Δύο από τα σημαντικότερα ζητήματα που ανέδειξαν τα Panama Papers ήταν η τεράστια εμπλοκή της Βρετανίας στο κύκλωμα διακίνησης του βρόμικου χρήματος του πλανήτη, αλλά από την άλλη πλευρά και η σχεδόν παντελής απουσία των ΗΠΑ.
Οι διαρροές αποκάλυψαν ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του Λονδίνου μαζί με τις στρατιές των κτηματομεσιτών, των δικηγορικών γραφείων, των εταιρειών δημοσίων σχέσεων και των εμπόρων έργων τέχνης ήταν εθισμένα στο βρόμικο χρήμα.
Εδειξαν ότι το Λονδίνο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του κυκλώματος που περιλαμβάνει τον Παναμά, τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, τις Σεϊχέλες και τα άλλα υπεράκτια κέντρα.
Αποδείχθηκε ότι ανεξαρτήτως του αν είσαι Ρώσος ολιγάρχης, Αφρικανός δικτάτορας ή αξιωματούχος κάποιου εμιράτου στον Περσικό, η Βρετανία και οι υπεράκτιες κτήσεις της είναι πάντα έτοιμες να προσφέρουν μια ζεστή αγκαλιά στο πολύτιμο ρευστό σου.
Μόνον η Mossack Fonseca φέρεται να έστησε για τους πελάτες περί τις 2.800 εταιρείες-βιτρίνα, οι οποίες ήταν ιδιοκτήτριες περιουσιών στη Βρετανία.
Τα βρετανικά κτηματομεσιτικά γραφεία γνώριζαν ότι όταν πωλούσαν πολυτελή ακίνητα των 3-15 εκατ. στερλινών στο Λονδίνο συναλλάσσονταν με βρόμικο χρήμα.
Γι’ αυτό και συνιστούσαν εταιρικές μορφές που θα βοηθούσαν τους αγοραστές να παραμείνουν ανώνυμοι.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον γνώριζε όταν δήλωνε ότι «οι υπεράκτιες εταιρείες κατέχουν σε Αγγλία, Ουαλία μια περιουσία συνολικού ύψους 122 δισ. λιρών... ένα μέρος αυτής -ειδικά στο Λονδίνο- έχει αγοραστεί με λεηλατημένο ή ξεπλυμένο χρήμα».
Ηταν η απόλυτη παραδοχή αδράνειας από έναν πρωθυπουργό ο οποίος προβάλλει όμως εαυτόν εδώ και δύο χρόνια ως σταυροφόρο κατά της διαφθοράς και της φοροαποφυγής.
Ο Κάμερον χρειάστηκε να διαβεβαιώσει δημοσίως τουλάχιστον τρεις φορές από την περασμένη Δευτέρα ότι ο ίδιος και η οικογένειά του δεν πρόκειται να έχουν όφελος στο μέλλον από τις υπεράκτιες εταιρείες που είχε στήσει μέσω Mossack Fonseca ο πατέρας τους Ιαν προκειμένου να μην πληρώνει φόρο στο βρετανικό κράτος.
Χωρίς να πείσει βέβαια, αφού η Telegraph αποκάλυψε χθες ότι η επενδυτική εταιρεία του πατρός Κάμερον Blainmore Holdings είχε μεταφέρει τις δραστηριότητές της στην Ιρλανδία (του μειωμένου εταιρικού φόρου 10%) από το 2010 - τη χρονιά που ο υιός Κάμερον έγινε πρωθυπουργός, προκειμένου να μην υποβληθεί σε εξονυχιστικό έλεγχο.
Η αδράνεια όμως του Βρετανού πρωθυπουργού και συνολικά των κυβερνήσεων, της πολιτικής και οικονομικής ελίτ της Γηραιάς Αλβιώνος να ελέγξουν την μετατροπή της χώρας τους σε παγκόσμιο πλυντήριο βρόμικου χρήματος δεν σταματά εδώ.
Από το 2011 μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας διαπίστωνε ότι οι 17 υπερπόντιες κτήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν από τα πιο δημοφιλή μέρη του κόσμου για το στήσιμο εταιρειών-κελύφη.
Ομως η βρετανική κυβέρνηση δεν έπραξε κάτι. Οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι ήταν, σύμφωνα με τη μελέτη, ιδιαίτερα δημοφιλείς για το επίπεδο της μυστικότητας που προσέφεραν.
Δεν είναι τυχαίο ότι συνολικά 113.000 από τις 214.000 εταιρείες που έστησε η Mossack Fonseca ήταν εκεί.
Xιλιάδες ακόμη εταιρείες-σφραγίδα στήθηκαν και σε άλλες βρετανικές κτήσεις.
Επειτα από έντονες πιέσεις, τόσο οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι όσο και άλλες υπεράκτιες κτήσεις υποχρέωσαν στα τέλη του 2015 τις εταιρείες που ιδρύονταν στην επικράτειά τους να καταχωρίζουν τα ονόματα των διευθυντών και των ιδιοκτητών τους.
Ωστόσο τα στοιχεία αυτά δεν δημοσιοποιούνται στο ευρύ κοινό προφανώς για να μη χαθεί η... ανταγωνιστικότητα.
Παρ’ όλα αυτά ο ΟΟΣΑ θεωρεί σήμερα ότι, επειδή συμμορφώθηκαν με τα πρότυπα ανταλλαγής οικονομικών πληροφοριών με τις φορολογικές αρχές άλλων χωρών, οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι είναι… «σε μεγάλο βαθμό συμβατές» με τη φορολογική συμφωνία που έχουν υπογράψει 100 χώρες του κόσμου.
«Παράδεισος» οι ΗΠΑ
Εκείνη η χώρα που δεν έχει υπογράψει ακόμη αυτή τη συμφωνία είναι πάντως οι ΗΠΑ.
Τυχαίο αυτού δεν είναι το γεγονός ότι μόλις 211 άτομα που είχαν διεύθυνση στις ΗΠΑ βρέθηκαν από την έρευνα ιδιοκτήτες των εταιρειών-βιτρίνες που έστηνε επί 38 συναπτά έτη η Mossack Fonseca.
«Οι Αμερικανοί δεν χρειάζεται να τρέχουν στον Παναμά ή τους άλλους υπεράκτιους παραδείσους προκειμένου να κρύψουν τα πλούτη τους, μπορούν να το κάνουν σε οποιαδήποτε Πολιτεία της χώρας τους», τονίζει η Shruti Shah.
«Σε κάθε Πολιτεία των ΗΠΑ μπορεί κάποιος να ιδρύσει μια εταιρεία περιορισμένης ευθύνης ή μια άλλη νομική οντότητα και δεν απαιτείται η αποκάλυψη του δικαιούχου αυτής (...). Αν χρειαζόταν να ανανεώσω την κάρτα μου στη βιβλιοθήκη θα μου ζητούσαν άδεια οδήγησης ή έναν λογαριασμό ΔΕΚΟ, όχι όμως για τη δημιουργία μια εταιρείας-κέλυφος στις Πολιτείες των ΗΠΑ», τονίζει στον χθεσινό «Guardian» η Shah.
Το Ντέλαγουερ είναι μία τέτοια περίπτωση. H μικρή Πολιτεία της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ αποτελεί πιθανότατα τον μεγαλύτερο φορολογικό παράδεισο του πλανήτη.
Οι νόμοι του Ντέλαγουερ καθιστούν εύκολη τη δημιουργία εταιρειών-βιτρίνες με τις οποίες οι αμερικανικές επιχειρήσεις αποφεύγουν την υψηλότερη φορολόγηση στις Πολιτείες όπου δραστηριοποιούνται παραγωγικά.
Περισσότερο από ένα εκατομμύριο εταιρείες και άλλες οντότητες έχουν τη νομική έδρα τους στο Ντέλαγουερ, πάνω από το 50% των εισηγμένων στο χρηματιστήριο επιχειρήσεων των ΗΠΑ (μεταξύ αυτών και το 64% των 500 μεγαλύτερων της λίστας Forbes) έχουν την έδρα τους εκεί.
Δεν είναι όμως μόνο το Ντέλαγουερ. «H Σομαλία εφαρμόζει λίγο πιο αυστηρά πρότυπα απ’ ό,τι το Γουαϊόμινγκ και η Νεβάδα», λέει ο καθηγητής του αυστραλέζικου Πανεπιστημίου Griffin, Τζέισον Σαρμάν.
Στις δύο αυτές Πολιτείες υπάρχει επίσης ανάλογη ευκολία για όσους επιθυμούν ανωνυμία και χαμηλή φορολόγηση.
Διόλου τυχαία είναι δύο Πολιτείες των ΗΠΑ στις οποίες η Mossack Fonseca παρείχε υπηρεσίες.
Ας σημειωθεί ότι έχουν περάσει 8 χρόνια από τότε που κατατέθηκε στο Κογκρέσο νόμος που υποχρεώνει τις Πολιτείες να συλλέγουν, διακρατούν και αναβαθμίζουν πληροφορίες για τους ιδιοκτήτες όλων των εταιρειών που ιδρύονται στις ΗΠΑ. Φυσικά ποτέ δεν εγκρίθηκε.
Ετσι, αυτό που μυρίζονται όλοι πλέον είναι ότι μετά τις αποκαλύψεις των Panama Papers ο αριθμός των εταιρειών-βιτρίνες στις ΗΠΑ θα αυξηθεί.
Αντί να παρκάρουν τα χρήματά τους στην Μπελίζ, τον Παναμά και τα Νησιά Κεϊμάν, εταιρείες και φυσικά πρόσωπα θα στραφούν προς τις ΗΠΑ.
Αλλωστε, από πέρυσι οι ΗΠΑ ήταν ήδη πολύ πιο μπροστά στη σχετική κατάταξη χρηματοοικονομικού απορρήτου τoυ Δικτύου Κοινωνικής Δικαιοσύνης (TJN) από τον Παναμά, στην 3η θέση στον κόσμο έναντι 13ης, πίσω από την Ελβετία και το Χονγκ Κονγκ.
Από την ΕφΣυν
