Ο ΜΑΗΣ ΤΟΥ '68 ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Γιώργος Σταματόπουλος (Εφημερίδα των Συντακτών 16/5/22)

Σε ένα ολιγοσέλιδο βιβλιαράκι ο Ολύμπιος Δαφέρμος πλησιάζει με νηφαλιότητα και ψύχραιμη ματιά τις εξεγέρσεις στη Γαλλία, τον Μάη του '68 και στην Ελλάδα το 1973 αναζητώντας κοινά σημεία και ευρίσκοντας αρκετές διαφορές τις οποίες δεν διστάζει να εκθέσει, προς συζήτηση κυρίως. Εξετάζει κατ' αρχάς τις κοινωνικές αλλά και τις διεθνείς συνθήκες που επικρατούσαν, τις συνδέει με την αποκορύφωση του υλικού πολιτισμού στην Ευρώπη και τα αδιέξοδα που αυτός έχει επιφέρει στις μάζες, ύστερα από έναν εξοντωτικό παγκόσμιο πόλεμο και στη συνέχεια τη ροπή όλων για κατανάλωση και ευδαιμονισμό, σαν αντίδραση στη φρίκη του πολέμου.

Στην Ελλάδα δεν έχει κοπάσει ακόμη το κυνήγι των αριστερών, είναι νωπές οι μνήμες από την τρομοκρατία της Δεξιάς και επιπλέον το φοιτητικό κίνημα αντιμετωπίζει τη χούντα των συνταγματαρχών [το κίνημα εμφανίζεται το 1972, λέει ο συγγραφέας, φοιτητής του Πολυτεχνείου τα επίμαχα εκείνα χρόνια - στην ουσία την ιστορία αυτού του κινήματος προβάλλει και όχι τις μέρες του Πολυτεχνείου].

Είναι γεγονός ότι ο Μάης έφερε τα πάνω κάτω στη Γαλλία και κέρδισε πολλά: Αμφισβήτησε την ιεραρχία, τους κοινωνικούς καταναγκασμούς, την υπακοή, τον καταναλωτισμό, την αλλοτριωτική εργασία· ελεύθερες ερωτικές σχέσεις και δικαιώματα μειονοτήτων· κριτική στη λειτουργία της οικογένειας, την ψυχιατρική, το σχολείο, το εργοστάσιο, τη φυλακή, την τέχνη· ανάπτυξη οικολογικών κινημάτων, συμπαράσταση στους μετανάστες-γυναίκες-ομοφυλόφιλους.

Εν τούτοις ο Μάης θεωρήθηκε υπεύθυνος για την αποδιοργάνωση των σχολείων και πανεπιστημίων, την αύξηση της εγκληματικότητας, τις περιστασιακές ερωτικές σχέσεις, τη διάλυση της οικογένειας, όπως και το Πολυτεχνείο θεωρήθηκε υπεύθυνο για την εισβολή του Αττίλα! Και ο Μάης και το αντιδικτατορικό κίνημα κυνηγήθηκαν και συκοφαντήθηκαν ανελέητα, και αυτό γιατί έστρεψαν τα νώτα στα επίσημα κόμματα και δεν είχαν καμία χειραγώγηση από την Αριστερά. Η τελευταία, αμήχανη και άβουλη, δεν μπόρεσε, ούτε στη Γαλλία ούτε εδώ, να εκμεταλλευτεί το νεανικό πάθος και το λαϊκό έρεισμα, που είχε αυτό το πάθος [στη Γαλλία, όχι εδώ].

Πολλοί έχουν ερμηνεύσει τα κινήματα αυτά: σοσιαλιστές, φιλελεύθεροι, νεοσταλινικοί, καταστασιακοί, σοσιαλδημοκράτες, άσχετοι και λοιποί· οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, πνέουν μένεα ακριβώς διότι αυτά μεγαλούργησαν χωρίς τη βοήθειά τους - πώς μπορούν οι κατεστημένοι να μην είναι δειλοί, να μη φοβούνται μη χάσουν την εξουσιούλα τους; Τα κινήματα αυτά ήσαν ο αποπομπαίος τράγος που «θα απάλλασσε από τις ευθύνες την πολιτική και οικονομική ελίτ, τους πραγματικούς ενόχους [της κρίσης], οι οποίες είχαν καταληστεύσει τον δημόσιο και κοινωνικό πλούτο».

Σημειώνει στο Επίμετρο ο συγγραφέας: «Τώρα και χρόνια γίνονται επίμονες προσπάθειες κατασυκοφάντησης και αποδόμησης της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Φαίνεται πως αυτή η αυθόρμητη, ακηδεμόνευτη και απολύτως ειρηνική εξέγερση δεν άρεσε και δεν αρέσει σε πολλούς για διάφορους λόγους». Τι να πεις. Μέχρι και για τη χρεοκοπία της χώρας θεωρήθηκε υπεύθυνη η «γενιά του Πολυτεχνείου»!

Εχει σημασία η αμόλυντη και καθαρή ματιά του συγγραφέα, η ειλικρινής αγωνία του και το ειρηνικό του... οπλοστάσιο (εκδ. Εταιρεία Σύγχρονης Ιστορίας)