ΠΟΙΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΜΕΝΟΣ;;;

ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: «Οι κυρώσεις για την Ελλάδα δεν είναι αυτοσκοπός, η απειλή όμως είναι το καλύτερο εργαλείο για να αλλάξει συμπεριφορά η Τουρκία». Ευχαριστημένος!

ΕΡΤΟΓΑΝ: "Οι λογικές χώρες στην ΕΕ απέτρεψαν προσπάθειες εναντίον της Τουρκίας". Ευχαριστημένος

 ΡΟΣΟΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ.

(Πολύ πέρα από ιδιοκτησιακή συμπεριφορά)

"Ορίζεται μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ο Λάζαρος Καρνέζης.

Ο Λάζαρος Καρνέζης, γενικός αρχίατρος, διευθυντής Α παθολογικής κλινικής στο 401 γενικό στρατιωτικό νοσοκομείο Αθηνών, φέρεται σύμφωνα με πόρισμα του ΕΟΠΥΥ να έχει ζημιώσει το ελληνικό Δημόσιο κατά 1,7 εκατ. ευρώ για περισσότερες από 1.000 κατευθυνόμενες συνταγογραφήσεις, εκ των οποίων είχε στην πραγματικότητα εξετάσει μόλις πέντε εκ των ασθενών αυτών"

 ΨΑΡΙΑΝΟΣ

Διορίστηκε και αυτός στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης!!!

Ο ευγενής(ο λόγος του στο ράδιο αλλά και στην πολιτική έπρεπε να δραστηριοποιήσει τη δικαιοσύνη-δεν συνέβη), ο σταθερός στις πολιτικές του απόψεις (πέρασε από πολλά κόμματα), ο καριερίστας (αδιαφόρησε απολύτως για τη δυστυχία που σκόρπισαν τα μνημόνια), γνοιάστηκε μόνο για τον εαυτό του δίχως αρχές και αξίες και άλλα, και άλλα. Τώρα θα αναλωθεί για την ευημερία του τόπου και των ανθρώπων-έλεος!!!

ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΤΑΙΡΙΑΖΟΥΝ

 Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ

"Προσαγωγές ακόμη και δικηγόρων από την ΕΛ.ΑΣ"!!!

Πώς αλλιώς θα περάσει η ανάλγητη και αντικοινωνική πολιτική που θα κάνει τους φτωχούς φτωχότερους και τους πλούσιους πλουσιότερους;;;

Μόνο με την τρομοκρατία θεωρούν ότι θα αποθαρρύνουν κινητοποιήσεις και εξεγέρσεις εναντίον τους (το δόγμα του σοκ σε ελληνική παραλλαγή)

Δυστυχώς εκμεταλλεύονται ακόμη και τον πόνο που προκαλεί η πανδημία

Ταυτόχρονα ο Μητσοτάκης με 100 νεκρούς την ημέρα- και με δικιά του ευθύνη- ξεσκά και παραβιάζει τους κανόνες που ο ίδιος έθεσε περιγελώντας τους πολιορκημένους κατοίκους αυτής της χώρας . Κάτι σαν αυτοκράτορας με άλλα δικαιώματα. Τί μας έλαχε...

(Δυστυχώς έχω αγριέψει. Ας το λάβουν υπόψη τους κάποιοι που υποστηρίζουν αυτή την ανάλγητη πολιτική - θα έχουν, βέβαια, τους λόγους τους)

 Ο δεκάλογος του ατομιστή στη πανδημία 

https://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/o-dekalogos-toy-atomisti-stin-pandimia

 

Από την ποίηση στην πεζότητα

1973-2019

 

Να ναι η απόσταση του χρόνου. Να ναι ο ορίζοντας που πλησιάζει; Να ναι οι εποχές που μαραίνονται; Όλο και περισσότερο μου φαίνεται ποιητική εκείνη η εποχή (1972-73). Και τότε ποιητικά ένιωθα. Με μια διαφορά. Τότε (τη) ζούσα, σήμερα (την) αναστορούμαι.

 

Από τη μία οι κωμικοί δικτάτορες. Από την άλλη ή, σε σύγχυση, ηττημένη πολιτική ηγεσία. Και το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα να πορεύεται, ανασκευάζοντας δοκιμασμένες πρακτικές, καταργώντας βεβαιότητες, εκπλήσσοντας τους παραδοσιακούς, αυτοεκπλησσόμενο και το ίδιο. Και οι χωροφύλακες να ψάχνουν τα κρυφά δίκτυα της ανομίας. Και τέτοια να μη βρίσκουν.

 

Το κίνημα αυτοδιαμορφώνεται μέσα από τη δράση του. Δίχως πολλές θεωρητικές συζητήσεις και αναλύσεις, εισβάλλει στα δημόσια πράγματα από το πουθενά. Πιστεύει πως από μόνο του μπορεί να αλλάξει τα πράγματα και πλημμυρίζει με ευτυχία και χαρά τους συμμετέχοντες. Είναι πράγματι ευτυχής συγκυρία να συμμετέχεις σε ένα αυτόνομο κίνημα χωρίς καθοδηγητές και οπαδούς, που το καθορίζει η ανιδιοτέλεια, η αντίσταση και η αξιοπρέπεια. Με βαθύ κοινωνικό περιεχόμενο, ένα κίνημα που έδειχνε να’ ναι χειραφετημένο.

 Με τη δράση του προκάλεσε ιστορικά γεγονότα και αναδείχθηκε ως ο μοναδικός υπολογίσιμος αντίπαλος των ανόητων συνταγματαρχών. Γεμάτο συναισθήματα, γεμάτο συγκινήσεις, ονείρατα και ελπίδες.

Περάσαμε καλά. Η ψυχή μας ήταν γεμάτη. Λέγαμε δημοκρατία και ελευθερία και συγκλονιζόμασταν. Λέγαμε σοσιαλισμός και απογειωνόμασταν.

Όπως όλα τα αυθόρμητα κινήματα λίγη σχέση είχε με τον ορθολογισμό. Και αναλύσεις προσπαθούσαμε να κάνουμε και τακτικές να καταστρώσουμε. Λίγα από αυτά λειτούργησαν. Το  αισθητήριο, το όνειρο, η ελπίδα, η ομορφιά του κινδύνου και η χαρά της δράσης πήγαιναν μπροστά. Είμαστε εμείς, με απόλυτη αυτοπεποίθηση, και απέναντι  οι κακοί. Ως προς αυτό εύκολα τα πράγματα. Γιατί υπήρχε και η εμμονή των παραδοσιακών σε παλιές δοκιμασμένες πρακτικές, που όμως μόλις είχαν αποτύχει.

Το κίνημα τολμά ίσαμε εκεί που φτάνει ώσπου μένει μόνο του. Πίσω του η αμηχανία.

Η πείρα δεν είδε και δεν άκουσε. Ήξερε όμως να περιμένει.

Η έκρηξη (Πολυτεχνείο) ήρθε ως νομοτέλεια. Και η ένδεια της σοφίας των εξουσιών αναδύθηκε. Το κίνημα εξαντλήθηκε. Κενό εξουσίας. Κενό αντίστασης. Κενό αμφισβήτησης...

Κατάρρευση του ολοκληρωτισμού. Η ελευθερία. Η ελευθερία των αρχηγών. Το ανολοκλήρωτο κίνημα κομμάτια και θρύψαλα.

Η δημοκρατία των πολιτικών υποκειμένων περιορίζεται στην αυτοσύσκεψη των αρχηγών. Σε όποιον αρέσει. Οι υπόλοιποι στο σπίτι τους. Πολλοί από το ρηξικέλευθο κίνημα πειθάρχησαν. Δρόσισαν κυρίως τα δύο κόμματα της Αριστεράς. Οργανώθηκαν στις δομές του παρελθόντος. Τίποτα παραπάνω. Οι παραδοσιακοί οδηγητές πορεύονται με γραμμική συνέπεια. Ως να μη μεσολάβησε τίποτα. Κρατούν την εξουσία ως το τέλος. Ώσπου το περιθώριο τους κατάπιε.

 

Στήνεται ο μύθος του Πολυτεχνείου. Από τη μία οι ενοχές της ελληνικής κοινωνίας, από την άλλη η προσπάθεια των μη δεξιών πολιτικών δυνάμεων να σφετεριστούν το γεγονός οδήγησε στη μυθοποίηση του. Ανακρίβειες και υπερβολές από πρόσωπα και κόμματα καλύπτουν την ουσία των πραγμάτων. Καμιά πολιτική δύναμη και κανείς φιλόδοξος δεν επιδιώκει να διερευνηθούν τα αίτια που προκάλεσαν το Πολυτεχνείο, να αναλυθεί ο χαρακτήρας του και οι κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις που προκάλεσε. Ο συντηρητισμός των μηχανισμών αμύνεται απέναντι σε ένα γεγονός που βρίσκεται εκτός της πολιτικής του λογικής Έτσι οι νέες γενιές θαυμάζουν το μύθο δίχως να κατανοούν τα γεγονότα. Τι πιο συντηρητικό;

Το πολυτεχνείο παίρνει μεταφυσικές διαστάσεις και απομακρύνεται από τους νέους, κυρίως, ανθρώπους. Οι προηγούμενες και οι επόμενες γενιές αδυνατούν να το ανταγωνιστούν. Αν και ελάχιστοι της γενιάς αναλαμβάνουν πολιτικά αξιώματα (υπάρχει σχετική έρευνα) διεγείρονται τα αντανακλαστικά. Οι ψίθυροι, ακόμη και λογοτεχνικοί, χρεώνουν στη γενιά την πολιτική και κοινωνική παρακμή. Άσχημος και ζηλότυπος τρόπος να μειωθεί η συνεισφορά κάποιων ανθρώπων που αν μη τι άλλο, έκαναν το καθήκον τους κάτω από σκληρές συνθήκες και στη συντριπτική τους πλειονότητα ιδιώτευσαν στην μεταπολίτευση. Δεν θα μπορούσαν εξάλλου να κάνουν κι αλλιώς. Η μεταπολιτευτική πολιτική ζωή χαρακτηρίζεται από ωμό ρεαλισμό, όσον αφορά τις οργανωμένες πολιτικές δυνάμεις. Πώς λοιπόν να συνυπάρξει το όνειρο και ο ρομαντισμός με την πεζότητα, τη σκοπιμότητα και τη φιλοδοξία; Ελάχιστοι της γενιάς εκμεταλλεύτηκαν τη συμμετοχή τους στο κίνημα για πολιτική ανέλιξη και ακόμη λιγότεροι συνεισέφεραν στο στήσιμο του μύθου.

 

Στην μεταπολίτευση η πολιτική κυριαρχείται από δύο προσωπικότητες με την αριστερά στη γωνία. Όλη, σχεδόν, η χώρα μοιράζεται στα δύο και οπαδοποιείται. Η μοίρα μας  στα χέρια τους. Ποια συμμετοχή; Σιγά αλλά σταθερά οι πολίτες μετατρέπονται σε ιδιώτες και η κοινωνία εισέρχεται στον αστερισμό της αφασίας.

Η ευτελής κινούμενη εικόνα. Τα γυαλιστερά προϊόντα. Η αναζήτηση της ηδονής. Η απουσία του μέλλοντος.

Η πολιτική εξουσία στους κληρονόμους. Όπως τότε, στη φεουδαρχία.

Η πολιτική σε κρίση. Ευτελείς ατάκες, προσβολές, επικοινωνιακά τεχνάσματα, απουσία θέσεων, ηθικής και ευθύνης. Ανάλγητοι εξουσιαστές καλύπτουν τις ανομίες τους. Η κρίση χορεύει. Συμπαρασύρει την αμφισβήτηση. Εκτραχύνει την αντίσταση. Αντιδράσεις άμορφες, συγκεχυμένες, αντικοινωνικές, πολλές φορές, αδυνατούν να αναπτερώσουν την ελπίδα. Ο ωμός ρεαλισμός του ιδιώτη πορεύεται κυρίαρχος και καταπίνει το μέλλον.

Και το πολυτεχνείο γιορτάζεται δίχως να παραδειγματίζει. Το περίβλημα αναγορεύεται σε ουσία. Οι ψυχές άδειες, δίχως αξίες, ιδανικά και ελπίδες τσαλαβουτούν στον καταναλωτισμό και αυτοκαταναλώνονται.

Και ήρθε ο Δεκέμβρης 2008, βίαιος, άναρχος και απελπισμένος για να απορρίψει όχι μόνο το σαθρό πολιτικό σύστημα, αλλά συλλήβδην την κοινωνία των ενηλίκων. Ίσαμε σήμερα δεν φαίνεται να έχει γίνει αντιληπτό ότι τα παιδιά μας, το μέλλον αυτού του τόπου, μας διαγράφουν χωρίς να μπορούν ακόμα να γράφουν. Τι προοιωνίζεται το μέλλον;

Ιούλιος 2009

 

Ένιωσαν οι δεκαεξάρηδες τη φουρτούνα που έρχεται. Την ψυχανεμίστηκαν. Κι έψαξαν τ΄ αστέρια. Μα τάχαν  σβήσει οι παλιοί «επαναστάτες». Και ξανακάθισαν στο οικουμενικό σκαμνί της «κανονικότητας». Κι΄ ήρθε η λαίλαπα των μνημονίων. Σάρωσε κορμιά, αριθμούς, δημιουργίες, ελπίδες, χαμόγελα, ψυχές προς δόξαν των  φερόντων την ηθική του συστήματος. Ανταμείφθηκαν! Είχαν πει από νωρίς ναι στην όποια εξουσία και στον ατομικό ευδαιμονισμό.  Οι άλλοι; Όποιος μπορεί… Υπάρχει πιο υποκτηνώδης σκέψη;;; Κι΄ όμως, είναι η νέα θέση της κανονικότητας!

Και ανέτειλε το άστρο της εντόπιας Αριστεράς. Πορεύεται όπως και οι πριν. Και κερδίζει πρόσκαιρα. Ήθος, ύφος εξουσίας; Σχεδόν παραπλήσιο. Αποτέλεσμα; Χάνει από αυτούς που είχαν βυθίσει τη χώρα στο χάος και με μια, τώρα,  διογκωμένη χυδαία ακροδεξιά πτέρυγα! Χάνει από αυτόν που το μοναδικό του προσόν είναι το όνομα του! Και αρχίζουν οι ανατροπές. Ό,τι ελάχιστο θετικό χτίστηκε, γκρεμίζεται κάτω από τις ιαχές των δημοσκοπήσεων! Και ανατέλλουν οι μισάνθρωποι της ακροδεξιάς. Και ξανά η ιδιοκτησία του κράτους στους νικητές του εμφυλίου, με ένα θράσος και με μια φυσικότητα, εκείνης του παρελθόντος. Κανονικότητα! Μια λέξη που μπορεί να περιέχει ό,τι θέλει ο καθ΄ ένας. Μια λέξη-απάτη που γεμίζει το κενό της πολιτικής τους. Μια λέξη που αποκρύβει την αντικοινωνική τους πολιτική. Και η Αριστερά της ιστορίας να χάνει, να χάνει, να χάνει…

Δεκέμβριος 2019

Ολύμπιος Δαφέρμος

 ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ

Η Ροσάνα Ροσάντα, που «έφυγε» πρόσφατα, θεωρούσε ότι ο σοσιαλισμός μπορεί να συνυπάρχει με την ελευθερία – πρέπει θα έλεγα εγώ. Επιβάλλεται. Είναι αυτονόητο.

Μια ιδεολογία που επαγγέλλεται την καθολική απελευθέρωση του ανθρώπου από τα λογής-λογής δεσμά του, που στοχεύει στην χειραφέτηση του και στον αυτοκαθορισμό του, πως μπορεί να τα επιτύχει δίχως ελευθερία και ουσιαστική και άμεση δημοκρατική διαδικασία; Πώς μπορεί να επιτύχει την ατομική και κοινωνική αυτονομία με απόντες-θεατές τους ίδιους τους ανθρώπους από όλη αυτή την διαδικασία; Η κοινωνική απελευθέρωση, κατά τη γνώμη μου, αφορά τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων, αν όχι όλους. Επομένως ή θα είναι οι ίδιοι δημιουργοί της μοίρας τους ή θα την εκχωρήσουν σε κάποιους κατεχάρηδες. Οι τελευταίοι εκ των πραγμάτων θα ασκήσουν εξουσία, η οποία θα αναπαράγεται από τα πάνω με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η εξουσία και δη η ολοκληρωτική φθείρει και διαφθείρει. Τελικά γίνεται ταξικό καθεστώς. Οδηγεί αλλού και όχι στην απελευθέρωση του ανθρώπου. Το είδαμε, το διαπιστώσαμε στα σοβιετικά καθεστώτα του 20ου αιώνα.

Μέσα και σκοπός δεν μπορεί παρά να έχουν την ίδια λογική.( Έχει αποδειχθεί επανειλημμένως ότι ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα). Τα μέσα προηγούνται και είτε το θέλουμε είτε δεν το θέλουμε οδηγούν σε ένα σκοπό που συνάδει με τη δικιά τους λογική, ανεξάρτητα από τη θέληση μας. Να το πω απλά: δεν μπορείς με αυταρχισμό, βία συγκεντρωτική-ιεραρχική οργάνωση, τυφλή πειθαρχεία, εκτελέσεις και άλλα παρόμοια να χτίσεις μια κοινωνία ισότητας, ελευθερίας και δικαιοσύνης. Θα χτίσεις ένα ολοκληρωτικό καθεστώς.

Και τίθεται το μέγα ερώτημα: αν ο αντίπαλος στην δικιά σου ειρηνική-δημοκρατική πορεία αντιτάξει βία εσύ τί θα κάνεις; Αρκεί η μαζική (απαραίτητα) παρουσία και δράση; Αν ναι όλα καλά. Αν όχι μπαίνει επί τάπητος το ζήτημα της αντιβίας, η οποία είναι και αυτή βία και ασκώντας την μπορεί να αλλάξει ριζικά η φυσιογνωμία του κινήματος με τα γνωστά αποτελέσματα.

Ίσαμε σήμερα δεν έτυχε να διαβάσω τίποτα για την αντιβία. Για το ρόλο της, τη φυσιογνωμία της κ.α. Με απασχολεί όμως το ζήτημα. Το μόνο που έχω να πω είναι ότι αν αναγκαστούν οι άνθρωποι που αγωνίζονται για μια ανθρώπινη κοινωνία να ασκήσουν αντιβία θα πρέπει ταυτόχρονα να κλαίνε…

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών 1-10-20

 

ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Ποιός μας δίδαξε την κοινωνική ευθύνη;;; Ποιός μας δίδαξε τον σεβασμό στον άλλο άνθρωπο; Ποιός μας δίδαξε την αλληλεγγύη; Ποιός μας δίδαξε ότι δεν μπορούμε να υπάρξουμε δίχως την οργανωμένη κοινωνίας; Ποιός μας δίδαξε την υπευθυνότητα και την αυτοπειθαρχία; Ποιος μας δίδαξε την κοινωνική ηθική;

Το σύγχρονο κυρίαρχο "αξιακό" σύστημα στηρίζεται στον εγωισμό, τον ατομικισμό, τον χυδαίο ηδονισμό, τον ανταγωνισμό, την επίδειξη, την αντιπαλότητα, το συμφέρον (βλέπε και εκκλησία) και τον ευδαιμονισμό δίχως όρια.

Επιπλέον η έλλειψη ελπίδας για ένα καλύτερο κόσμο μας οδηγεί να θέλουμε να ζήσουμε έντονα, δίχως όρια και ηθική, το παρόν.

Και προέκυψε ο διαβολοϊός!

Και τώρα τί κάνουμε;;;

Μπορεί να αλλάξει ριζικά και αμέσως η συμπεριφορά μας ώστε να αντιμετωπίσουμε την πανδημία με το λιγότερο δυνατό κόστος; Δύσκολο, πολύ δύσκολο.

Τώρα δρέπουμε τους καρπούς των νεοφιλελεύθερων προτροπών ότι η αναζήτηση του ατομικού και μόνο συμφέροντος, δίχως την έγνοια του δημόσιου συμφέροντος, οδηγεί στην πρόοδο του συνόλου της κοινωνίας!  Η διαπαιδαγώγηση αυτή μάλλον οδηγεί  στον πολλαπλασιασμό των προβλημάτων. Η πανδημία το αποκαλύπτει…

13-8-20 Δημοσιεύτηκε στην ΕφΣυν 14-8-20

 

Ο κατασκοπευτικός καπιταλισμός
https://www.kathimerini.gr/1041786/gallery/periodiko-k/an8rwpoi/sosana-zoympof-ennoeitai-oti-den-exw-facebook-kai-den-anoigw-pote-to-google

Ποια Παιδεία σήμερα; (σχόλιο για τα μέτρα της κ. Κεραμέως)

Ολύμπιος Δαφέρμος*

Θα επιχειρήσω ένα σύντομο σχολιασμό -εντός του συστήματος και όχι από τη σκοπιά της αμφισβήτησης- των εκπαιδευτικών μέτρων που εξήγγειλε η κ. Κεραμέως. Γιατί τα μέτρα αυτά φαίνεται να κοιτούν προς τα πίσω, επαναφέροντάς μας σε μια εποχή όπου η πειθαρχία και η υπακοή αποτελούσαν μέγιστες αρετές...

Ας αρχίσω από την εργασία. Η επινόηση της επιστημονικής διοίκησης της εργασίας στα τέλη του 19ου αιώνα από τον Τέιλορ και της αλυσίδας παραγωγής από τον Φορντ στο μεσοπόλεμο αύξησε εντυπωσιακά την παραγωγικότητα της εργασίας στη βιομηχανία. Χαρακτηριστικά αυτής της οργάνωσης ήταν: η αυστηρή ιεραρχία, ο συγκεντρωτισμός, η πειθαρχία, η υπακοή, ο έλεγχος και ο πλήρης διαχωρισμός πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας. Οι εργάτες που χρησιμοποιούσαν μόνο τις μηχανικές ικανότητες του σώματός τους δεν χρειαζόταν να διαθέτουν δημιουργικότητα, επινοητικότητα, πρωτοβουλία, γνώμη. Δεν είχαν την ευθύνη της εργασίας τους και δεν απαιτούνταν καμιά συνεργασία μεταξύ τους. Η οργάνωση αυτή της εργασίας επηρέασε όλους τους χώρους εργασίας όπως και το σχολείο, το οποίο ανέλαβε να προετοιμάσει με τέτοιο τρόπο τον μελλοντικό εργαζόμενο, κυρίως μέσω του παραπρογράμματος (οργάνωση, διοίκηση, παιδαγωγική), ώστε να μπορεί να ενταχθεί ομαλά και χωρίς αντιρρήσεις στο εργασιακό γίγνεσθαι.

Τα τεχνικά μέτρα της υπουργού -τιμωρίες, ποινές, αύξηση εξεταζόμενων μαθημάτων, αυστηροποίηση προαγωγής από τάξη σε τάξη, επιπλέον μαθήματα- εναρμονίζονται απολύτως με τη λογική της εργασίας στα εργοστάσια, όπως συνοπτικά παρουσιάστηκε παραπάνω.

Σήμερα τα πράγματα στον χώρο της εργασίας έχουν αλλάξει ριζικά. Η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγή αντικατέστησε τον μοναχικά εργαζόμενο εργάτη-εκτελεστικό όργανο με την πολυειδικευμένη, πολυεπιδέξια και ημιαυτόνομη ομάδα εργασίας, η οποία εκτός από την παραγωγή προϊόντων έχει την ευθύνη της εργασίας της, παίρνει πρωτοβουλίες και καινοτομεί σε προϊόντα και μεθόδους, συντηρεί τα μέσα παραγωγής και αντιμετωπίζει τα προκύπτοντα προβλήματα. Στο πλαίσιο της ομάδας ενθαρρύνεται η έκφραση γνώμης. Η ομάδα διαθέτει ευελιξία ώστε να προσαρμόζεται εύκολα στις αλλαγές. Η αποτελεσματικότητα της ομάδας εξαρτάται κατά πολύ από την καλή συνεργασία μεταξύ των μελών της. Η ομάδα αναλαμβάνει την εκτέλεση ολοκληρωμένων έργων σε αντίθεση με την αποσπασματική εργασία του εργάτη στον τεϊλορισμό-φορντισμό. Ο συντονισμός της εργασίας είναι αποκεντρωτικός και πολύ λίγο ιεραρχικός.

Είναι προφανές ότι τα μέτρα της υπουργού δεν υπηρετούν καμιά από τις σημερινές απαιτήσεις της εργασίας. Είναι απολύτως αναντίστοιχα. Καμιά από τις ικανότητες που απαιτεί η εργασία σήμερα δεν καλλιεργείται από τα νέα μέτρα. Σήμερα το σχολείο θα έπρεπε να χρησιμοποιεί νέες ενεργητικές, ομαδικές και διερευνητικές μαθησιακές διαδικασίες, όπως η ανάπτυξη διαδικασιών επίλυσης προβλήματος, η συγκρότηση σχεδίων εργασίας κ.ά., ώστε να αναπτύσσονται ικανότητες και να καλλιεργούνται δεξιότητες που έχει ανάγκη η εργασία αλλά και η ζωή.

Σήμερα που οι θέσεις ρουτίνας -η χειρωνακτική εργασία- μειώνονται με γοργούς ρυθμούς και η πνευματική εργασία γίνεται κυρίαρχη, επιβάλλεται όλα τα παιδιά να μάθουν γράμματα. Διαφορετικά κινδυνεύουν να οδηγηθούν στο περιθώριο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο για τα ίδια τα παιδιά όσο και για την κοινωνία. Ο «κόσμος» που δημιουργούν οι νέες τεχνολογίες, ιδωμένες με αυτή τη ματιά, επιβάλλει ένα δημοκρατικό στην ουσία του σχολείο. Φαίνεται πως αυτό το γεγονός δεν μπορεί ακόμη να γίνει αποδεκτό από τις συντηρητικές δυνάμεις.

Στην εποχή μας θα έπρεπε ο εκπαιδευτικός προβληματισμός να επικεντρώνεται στις μαθησιακές διαδικασίες που στοχεύουν να μάθουν όλα, μα όλα, τα παιδιά γράμματα. Να εξετάζονται και να δοκιμάζονται οι σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις, οι οποίες έχουν δώσει καλά αποτελέσματα σε προγράμματα παρέμβασης, όπως το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στήριξης των μουσουλμανοπαίδων στη Θράκη. Που σημαίνει στην εποχή που ζούμε να καταστούν ικανά να αναζητούν τη γνώση και να αναπτύσσουν την κριτική τους ικανότητα. Και για να κινηθούν σε αυτή την προοπτική το σχολείο είναι σημαντικό να τα κινητοποιεί, να τους παρέχει κίνητρα εμπλοκής στη μαθησιακή διαδικασία. Τα τεχνικά μέτρα της υπουργού, όχι μόνο δεν υπηρετούν αυτόν τον στόχο, αλλά μέσω εξετάσεων και αποκλεισμών είναι πιθανόν να οδηγήσουν κάποια παιδιά στην εγκατάλειψη του σχολείου. Ας σημειωθεί ότι η θεσμοθέτηση τιμωριών συνιστά παραδοχή ότι το σχολείο αδυνατεί να δημιουργήσει ένα ελκυστικό μαθησιακό περιβάλλον για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά.

Τα παιδιά που έχουν αρνητική στάση απέναντι στο σχολείο και τη γνώση κατά κανόνα ή προέρχονται από δυσλειτουργικές οικογένειες, που τους έχουν αφήσει ψυχικά τραύματα, ή έχουν προηγούμενες αρνητικές εκπαιδευτικές εμπειρίες. Γι’ αυτή τους τη στάση τα ίδια δεν έχουν καμιά ευθύνη. Εχουν όμως το δικαίωμα να μάθουν γράμματα και η πολιτεία έχει την υποχρέωση να τους εξασφαλίσει την άσκηση αυτού το δικαιώματος. Δοκιμασμένοι παιδαγωγικοί τρόποι υπάρχουν...

Ενα πρόσθετο ζήτημα που τίθεται είναι τι είδους ανθρώπους θέλει να διαμορφώσει η υπουργός. Με μια πρώτη σκέψη μάλλον θέλει ανθρώπους πειθαρχημένους, άρα ελεγχόμενους. Σε μια εποχή όπου κάθε άνθρωπος καλείται να είναι και οφείλει να είναι και πολίτης του κόσμου. Πολίτης μιας ιδιαίτερα σύνθετης, πολύπλοκης και ρευστής παγκοσμιοποίησης. Με ποια εφόδια μπορεί να κατανοήσει το παγκόσμιο γίγνεσθαι, ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί υπεύθυνα; Οχι βέβαια με την πειθάρχηση. Οχι με το κεφάλι κάτω. Οχι με τα μέτρα της υπουργού. Η κατανόηση του παγκόσμιου γίγνεσθαι απαιτεί κριτική σκέψη, δυνατότητα ολιστικής προσέγγισης των ζητημάτων, ερευνητικές ικανότητες, δυνατότητα αξιολόγησης, ταξινόμησης και σύνθεσης των πληροφοριών και προσωπικότητα με ανοιχτούς ορίζοντες. Τι κάνει για όλα αυτά η υπουργός; Εξ αρχής φρόντισε να μας ενημερώσει ότι θα σχεδιάζει μαζί με τους ιεροδιδασκάλους. Κάποιος πρέπει να της πει ότι οι ιεροδιδάσκαλοι κλείνουν τους ορίζοντες μέχρι τελικής τύφλωσης.

Φαίνεται πως η ιδεοληψία οδηγεί στο να παίρνονται μέτρα, τα οποία δεν υπηρετούν καν το υπάρχον οικονομικό και πολιτικό σύστημα που ασπάζεται η κυβέρνηση. Εδώ η λογική που λέει ότι κάθε κοινωνία συγκροτεί τους θεσμούς που θα την υπηρετήσουν ακυρώνεται!

Επιπλέον, πέρα από όλα τα άλλα, προϋπόθεση για να έχουν τα μέτρα, τα όποια μέτρα, πιθανότητα επιτυχίας είναι να εναρμονίζονται, ώς ένα βαθμό, με την εποχή τους ή με ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Η εποχή των αυταρχικών κοινωνιών με βάση τις παραδόσεις, τη θρησκεία, την οικογένεια, τις ιδεολογίες και τα πολιτικά κόμματα έχει παρέλθει. Σήμερα ζούμε σε μια κοινωνία που ρέπει στον ευδαιμονισμό, τον ωφελιμισμό, τον ηδονισμό και την κατανάλωση. Ο ατομισμός είναι πια κυρίαρχος. Πώς λοιπόν θα «κάτσουν» και θα αποδώσουν τα αυταρχικά τεχνικά μέτρα της υπουργού; Στηρίχτηκαν μήπως σε μελέτες, σε κάποιες εκπαιδευτικές θεωρίες ή έρευνες; Νομίζω τίποτα από αυτά. Καμιά λογική δεν μπορεί να το υποστηρίξει.

* Επίτιμος σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 8-5-20

Χρήστος Χατζηιωσήφ

πηγή: Εποχή

Οικονομία

Η «επόμενη μέρα» είναι κιόλας εδώ

Νέα δεσμά για τις κοινωνίες

hatziiosif2-768x384.jpg

FacebookTwitter

Η υπηρεσία 13033 στην Ελλάδα και οι ανάλογες σε άλλες χώρες μας έδωσαν μια πρόγευση για τα μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα της παγκόσμιας κοινωνικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία του Covid 19: συγκέντρωση της πολιτικής εξουσίας και της οικονομικής ισχύος με ταυτόχρονο κατακερματισμό της κοινωνίας σε μεμονωμένα άτομα και σε μικρές ομαδώσεις.
Σε όλες τις χώρες η εκτελεστική εξουσία μέσα στο κλίμα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης απέκτησε χωρίς αντίδραση τη δυνατότητα να ελέγχει κεντρικά τις μετακινήσεις των πολιτών με τη βοήθεια των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, που νομιμοποίησαν την προϋπάρχουσα δυνατότητα των δικτύων τους να καταγράφουν τις κινήσεις των ατόμων που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες τους.

Εάν μάλιστα τεθούν σε εφαρμογή οι εφαρμογές Corona-App, οι οποίες σχεδιάζονται από την ΕΕ και διάφορες χώρες μέλη για την καταγραφή των αποστάσεων που οι πολίτες τηρούν μεταξύ τους κατά τις μετακινήσεις τους, τότε θα έχει κατοχυρωθεί σε πρωτόγνωρη έκταση η παρακολούθηση της προσωπικής ζωής και η μετατροπή της υλικής και ηθικής υπόστασης των πολιτών σε εμπόρευμα στα χέρια των εταιριών που διαχειρίζονται τις παγκόσμιες διαδικτυακές πλατφόρμες.

Η σημασία αυτών των εφαρμογών δεν έγκειται στις νέες τεχνικές δυνατότητες που προσφέρουν, αλλά στον εθισμό των πολιτών στους νέους μηχανισμούς κρατικής παρακολούθησης και στη νομιμοποίηση του ρόλου των μεγάλων εταιριών. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, προκάλεσε ελάχιστες αντιδράσεις το γεγονός ότι ο στρατός εμπλέκεται στις δοκιμές για τη ρύθμιση του συστήματος και ότι οι πρώτες από αυτές πραγματοποιήθηκαν μέσα σε κτίριο στρατώνα με ένστολους στρατιώτες να υποδύονται τους περιπατούντες πολίτες.

Νέα δεσμά για τις κοινωνίες

Η κοινωνία ήταν έτοιμη από καιρό να αποδεχθεί τα νέα της δεσμά. Εδώ και τριάντα χρόνια, η παραδοσιακή κατ’ αρχήν κατάφαση της τεχνολογικής καινοτομίας, η οικονομική έκπτωση και η άμβλυνση των ηθικών κριτηρίων των μεσαίων τάξεων βοήθησαν στην αποδοχή καινοτομιών που το κόστος τους σε πρώτη φάση το επωμίζονταν οι οικονομικά ασθενέστεροι και ιδιαίτερα οι πιο ευάλωτοι από αυτούς. Η καινοτομία έπρεπε να είναι όχι απλά ρηξικέλευθη, να ανοίγει νέους δρόμους σε χρήσιμες κατευθύνσεις για το ανθρώπινο είδος, αλλά αποδιοργανωτική, disruptive, με τον αγγλικό όρο από αρνητικός να αποκτά θετική σημασία εφόσον η ανατροπή αφορούσε τις κοινωνικές και ειδικότερα τις εργασιακές σχέσεις.

Η χρήσιμη καινοτομία στην ιατρική ή την ενέργεια εκτοπίστηκε από το κέντρο της προσοχής, ακόμα και όταν σε αυτούς τους επιστημονικούς και οικονομικούς τομείς σημειώνονταν σημαντικές κατακτήσεις. Η προσοχή και οι επενδύσεις κατευθύνθηκαν προς νέες διατάξεις στις υπηρεσίες, που αφαιρούν τον έλεγχο των μέσων εργασίας από τους μισθωτούς ή επιτρέπουν την μετατροπή των εργαζομένων σε κατ’ επίφαση ανεξάρτητους επιχειρηματίες. Η τηλεεργασία, σήμερα λύση ανάγκης για τη διαφύλαξη της υγείας των εργαζομένων, αύριο φαίνεται ότι θα παραμείνει ως τρόπος εντατικοποίησης και ασφυκτικού όσο και απρόσωπου ελέγχου της εργασίας των λευκών κολάρων, που οι εξελίξεις στην τεχνολογία είχε φανεί προς στιγμήν ότι θα αναβάθμιζαν τη θέση τους στην αγορά εργασίας.

Η θεσμοποίηση του ελέγχου των πολιτών από την κυβέρνηση μέσω του διαδικτύου σε συνεργασία με τις μεγάλες εταιρίες που δραστηριοποιούνται σε αυτό, είναι το νέο στοιχείο στη λειτουργία των πολιτευμάτων και θα έχει σημαντικότερες επιπτώσεις στο μέλλον από ό,τι ο πολλαπλασιασμός σε όλες τις χώρες νόμων και πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, οι οποίες, τόσο με το περιεχόμενό τους όσο και με τη διαδικασία με την οποία επιβλήθηκαν, παραβιάζουν η περιγράφουν τα ισχύοντα συντάγματα.

Όσο πιο ευάλωτο βρέθηκε το υγειονομικό σύστημα και η οικονομία μιας χώρας μπροστά στην επιδημία, τόσο μεγαλύτερη ήταν σε αυτήν η απόκλιση από τη συνταγματική νομιμότητα. Τα αντισυνταγματικά έκτακτα μέτρα διευκολύνθηκαν σε μερικές από τις πιο ευάλωτες χώρες με την εξίσωση της επιδημίας με πόλεμο με προφανή στόχο τη συσπείρωση των πολιτών γύρω από τον «αρχιστράτηγο» πρόεδρο ή πρωθυπουργό και την εκ των προτέρων υπονόμευση της όποιας κριτικής στις επιλογές του. Μέσα σε αυτό το κλίμα τα περιθώρια δράσης και έκφρασης της αντιπολίτευσης σε όλες τις αστικές δημοκρατίες στένεψαν ασφυκτικά.

Το γεγονός ότι τα ΜΜΕ με τη μεγαλύτερη απήχηση ελέγχονται ιδιοκτησιακά από μεγάλες επιχειρήσεις ,περιορίζει ακόμα περισσότερο τη διάδοση της όποιας κριτικής των κυβερνήσεων από τις πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης.

Ταυτόχρονα με την αποδυνάμωση των παλαιών χώρων και τρόπων δημόσιου διαλόγου πολλαπλασιάστηκαν τα άτυπα και τα οργανωμένα φόρα στο διαδίκτυο, τα οποία ορισμένες φορές επιδιώκουν να αποκτήσουν διεθνή διάσταση. Οι συζητήσεις που διεξάγονται και οι απόψεις που διατυπώνονται εκεί, αφορούν κάθε όψη της κοινωνικής ζωής, της πολιτικής και της επιστήμης και των οποίων το περιεχόμενο μπορεί να είναι σπανίως εμπεριστατωμένη πρόταση, τις περισσότερες φορές κοινοτοπία και πολύ συχνά προϊόν συνωμοσιολογικής σκέψης.

Τα φόρα αυτά έχουν συμβάλει σημαντικά στη συντήρηση των κοινωνικών δεσμών και την τόνωση της ψυχολογίας των συμμετεχόντων, δεν έχουν όμως μέχρι στιγμής εκβάλλει σε απτά αποτελέσματα στο πεδίο της πολιτικής πράξης.

Ισχυρή εκτελεστική εξουσία και ανίσχυρα εθνικά κράτη

Η ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας σε βάρος των άλλων συνταγματικών εξουσιών πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εθνικών κρατών χωρίς να επωφελούνται από αυτήν την τάση οι διεθνείς οργανισμοί. Ο ΟΗΕ, η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες (UNHCR), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (WTO), που τόσο χρήσιμοι θα μπορούσαν να ήταν σε αυτήν τη συγκυρία, έχουν περιθωριοποιηθεί από τα ισχυρότερα κράτη. Το ίδιο συμβαίνει και με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ανίσχυρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαπιστώθηκε ακόμα μια φορά, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παραλύσει από τις αντιθέσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη.

Αυτή τη στιγμή τα περισσότερα κράτη του Νότου εμφανίζονται να διαφωνούν έντονα με τη Γερμανία και τα κράτη – μέλη που συμπλέουν μαζί της σε δημοσιονομικά θέματα. Εξίσου σημαντικό για τις ενδοκοινοτικές ισορροπίες είναι το γεγονός ότι η υγειονομική κρίση ανέτρεψε τον ούτως η άλλως ετεροβαρή άξονα Γαλλίας – Γερμανίας.

Ο μεγάλος αριθμός βαριών κρουσμάτων και θανάτων στη Γαλλία κατέστρεψε την εικόνα του «καλύτερου συστήματος υγείας στον κόσμο» και αποκάλυψε τα τραύματα που είχαν προκαλέσει στο γαλλικό δημόσιο σύστημα υγείας δεκαετίες συνεχούς εξοικονόμησης πόρων και μεταφορά τους στον ιδιωτικό τομέα. Στη Γερμανία τόσο ο αριθμός των βαριών περιπτώσεων όσο και εκείνος των θανάτων παραμένουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τη Γαλλία.

Η κρίση αποκάλυψε επίσης και την υστέρηση της βιομηχανικής υποδομής στη Γαλλία σε σχέση με τη Γερμανία. Στις 31 Μαρτίου, επισκεπτόμενος ένα εργοστάσιο κατασκευής χειρουργικών μασκών στην πόλη Ανζέ, ο πρόεδρος Μακρόν υποσχέθηκε την ανάκτηση της «πλήρους ανεξαρτησίας» της Γαλλίας στον τομέα των μασκών μέχρι το τέλος του χρόνου. Εξήγγειλε επίσης την πρόθεσή του να ανακτήσει την «εθνική και ευρωπαϊκή μας κυριαρχία» στον τομέα των ιατρικών εξοπλισμών και των φαρμάκων.

Κανένας δεν του έθεσε το ερώτημα και ο ίδιος δεν διευκρίνισε πώς θα επιτευχθεί η εναρμόνιση της εθνικής με την ευρωπαϊκή κυριαρχία. Ούτε αξιολογήθηκε δημόσια το ότι η εξαγγελία έγινε σε ένα εργοστάσιο που ανήκει πλέον σε καναδική πολυεθνική, η οποία είχε πρόσφατα μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της εκτός Γαλλίας. Η βιομηχανική υστέρηση της Γαλλίας αποκαλύφθηκε και στους τομείς των αναπνευστήρων για τις ΜΕΘ και των υλικών των διαγνωστικών τεστ.

Στην αρχή της κρίσης η Γαλλία διέθετε περίπου 5.000 κλίνες ΜΕΘ, στις οποίες θα μπορούσαν να περιθάλψουν βαριές περιπτώσεις ασθενών με Covid 19. Η Γερμανία διέθετε 15.000 κλίνες ΜΕΘ και η κυβέρνηση με στόχο να τις διπλασιάσει παρήγγειλε στις δύο ντόπιες εξειδικευμένες βιομηχανίες 10.000 αναπνευστήρες, στα τέλη Απριλίου υπήρχαν πράγματι 26.000 κλίνες ΜΕΘ. Η ισόποση γαλλική παραγγελία έγινε προς ένα κονσόρτσιουμ επιχειρήσεων που δημιουργήθηκε επί τούτω και οδήγησε σε αμφισβητήσεις, καθώς οι 8.500 από τους αναπνευστήρες που κατασκευάστηκαν ήταν ελαφρού τύπου, ακατάλληλοι για τη διασωλήνωση των ασθενών στις ΜΕΘ.

Νέα ενίσχυση του ρόλου της Γερμανίας

Στην ΕΕ, η κρίση έδειξε ότι οι οικονομικές αντοχές ενός κράτους είναι συνάρτηση της επάρκειας της βιομηχανικής του υποδομής. Ανάλογη με αυτές τις αντοχές ήταν και η έκταση των μέτρων για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων του lockdown. Παντού αναμένεται να σημειωθεί αύξηση του δημόσιου χρέους, στις χώρες του Νότου σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από τα επιτρεπόμενα από τη συνθήκη του Μάστριχτ.

Εδώ και δύο μήνες διαρκεί η διελκυστίνδα ανάμεσα στις χώρες του Νότου, που ζητούν την έκδοση κάποιας μορφής ευρωομολόγων, και τη Γερμανία με τους περί αυτήν, που αρνούνται την αλληλεγγύη στο χρέος και προτείνουν την καταφυγή στο ΕΜΣ, του οποίου τα δάνεια προστιθέμενα στο ήδη υπάρχον δημόσιο χρέος των χωρών του Νότου θα τις οδηγήσουν να υποστούν μεσοπρόθεσμα ελέγχους τύπου τρόικας, παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου.

Η απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου της 5ης Μαΐου, που έκρινε την πολιτική αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ αντίθετη με το κοινοτικό δίκαιο, προσέδωσε μια νέα διάσταση στην αντιπαράθεση. Το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο με την τελευταία του απόφαση προχώρησε ένα βήμα πιο μπροστά από την πάγια θέση του μετά τη συνθήκη του Μάστριχτ ότι το γερμανικό εθνικό δίκαιο υπερέχει έναντι του κοινοτικού, δηλώνοντας αρμόδιο να επικυρώνει ή όχι τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αυτοαναγορευόμενο έτσι σε υπέρτατο κριτή της κοινοτικής νομιμότητας.

Η απόφαση του δικαστηρίου επιβεβαιώνει ότι υπάρχουν στη Γερμανία κύκλοι που επιδιώκουν εκμεταλλευθούν μέχρι τέλους την πλεονεκτική θέση της χώρας τους, για να εξαναγκάσουν τα υπόλοιπα κράτη μέλη να δεχτούν μόνιμες μεταβολές των ενδοκοινοτικών συσχετισμών με νέους περιορισμούς της εθνικής τους κυριαρχίας. Σε αυτή τη διελκυστίνδα ο χρόνος λειτουργεί υπέρ της Γερμανίας και των συμμάχων της, καθώς στο εσωτερικό των χωρών του Νότου το μέτωπο δεν είναι αρραγές και μπροστά στο φάσμα της εσωτερικής κατάρρευσης δυναμώνουν οι φωνές όσων ζητούν την άνευ όρων προσφυγή στον ΕΜΣ. Στην Ιταλία, τη χώρα που επλήγη περισσότερο από την επιδημία και οικονομικά, οι κινήσεις για κυβερνητική αλλαγή με σχηματισμό κυβέρνησης με πρωθυπουργό τραπεζίτη τύπου Μόντι εντείνονται στο εσωτερικό, ενώ Γερμανοί δημοσιογράφοι σε σοβαρές εφημερίδες εκνευρισμένοι από τη στάση του πρωθυπουργού Κόντε στην ΕΕ δεν δίστασαν να το αποκαλέσουν Τσάβες της Ιταλίας.

Αυτό δεν αποτελεί το μόνο παράλογο στην ευρωπαϊκή συζήτηση. Οι Γερμανοί επικριτές της πολιτικής αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ παραβλέπουν ότι τα γερμανικά ομόλογα κατέχουν την πρώτη θέση στο χαρτοφυλάκιο της τράπεζας, η οποία με την πολιτική της έχει συμβάλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση των χαμηλών, αρνητικών, επιτοκίων με τα οποία δανείζεται το γερμανικό δημόσιο. Από την άλλη πλευρά οι θιασώτες των ευρωομολόγων στις χώρες του Νότου και στην ίδια τη Γερμανία, για να πείσουν τη γερμανική κυβέρνηση να τα αποδεχτεί, υποστηρίζουν ότι είναι απαραίτητα προκειμένου να συνεχίσουν οι χώρες του Νότου να αγοράζουν γερμανικά προϊόντα, καθώς τα ελλείμματά τους αντιστοιχούν στα γερμανικά εμπορικά πλεονάσματα, αποσιωπώντας η παραβλέποντας ότι στην πράξη συνηγορούν στο να διαιωνισθεί ο μηχανισμός ανισορροπίας εντός της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς.

Η συζήτηση για τα ευρωομόλογα έχει εξελιχθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο σε ένα προπέτασμα, που κρύβει την αδυναμία των κυβερνήσεων και της ΕΕ να βρουν απαντήσεις στην πρωτόγνωρη οικονομική κρίση.

Νέο «σχέδιο Μάρσαλ» σε παλιά χνάρια

Η συζήτηση αυτή συνδέεται άμεσα με τις σκέψεις για ένα ευρωπαϊκό «σχέδιο Μάρσαλ». Τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί μέχρι τώρα, αφορούν τη συγκράτηση της υπάρχουσας οικονομικής δραστηριότητας, το νέο «σχέδιο Μάρσαλ» θα στοχεύει στην μελλοντική ανάπτυξη των ευρωπαϊκών οικονομιών πάνω σε νέες βάσεις. Ο όρος νέο «σχέδιο Μάρσαλ» έχει χρησιμοποιηθεί συχνά τα τελευταία χρόνια για ευρωπαϊκά προγράμματα τα οποία ήταν ελάχιστα φιλόδοξα ακόμα και θνησιγενή. Σήμερα η συζήτηση συνδέεται με τις διαπραγματεύσεις για τον κοινοτικό προϋπολογισμό το δημοσιονομικό πλαίσιο της 2021 – 2027, που δεν έχουν ακόμα καταλήξει.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η γερμανική κυβέρνηση ζητούν από αυτούς που υποστηρίζουν ένα τέτοιο σχέδιο συγκεκριμένα πρότζεκτ, τα οποία θα κριθούν με κριτήρια κόστους –οφέλους, βιωσιμότητας και περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων. Το μόνο βέβαιο είναι ότι επενδύσεις που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση θα πριμοδοτηθούν. Κατά τα άλλα, όπως το σχέδιο Μάρσαλ για λόγους αποτελεσματικότητας στηρίχτηκε στον υπάρχοντα ευρωπαϊκό καταμερισμό της εργασίας και στον κομβικό ρόλο της γερμανικής βιομηχανίας, έτσι και σήμερα με παρόμοια επιχειρήματα αποτελεσματικότητας θα επιδιωχθεί να παγιωθεί η θέση των κρατών μελών στην υπάρχουσα ευρωπαϊκή οικονομική ιεραρχία.

Πριν όμως αποφασιστεί και αρχίσει να εφαρμόζεται το οιοδήποτε σχέδιο για το μέλλον, θα πρέπει να εκκαθαρισθεί το άμεσο παρελθόν με την κανονικοποίηση των ενισχύσεων προς τις επιχειρήσεις που έχουν θιγεί. Πόσες επιχειρήσεις θα μπορέσουν να επιστρέψουν τα έκτακτα δάνεια που είναι συχνά πολλαπλάσια των ετήσιων κερδών τους; Πόσες θα κρατικοποιηθούν και πόσες θα αφεθούν να πτωχεύσουν; Η απάντηση στο ερώτημα θα κρίνει τη δυναμική με την οποία θα επανέλθει η οικονομική δραστηριότητα σε μια χώρα.

Ο Μάριο Ντράγκι σε άρθρο του στου Φαϊνάνσιαλ Τάιμς στις 25 Μαρτίου πρότεινε τη διαγραφή του χρέους των επιχειρήσεων και την ανάληψη του κόστους από τα κράτη. Με δεδομένη τη διαφορά στα δημοσιονομικά περιθώρια των κρατών και της αντοχής του τραπεζικού τους συστήματος, η εκκαθάριση των ενισχύσεων θα επιτείνει τη συγκεντροποίηση οικονομικής και πολιτικής ισχύος. Αναπόφευκτα η σχετική συζήτηση και οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα θέσουν το ζήτημα της ατομικής ιδιοκτησίας.

Ο φόβος μπροστά σε αυτήν τη συζήτηση οδηγεί τις αντιδράσεις ελευθεριαζόντων διανοούμενων, νεοφιλελεύθερων και ακροδεξιών σε παράδοξες συμμαχίες εναντίον του lockdown. Τόση φασαρία, τόσα έξοδα για λίγους «γέρους και άρρωστους λευκούς», συνόψιζε τα επιχειρήματα των διαφωνούντων στις 5 Μαΐου ο αρθρογράφος της γαλλικής οικονομικής εφημερίδας L’Opinion. Ας έχουμε εμπιστοσύνη στα διάφορα ευρωπαϊκά και εθνικά Συμβούλια Ηθικής να λύσουν το ζήτημα εισηγούμενα λύσεις υπέρ της ιδιωτικής οικονομίας.

Στην Ελλάδα τα ερωτήματα αυτά έχουν τεθεί αρκετά νωρίς, για παράδειγμα από τον Π. Μανδραβέλη στην Καθημερινή – «Πόσο και τι κράτος μετά την επιδημία» στις 23 και «Προληπτικός κομμουνισμός» στις 28 Μαρτίου. Κατά τα άλλα η συζήτηση για την επόμενη ημέρα είναι ανύπαρκτη.

* Ο Χρ. Χατζηιωσήφ είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας Νεότερων Χρόνων του Πανεπιστημίου Κρήτης. Διεύθυνε (2009-2016) το το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας στο Ρέθυμνο Κρήτης. Οι έρευνές του εστιάζουν πάνω σε θέματα οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας, στην ιστορία της ιστοριογραφίας και στην ιστορία της τεχνολογίας.

Μετά τον κορονοϊό

https://tvxs.gr/news/ellada/mporei-o-kyriakos-mitsotakis-na-ginei-o-prodotis-tis-taksis-toy

Πού βρέθηκαν οι ιοί;
https://www.youtube.com/watch?v=YIJLjaZT8uU&fbclid=IwAR17r2KfEgZPRTUBtko9wITlyHgz6KLexFOvZGCRzHl-sgKtTkumkVniIM4

Επιστροφή στη σοσιαλδημοκρατία;;;!!!
https://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/i-aristera-diabazei-financial-times

Μόνο η μετανάστευση μπορεί να σώσει το κράτος πρόνοιας 
https://www.foreignaffairs.gr/articles/72639/lant-pritchett/mono-i-metanasteysi-mporei-na-sosei-to-kratos-pronoias

Ο πλούτος των εθνών

https://www.efsyn.gr/stiles/ypografoyn/232363_o-ploytos-kai-i-kopros-ton-ethnon

Η παγκόσμια φοροδιαφυγή 

https://www.efsyn.gr/politiki/231991_i-agglosaxoniki-arahni-tis-pagkosmias-forodiafygis

Σχέδιο Κίσινγκερ

https://www.efsyn.gr/politiki/230429_i-alitheia-gia-shedio-kisingker-kai-o-k-mitsotakis

Τα αποτελέσματα των μνημονίων
Τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής των δύο συστημικών κομμάτων και της οικονομικής ελίτ 



https://www.tovima.gr/2020/02/06/finance/sev-to-10-katexei-to-42-tou-ploutou-stin-ellada/

ΕΝΑ ΘΑΥΜΑΣΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ (από την Καθημερινή!)
https://www.kathimerini.gr/1062948/opinion/epikairothta/politikh/erxontai-na-alloiwsoyn-ton-politismo-mas?fbclid=IwAR1l0Y4DvmsrVfofA0YQHoIX0HmBHGVbW4kAzUog8hML6MKp46aGv9u_UeY

Οι ανισότητες μεγαλώνουν
https://www.tovima.gr/2020/01/29/finance/oi-anisotites-megalonoun-se-treis-diastaseis-oi-politikes-kollisan-sti-mia/

Η φιλανθρωπία ως μορφή εξουσίας


https://www.efsyn.gr/nisides/228425_i-filanthropia-os-morfi-exoysias

Μια νέα αριστοκρατία υπονομεύει τη δημοκρατία
https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/227744_mia-nea-aristokratia-yponomeyei-ti-dimokratia

Παγκόσμιο χρέος


https://www.efsyn.gr/oikonomia/diethnis-oikonomia/226801_rekor-yperhreosis