Φόροι... ιδιωτικής πρωτοβουλίας
ploytos_idioktisia.jpg
Εκτίθενται ανεπανόρθωτα οι οπαδοί του νεοφιλελεύθερου οικονομικού δόγματος καθώς όταν προτείνουν χαμηλότερη φορολόγηση εννοούν μόνο τους φόρους του κράτους και όχι τους ιδιωτικούς
Η απόφαση-σταθμός της Κομισιόν που υποχρεώνει την Αpple στην καταβολή απλήρωτων φόρων 13 δισ. ευρώ προς το ιρλανδικό κράτος, καθώς κρίνει ως παράνομη κρατική ενίσχυση το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς που αυτή απολάμβανε για δεκαετίες στη χώρα των Κελτών, προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο και κυρίως ξεσκεπάζει τη διαπλεκόμενη σχέση των πανίσχυρων ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων και του πολιτικού κόσμου.
Χαρακτηριστικό ότι το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών –ενώ έχει όφελος από την απόφαση– κατηγόρησε (και χθες) την Ε.Ε. για μεροληπτική συμπεριφορά έναντι των αμερικανικών επιχειρήσεων.
Ανάλογη και η αντίδραση μεγάλης μερίδας βουλευτών και γερουσιαστών –και των δύο κομμάτων– παρότι για χρόνια οι ίδιοι κατηγορούσαν τις επιχειρήσεις για εκτεταμένη φοροδιαφυγή.
Στην Ευρώπη, κάποιοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η απόφαση αποτελεί το πρώτο βήμα για μια κοινή φορολογική πολιτική, όμως η Ιρλανδία προχωρεί σε έφεση.
Ορισμένοι «αθεράπευτοι αναλυτές» υποστηρίζουν από την πλευρά τους ότι η απόφαση αποτελεί δώρο στη Βρετανία που θα προσελκύσει όσες αμερικανικές επιχειρήσεις αποφύγουν την Ιρλανδία.
Οι εταιρείες της Σίλικον Βάλεϊ –που για χρόνια χρησιμοποιούν δημιουργική λογιστική για να φοροαποφεύγουν– δηλώνουν από την πλευρά τους σοκαρισμένες και μιλούν για σοβαρό πλήγμα στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας.
Ωστόσο η ίδια η Apple βεβαιώνει με αφοπλιστική σιγουριά τους μετόχους της ότι η απόφαση θα εκπέσει.
Και από τη μακρινή Αυστραλία έρχεται ένας οικονομολόγος για να βάλει τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση:
Φόρους -που κάποιοι κολοσσοί όπως η Apple αποφεύγουν διά ροπάλου- δεν βάζουν μόνο οι κυβερνήσεις αλλά και η… ιδιωτική πρωτοβουλία.
Ναι, υπάρχουν και ιδιωτικοί φόροι και το πιο εξωφρενικό είναι ότι τους επιβάλλουν αυτοί που εδώ και περίπου 40 χρόνια μάχονται για λιγότερη… φορολόγηση, για λιγότερο κράτος.
«Οι φόροι αυτοί κυρώνονται από την κυβερνητική πολιτική (σιωπηρά ή ρητά) και επιβάλλονται από παίκτες της ελεύθερης αγοράς προς τους υπολοίπους», τονίζει σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο που έγραψε την περασμένη Δευτέρα για τον Guardian ο Αυστραλός οικονομολόγος και συγγραφέας Φίλιπ Σόος.
Οι φόροι της… ιδιωτικής πρωτοβουλίας, τονίζει, έχουν τρεις μορφές: πνευματικά δικαιώματα, φουσκωμένες τιμές αξιών, αρνητικές εξωγενείς επιπτώσεις της οικονομικής δραστηριότητας.
Αντίθετα με τους φόρους του κράτους οι φόροι αυτοί δεν έχουν ταμπέλες. Εχουν όμως τις ίδιες επιπτώσεις στην οικονομική ευημερία των πολιτών.
Η μονοπωλιακή τιμολόγηση των πνευματικών δικαιωμάτων από τις επιχειρήσεις, υποστηρίζει ο Σόος, λειτουργεί επί της ουσίας όπως ένας φόρος κατανάλωσης.
Η ειρωνεία είναι ότι ενώ οι νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές που κυριάρχησαν τα τελευταία 40 χρόνια στον κόσμο ελαχιστοποίησαν τους κρατικούς φόρους και δασμούς, ενίσχυσαν από την άλλη τα ποσοστά των πνευματικών δικαιωμάτων.
Σήμερα αυτά τα δικαιώματα αποφέρουν τεράστια μονοπωλιακά κέρδη σε όσους τα κατέχουν και μόνο τυχαίο δεν είναι ότι όλες οι διεθνικές συμφωνίες εμπορίου και επενδύσεων που «μαγειρεύονται» τα τελευταία χρόνια -όπως η ΤΤΙΡ- στοχεύουν στη διά ροπάλου επιβολή τους παγκοσμίως.
Μια δεύτερη μορφή ιδιωτικού φόρου είναι οι αυξανόμενες τιμές των αξιών. Ειδικά όσες φουσκώνουν πάνω από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, επιβάλλουν στην ουσία μια μορφή ιδιωτικού φόρου στους νέους αγοραστές.
Παράδειγμα, οι τιμές των σπιτιών που εκτοξεύτηκαν στην περίοδο της φούσκας.
Οι αγοραστές τους αναγκάστηκαν να αφαιρούν ένα συνεχώς αυξανόμενο ποσό από το εισόδημα τους νοικοκυριού για να εξυπηρετούν το στεγαστικό τους δάνειο και τα άλλα έξοδα προκειμένου να μη χάσουν το σπίτι τους.
Είχε το ίδιο αποτέλεσμα στην οικονομική ευημερία των ανθρώπων με αυτό που θα προέκυπτε αν τα σπίτια απλά φορολογούνταν.
Αν όμως είχαν εφαρμοστεί κατάλληλες πολιτικές στέγασης συνδεδεμένες με τα χρέη, τη φορολόγηση και τον σχεδιασμό, τότε το φούσκωμα των τιμών των σπιτιών ίσως να είχε αποφευχθεί διατηρώντας το κόστος για την αγορά τους χαμηλότερο.
Ενα τέτοιο παράδειγμα στον ΟΟΣΑ είναι η Γερμανία.
Εξωγενείς επιπτώσεις
Τέλος, ως ιδιωτικοί φόροι λειτουργούν και εξωγενείς επιπτώσεις, αποτέλεσμα οικονομικής δραστηριότητας, που είναι αναπόφευκτες και κοστίζουν σε τρίτα μέρη.
Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση των ωκεανών, η εξάντληση των πόρων, η μόλυνση, οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές κρίσεις αποτελούν παραδείγματα καθώς είναι επιπτώσεις οικονομικής δραστηριότητας μερικών που επιβαρύνουν το σύνολο της ανθρωπότητας.
Το 1994 αυτές οι εξωγενείς επιπτώσεις ισοδυναμούσαν με το 34% του αμερικανικού ΑΕΠ.
Μια πρόσφατη μελέτη τις αποτιμά στα 7,3 τρισ. δολάρια ή το 13% του αμερικανικού ΑΕΠ το 2009.
Μελέτη του 1999 εκτιμά ακόμη ότι το συνολικό κοινωνικό κόστος ενός γαλονιού βενζίνης είναι μεταξύ 5,6 και 15,4 δολαρίων, αντί για περίπου ένα δολάριο που το αποτιμά η αγορά.
Συμπέρασμα: Αρκετές μεγάλες βιομηχανίες που κερδίζουν τα μαλλιοκέφαλά τους από την οικονομία των υδρογονανθράκων δεν θα ήταν βιώσιμες αν συνυπολογιζόταν και το κόστος των εξωγενών επιπτώσεων της δραστηριότητάς τους στον υπόλοιπο κόσμο.
Βασικοί αποδέκτες των εσόδων των ιδιωτικών φόρων, όπως είναι ευνόητο, είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις και τα πλούσια νοικοκυριά.
Στο τέλος, σημειώνει το άρθρο, αν συνυπολογιστούν οι κρατικοί φόροι (και η εκτεταμένη φοροαποφυγή), το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά πιθανότατα δεν πληρώνουν σεντ.
Στην άλλη όχθη, μεσαία τάξη και φτωχοί πληρώνουν όλο και περισσότερα καθώς αυξάνει διαρκώς η αφαίμαξη της ιδιωτικής φορολόγησης.
Η θέαση αυτή των πραγμάτων εκθέτει ανεπανόρθωτα τους οπαδούς του νεοφιλελεύθερου οικονομικού δόγματος.
Οταν αυτοί προτείνουν χαμηλότερη φορολόγηση εννοούν μόνο τους φόρους του κράτους και όχι τους ιδιωτικούς.
Αυτοί αποτελούν το επτασφράγιστο μυστικό του δόγματός τους.
Παραπλανούν όμως έτσι την κοινή γνώμη προς όφελος των πλουσίων.
Από την ΕφΣυν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου