Η κοινωνία της αφασίας και η νεανική οργή

Δεκέμβριος 2008

Τόση νεανική οργή! Τόση αγανάκτηση και ακόμη η κοινωνία των ενηλίκων να ανησυχήσει! Ακόμη να σκεφτεί ποια τα αίτια αυτής της πανελλαδικής εξέγερσης. Ακόμη να εξετάσει τα πεπραγμένα της, να εξετάσει το πλαίσιο, μέσα στο οποίο γεννήθηκε η οργή και η απόγνωση των παιδιών της. Αυτιστική κοινωνία πνιγμένη στη κρίση. Παράγει παιδιά δίχως να τους δίνει ελπίδες, αξίες, δίχως να τους επιτρέπει να ονειρεύονται.

Βουτηγμένη η κοινωνία στον καταναλωτισμό αυτοκαταναλώνενται στην προσπάθειά της για γρήγορο και εύκολο πλουτισμό. Το κέρδος και η οικονομική διάσταση των πραγμάτων υπερισχύουν όλων, ακόμη και των παιδιών της, το μέλλον αυτού του τόπου.

Όπου και να στραφεί ο σημερινός νέος αντικρίζει κενό. Τα πρότυπα που δίνει η κοινωνία, είναι οι τηλεπαρουσιαστές, οι ποδοσφαιριστές και τα παρόμοια. Οι δημιουργικοί άνθρωποι και όσοι μοχθούν δεν προβάλλονται, ούτε αμείβονται.

Ο άκριτος καταναλωτισμός ισοπεδώνει τις ψυχές των ανθρώπων. Η επίδειξη, η τηλεοπτική παρουσία, η απόκτηση εξουσίας και πλούτου είναι σήμερα οι κύριες επιδιώξεις. Δίχως σχέδιο, δίχως αξίες, δίχως ιδεολογίες, δίχως αλληλεγγύη, δίχως δράσεις συλλογικές και προοπτικές πορεύεται η σημερινή εμπορευματοποιημένη κοινωνία, δίνοντας έμφαση στο παρόν. Καθένας τα θέλει όλα και τώρα.  Πλήρης αποδιοργάνωση.

Ο σημερινός νέος αναγκάζεται να φοιτήσει σε ένα μίζερο σχολείο, παρωχημένο και βαρετό, που αγνοεί τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης και τις νέες εκπαιδευτικές μεθόδους. Που αγνοεί τις κοινωνικές ανάγκες. Ταυτόχρονα είναι αναγκασμένος να παρακολουθήσει φροντιστηριακά μαθήματα αν θέλει να συνεχίσει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο.  Παραλογισμός. Κατά την διάρκεια της εφηβείας του είναι αναγκασμένος να δουλεύει σκληρά όλη μέρα. Δεν του δίνεται χρόνος να ερωτευτεί, να «ψάξει» τον κόσμο. Δεν έχει χρόνο για παιχνίδι, δεν έχει χρόνο για χάσιμο, προκειμένου να γνωρίσει τον εαυτό του, να σκεφτεί και να οργανώσει το δικό του νόημα. Αν είναι καλός στην αποστήθιση θα εισαχθεί στη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εκεί υφίσταται νέο σοκ. Το πανεπιστήμιο σε κρίση τού αυξάνει την σύγχυση αντί να τον βοηθά στην προσωπική του οργάνωση.

Με την αποφοίτησή του αντιμετωπίζει την ανεργία, την μερική ή εποχιακή απασχόληση, τις εξευτελιστικές αμοιβές, την ανασφάλιστη εργασία, τις εταιρείες ενοικίασης εργαζομένων και γενικώς την εργασιακή ανασφάλεια. Ο ιδιωτικός τομέας αντιμετωπίζει τους νέους ως «αναλώσιμα προϊόντα».

Στο πολιτικό στερέωμα τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Σκάνδαλα, διαφθορά και πολιτική ανικανότητα. Ο νέος που ανακαλύπτει τον κόσμο με το που ανοίγει την τηλεόραση βυθίζεται σε απόγνωση. Οι πολιτικοί της εξουσίας είναι καθολικά αντιπρότυπα. Κουμπάροι, ομόλογα και Βατοπέδια παρελαύνουν καμαρωτά. Πλιάτσικο της δημόσιας περιουσίας, επικοινωνιακά τεχνάσματα, καθολική έλλειψη πολιτικού διαλόγου, έλλειψη ουσίας και υπευθυνότητας.

Οι πολιτικοί της εξουσίας δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για το μέλλον αυτού του τόπου. Δίχως θέσεις και προγράμματα επιζητούν την κατάκτηση της εξουσίας με κάθε τρόπο. Επιζητούν την εξουσία για την εξουσία και τα εξ αυτής οφέλη. Το πολιτικό σύστημα εξουσίας πορεύεται σε πλήρη κρίση εξυπηρετώντας μόνο τους επαγγελματίες πολιτικούς και τους παρατρεχάμενους.

Στον κρατικό μηχανισμό επικρατεί η διαφθορά, οι πελατειακές σχέσεις, η γραφειοκρατία και η αναποτελεσματικότητα. Οι δημόσιες υπηρεσίες αντιμετωπίζουν περιφρονητικά τους νέους. Οι τελευταίοι για την διεκπεραίωση των υποθέσεών τους, πολλές φορές, χρειάζονται να συνοδεύονται από τους γονείς τους. Και εδώ η κοινωνία των μεγάλων γυρίζει την πλάτη στους νέους.

Η πνευματική ηγεσία είναι απούσα. Παρά την πολιτική και ηθική παρακμή καμία κραυγή αγωνίας. Δεν υπάρχουν σήμερα διανοούμενοι που να ασκούν θεμελιακή κριτική στην εξουσία, που να προστατεύουν τους αδύναμους και τα θύματα των πολιτικών και κοινωνικών αδικιών. Που να δείχνουν ένα άλλο δρόμο ανθρωποκεντρικό και κοινωνικής δικαιοσύνης. Όσοι δεν χαριεντίζονται στις τηλεοπτικές οθόνες, αναλώνονται στα ευρωπαϊκά προγράμματα. Υπάρχουν εξαιρέσεις, αλλά είναι λίγες και τα ΜΜΕ δεν τους «παίζουν».

Η δικαιοσύνη και η εκκλησία έδειξαν επίσης ένα πρόσωπο παρόμοιο με εκείνο των πολιτικών. Και εδώ διαφθορά. Και εδώ κυνικοί εξουσιαστές. Και εδώ έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας και ηθικής. Καθολική δυσλειτουργία θεσμών.

Τα ΜΜΕ ενταγμένα πλήρως στο σε κρίση σύστημα εξουσίας, το στηρίζουν έμμεσα και άμεσα. Κάθε μέρα μας βυθίζουν στο ασήμαντο και στην κακογουστιά.

Η νεοφιλελεύθερη πολιτική απορυθμίζει τα πάντα και δεν υπόσχεται τίποτα στους κυριαρχούμενους, στους αδύνατους. Είναι προφανές ότι η πολιτική αυτή που επιτίθεται στους εργαζομένους και στους αδύνατους έχει την ανάγκη των κατασταλτικών μηχανισμών. Δεν είναι τυχαίο ότι σπάνια τιμωρούνται οι αυθαιρετούντες αστυνομικοί. Αντίθετα τους αποκαλούν πραίτορες και «κράτος». Η ατιμωρησία και η αυταρχική διαπαιδαγώγηση είναι που παράγουν τους θρασείς φονιάδες, σαν και αυτούς του Αλέξη, τους βασανιστές των μεταναστών κ.α.

Η Αριστερά

Το ΚΚΕ, διακατεχόμενο από υπαρξιακό άγχος, βρίσκεται στο περιθώριο της πολιτικής ζωής. Φοβούμενο ότι θα έχει την τύχη των ευρωπαϊκών ΚΚ περιχαρακώνεται στον σταλινισμό του. Επιτίθεται κυρίως στο ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ φοβούμενο ότι, ως τα πιο συγγενικά του κόμματα, θα του απορροφήσουν τους ψηφοφόρους του. Η επιλογή του αυτή το οδηγεί στην στήριξη της κυβέρνησης της Ν.Δ., στη στήριξη της πολιτικής έκφρασής του ταξικού του αντιπάλου!! Τι θα δούμε ακόμα…

Δεν ασκεί λοιπόν το ΚΚΕ αντιπολίτευση και πολύ περισσότερο η παρουσία και η όποια δράση του δεν επηρεάζουν το πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας. Οργανωμένο αυταρχικά, πολλές φορές οι θέσεις του συμπίπτουν και αντιδραστικές θέσεις άλλων κομμάτων που δεν ανήκουν στην Αριστερά.

Οι στρατιωτικού τύπου διαδηλώσεις του, μπορεί να μην επιτρέπουν έκτροπα δεν συνιστούν όμως και πολιτικό γεγονός. Ουσιαστικά πρόκειται για μια επίδειξη πειθαρχίας σε μια εποχή που χρειαζόμαστε την αυτοπειθαρχία. Το μόνο που επιτυγχάνει είναι να  παίρνει συγχαρητήρια από την κυβέρνηση της ΝΔ.

Ότι δεν ξεκινά με δική του πρωτοβουλία και βρίσκεται στον χώρο της αμφισβήτησης ερμηνεύεται με την επιστράτευση συνωμοσιών. Μη ξεχνάτε πως έκανε το ίδιο και με το πολυτεχνείο. Οι θεωρίες βέβαια αυτές καμία σχέση δεν έχουν με τη μαρξιστική θεωρία. Δεν μπορεί επομένως να καταλάβει το αυτόνομο νεανικό κίνημα του Δεκεμβρίου. Πολύ δε περισσότερο δεν μπορεί να το εκφράσει οδηγώντας το σε άλλου τύπου δράση και συμπεριφορά. Το κίνημα αυτό απειλεί, εκ των πραγμάτων, το ΚΚΕ και τη συντηρητική πολιτική του.

Η Αριστερά σήμερα, σε όλες της τις εκδοχές βρίσκεται σε ολόπλευρη κρίση. Η κρίση αυτή οφείλεται:

Α) στη κατάρρευση των Σοβιετικών καθεστώτων, η οποία συνιστά καθολική ήττα των καθεστωτικών ΚΚ και κατ’ επέκταση όλης της Αριστεράς.

Β) στην παγκοσμιοποίηση, η οποία εκδηλώνεται χωρίς την επιρροή της όποιας Αριστεράς. Η παγκοσμιοποίηση περιορίζει την παρεμβατική ικανότητα του κράτους, τόσο οικονομικά, όσο και νομοθετικά. Η Αριστερά ακόμη και στη σοσιαλδημοκρατική της έκφραση χρησιμοποιούσε το κράτος για τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Γ) στο γεγονός ότι η εργατική τάξη, με την χρήση, στην παραγωγή, των νέων τεχνολογιών, έχασε την εργασιακή, οικονομική και αριθμητική της βαρύτητα.

Οι παραπάνω λόγοι οδήγησαν τα παραδοσιακά σοσιαλιστικά κόμματα εξουσίας της Ευρώπης, τα οποία βασιζόντουσαν στα συνδικάτα, να στραφούν προς τις μεσαίες τάξεις και την άρχουσα τάξη και να υιοθετήσουν τον νεοφιλελευθερισμό.

Η κρίση της Αριστεράς η οποία δεν έχει καταφέρει να συγκροτήσει όραμα σε γενικές γραμμές, δεν της επιτρέπει να αντιληφθεί και πολύ περισσότερο να εκφράσει τα νέα κινήματα. Δεν μπορεί να δώσει ελπίδα και προοπτική στους αγώνες των νέων, να δώσει κάποιες γενικές, έστω, απαντήσεις στις αγωνίες τους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στήνει μεν ευήκοον ους  αλλά και αυτός αδυνατεί να εκφράσει αυτό το κίνημα δίνοντας περιεχόμενο και διέξοδο στα αδιέξοδά του. Βοηθώντας το να διαμορφώσει τα δικά του αιτήματα και συνθήματα, το κίνημα θα μπορούσε να οδηγηθεί σε μια δράση και συμπεριφορά χωρίς αντικοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως συμβαίνει σήμερα.

Το κίνημα

Οι νέοι στη προσπάθειά τους να ανακαλύψουν τον κόσμο και συναντώντας το κενό, κινητοποιούνται χρόνια τώρα με διαδηλώσεις καταλήψεις και αιτήματα. Η πολιτεία και η κοινωνία κωφεύουν. Το σύστημα νομοθετεί ερήμην και εναντίον τους. Το σύστημα σαπίζει και οι καταφερτζήδες πολιτικοί άρχουν και ωφελούνται. Κύριο μέλημα των ενηλίκων η βόλεψή τους έστω και εις βάρος του μέλλοντος αυτού του τόπου, εις βάρος του μέλλοντος των νέων μας.

Ο σκληρός νεοφιλελευθερισμός και η σήψη από τη μια μεριά και η δίχως φυσιογνωμία Αριστερά από την άλλη δημιουργούν ένα ζοφερό παρόν και ένα επικίνδυνο μέλλον. Οι νέοι πέρα από το αδιέξοδο ζωής αντιμετωπίζουν και το αδιέξοδο της κρίσης ιδεολογιών, αξιών και οραμάτων. Δύσκολη υπόθεση η συγκρότηση νοήματος και τα ευτελή υποκατάστατα πολλά. Για αυτούς τους λόγους το κίνημα των νέων εκφράστηκε τυφλά, με οργή και κάποιες φορές αντικοινωνικά, χωρίς αιτήματα και συνθήματα. Καταστρέφοντας, συμβολικά, τον κόσμο των ενηλίκων.

Όλοι αυτοί οι νέοι, και  αυτοί που φορούν κουκούλες, παρήχθησαν από την δικιά μας κοινωνία, από την κοινωνία των ενηλίκων. Δεν είναι τέρατα, ούτε «κακομαθημένοι», ούτε εγκληματίες, όπως υπονοούν κάποιοι ημιμαθείς δημοσιογράφοι. Είναι απλά υπερευαίσθητα άτομα, ιδιαίτερα πληγωμένα από τον κόσμο των μεγάλων. Οι νέοι αυτοί δεν έχουν πάρει αγάπη, αποδοχή και σεβασμό από τον κόσμο των ενηλίκων. Αντίθετα, έχουν πληγωθεί κάτω από σκληρές, πολλές φορές, συνθήκες. Αυτό έλαβαν, αυτό επιστρέφουν.

Είναι όμως, το ξαναλέω, τα δικά μας παιδιά. Η δικιά μας σκληρότητα και αδιαφορία τα παρήγαγε. Μην αποποιούμαστε την ευθύνη. Εμείς ήμαστε οι υπεύθυνοι. Εμείς ήμαστε οι ηθικοί,  τουλάχιστον, αυτουργοί.

Η εν ψυχρώ εκτέλεση του Αλέξη απείλησε και τη φυσική τους υπόσταση. Δεν έφτανε η ασφυκτική αίσθηση της κοινωνικής και πολιτικής πολιορκίας. Απειλήθηκε και η ζωή τους. Γι’ αυτό και η έκρηξη, γι’ αυτό και η οργή απέναντι στους λογής-λογής ανάλγητους κρατούντες.

Ας το παραδεχτούμε, σήμερα μόνο οι νέοι αντιστέκονται. Η κοινωνία των ενηλίκων σέρνεται στα γεγονότα. Μα θα μου πείτε, καταστρέφουν. Ναι έτσι ακριβώς είναι. Και για αυτό διαφωνούμε μαζί τους. Όμως ο νεοφιλελευθερισμός και η  διεθνής  πολιτική του δεν καταστρέφουν; Ωμές στρατιωτικές επεμβάσεις, νομιμοποίηση βασανιστηρίων, καταλήστευση των χωρών του Νότου, αύξηση των παιδιών που πεθαίνουν από τη πείνα, αύξηση των νεόπτωχων. Μια πολιτική  εξευτελισμού των αδύνατων και ενίσχυσης των δυνατών. Υπόκτηνος κατάσταση. Μέσα στο πλαίσιο αυτό λειτουργεί και η πολιτική εξουσία στη χώρα μας. Τα ομόλογα και το Βατοπέδιο δεν ήταν αρπαγή και κλοπή εκ μέρους των διάφορων εξουσιών;

Η άσκηση πολιτικής έχει, πέρα από τα άλλα , παιδευτικό και παραδειγματικό χαρακτήρα. Κατά τη δράση, λοιπόν, και η αντίδραση.

                                                           Ολυμπιος Δαφερμος

Υ1: τόσο σοβαρά γεγονότα δεν μπορούν να προκληθούν από μικρές μεμονωμένες ομάδες αν δεν διαθέτουν τουλάχιστον την ανοχή μέρους της κοινωνίας...

Υ2: παρά το μέγεθος των γεγονότων δεν είχαμε καμία μα καμία παραίτηση από τον χώρο των «υπευθύνων» λες και τα γεγονότα διαδραματίζονται σε πολιτικό και κοινωνικό κενό. Η μήπως είναι έτσι;

Υ3:Παρά το μέγεθος των γεγονότων η ‘υπεύθυνη’ πολιτική ηγεσία δεν κάνει καμιά κίνηση, δεν παίρνει κανένα μέτρο, με το οποίο να δείχνει ότι κατανοεί , έστω μερικά, την αγωνία και τα προβλήματα των νέων.