είτε έχουν οι ίδιοι αναρτήσει αγγελίες είτε επικοινωνούν με αυτούς που έχουν αναρτήσει αγγελίες. Οι περισσότεροι επιλέγουν τη συγκατοίκηση γιατί δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά. Υπάρχουν και αρκετοί που επιθυμούν ένα ακριβότερο, καλύτερο σπίτι, σε μια καλύτερη περιοχή, κάτι που με τη διαίρεση των μηνιαίων εξόδων του σπιτιού με κάποιον άλλον είναι εφικτό. Επίσης μας έχει κάνει εντύπωση ότι υπάρχουν περιπτώσεις –ακόμα και ηλικιωμένων ανθρώπων– οι οποίοι είναι μόνοι και αναζητούν συγκατοίκηση για παρέα».

Ο Θέμης Μπάκας είναι πρόεδρος του πανελλαδικού κτηματομεσιτικού δικτύου E-Real Estates, το οποίο έχει 60 γραφεία σε όλη την Ελλάδα. Η συγκατοίκηση είναι ένα από τα πεδία στα οποία το δίκτυο προσανατολίζεται να αναπτυχθεί με σχετική ιστοσελίδα.

Από τους πελάτες που απευθύνονται στην εταιρεία αναζητώντας συγκάτοικο ο κ. Μπάκας διακρίνει τέσσερις κατηγορίες: τους φοιτητές, τα νέα ζευγάρια, τους ηλικιωμένους και τους νέους επαγγελματίες.

Μια άλλη, επίσης ανερχόμενη, κατηγορία είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες που ψάχνουν να συστεγαστούν με κάποιον συνάδελφό τους.

Επισφάλεια και ανεργία 

«Οι νέοι –ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και μισθωτοί– δεν βγαίνουν με τα χρήματα που παίρνουν. Οταν ο άλλος παίρνει 500 ευρώ τον μήνα, πώς να πληρώνει 300 για το ενοίκιο; Ετσι, είτε συγκατοικούν με συνάδελφο είτε με κάποιον συντοπίτη τους, αν είναι από επαρχία, είτε με κάποιον πρώην συμφοιτητή», μας λέει.

Αλλος ένας παράγοντας που σπρώχνει όλο και περισσότερους στη λύση της συγκατοίκησης είναι πως τα μικρά σπίτια στο κέντρο όλο και πιο πολύ παραδίδονται... στην κρυφή γοητεία του airbnb.

Αυτό σημαίνει πως τα διαθέσιμα για μακροχρόνιες μισθώσεις ακίνητα είναι τα μεγαλύτερα σε τετραγωνικά – οπότε χρειάζεται τουλάχιστον άλλος ένας να συμβάλλει στη συντήρησή τους.

«Ο κύριος λόγος που κατέφευγε κάποιος στη συγκατοίκηση την περίοδο 2011-2015 ήταν η γενικευμένη επισφάλεια και η ανεργία. Σήμερα, το κάνει γιατί δεν υπάρχουν πια σπίτια», λέει ο κ. Μπάκας.

Οι νέοι επαγγελματίες επιλέγουν να διαμένουν σε περιοχές με καλό δίκτυο μέσων μαζικής μεταφοράς, αλλά οι περιοχές κοντά σε μετρό έχουν «χτυπηθεί» από τη βραχυχρόνια μίσθωση: Κούκακι, Νέος Κόσμος, Πετράλωνα, Μετς, Νεάπολη-Κολωνάκι, Αμπελόκηποι και Νέα Σμύρνη είναι σχεδόν απαγορευμένες ζώνες για τους ντόπιους που αναζητούν μικρά σπίτια.

Παλιά ήταν ο έρωτας, σήμερα είναι και η λιτότητα που οδηγεί όλο και πιο πολλά νέα παιδιά στη συμβίωση με τον φίλο ή τη φίλη τους.

Η εμπειρία του μεσίτη το επιβεβαιώνει: «Είναι πολλά τα παιδιά που επιλέγουν να συγκατοικήσουν, όχι μόνο επειδή θέλουν, αλλά η όλη κατάσταση σε προτρέπει. Είναι τρόπος να μοιράζεσαι τα έξοδα. Αυτή η τάση έχει αυξηθεί πάρα πολύ. Και το σύμφωνο συμβίωσης βοήθησε σε αυτό. Ο κολλητός μου έμενε μόνος του στο Αιγάλεω με 200 ευρώ. Επέλεξε να συγκατοικήσει με την κοπέλα του και να πληρώνει 100 ευρώ».

Αναζητώντας τον κατάλληλο συγκάτοικο

1. Πριν αναρτήσετε μία αγγελία σκεφτείτε πώς θα είναι να συγκατοικείτε με κάποιον άλλον. Σκεφτείτε τι θα ήταν αυτό που θα σας ενοχλούσε, καταγράψτε τις συνήθειες, τα ενδιαφέροντά σας και τα χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής σας.
2. Μην πάτε σε μια συζήτηση συγκατοίκησης χωρίς να είστε κατάλληλα προετοιμασμένος. Μιλήστε πρώτα με έναν φίλο σας νομικό για να μάθετε πώς μπορείτε να διασφαλίσετε τόσο τα οικονομικά όσο και την καθημερινότητά σας.
3. Μια αγγελία ωραιοποιεί τις εικόνες. Πρέπει να γνωρίσετε τον μελλοντικό συγκάτοικό σας από κοντά.
4. Σιγουρευτείτε ότι ο νέος συγκάτοικός σας μπορεί να αντεπεξέλθει στις οικονομικές υποχρεώσεις και προσπαθήστε να το διασφαλίσετε.

*από το sygatoikos.com