Εκτοπισμένοι στο όνομα της «ανάπτυξης»

ithageneis_pagkosmia_trapeza.jpg

Στην Αιθιοπία, ένα εκπαιδευτικό και υγειονομικό πρόγραμμα της Π.Τ. το 2011 συνδυάστηκε με μια εκστρατεία μαζικού εκτοπισμού πολιτών, ενώ οι μονάδες που ήταν υπεύθυνες για τις εκκενώσεις οικισμών άνοιξαν πυρ κατά χωρικών που διαμαρτύρονταν | TONY KARUMBA/ GROUNDTRUTH

10.05.2015, 10:40 | Ετικέτες:  τράπεζες, Κένυα, Αφρική, δάσος, Δημοσιογραφία, ΜΜΕ, φτώχεια,περιβάλλον, κτηνοτρόφοι, Βραζιλία, Νιγηρία, Αιθιοπία

Συντάκτης: 

Χριστίνα Πάντζου

Η Γκλάντις Τσεπκεμόι ίσα που πρόλαβε να πάρει τον ενός έτους γιο της, λίγες κονσέρβες και κουβέρτες προτού οι rangers της Δασικής Υπηρεσίας της Κένυας βάλουν φωτιά στο σπίτι της.

Το κεχρί τους, πέντε σακιά καλαμπόκι και τέσσερις κυψέλες έγιναν στάχτη και η οικογένεια τώρα τρέφεται μόνο με πατάτες και γάλα. «Συχνά τα βράδια πέφτουμε για ύπνο χωρίς να έχουμε φάει τίποτα όλη μέρα και τα παιδιά κλαίνε γιατί πεινάνε».

Σαν κι αυτούς, χιλιάδες ιθαγενείς Σένγκουερ της Κένυας εκτοπίστηκαν βίαια από τις εστίες τους από τότε που εφαρμόστηκε πρόγραμμα δασοπροστασίας στα όρη Τσερνγκάνι, χρηματοδοτούμενο με 68,5 εκατ. δολάρια από την Παγκόσμια Τράπεζα, με στόχο -θεωρητικά- να συνδράμει τις αρχές «στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κοινοτήτων και στη συν-διαχείριση των υδάτων και των δασών». Αντ’ αυτού χρησιμοποιήθηκε για να τους διώξει από τα πατρογονικά τους εδάφη.

Δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό. Η Παγκόσμια Τράπεζα υπόσχεται ανάπτυξη και καταπολέμηση της φτώχειας με τα προγράμματά της, αλλά την τελευταία δεκαετία αυτά έχουν αφήσει πίσω τους μιζέρια σε όλο τον πλανήτη.

Εκτενής έρευνα του ICIJ (Διεθνές Κονσόρτσιουμ Ερευνητικής Δημοσιογραφίας), σε συνεργασία με τον ιστότοπο GroundTruth Project, τη Huffington Post και την El Pais, αποκάλυψε πως από το 2004 το 20%-30% των προγραμμάτων της οδήγησε σε εκτοπισμούς αναγκάζοντας 3,4 εκατ. ανθρώπους να εγκαταλείψουν σπίτια, εδάφη, καλλιέργειες και κοπάδια, συχνά χωρίς αποζημίωση ή με μετεγκατάστασή τους σε άγονα και ακατάλληλα εδάφη χωρίς υποδομές ή κοινωνικές υπηρεσίες.

Μέσα από τα δεκάδες ρεπορτάζ 50 δημοσιογράφων από 21 χώρες, η έρευνα που επί ένα χρόνο διεξήγαγε το ICIJ τεκμηριώνει την αποτυχία (και απροθυμία) της Π.Τ. να προστατεύσει τις κοινότητες των ιθαγενών, κατοίκους δασικών περιοχών, φτωχούς αγρότες και ψαράδες, πολίτες παραγκουπόλεων και άλλες ευάλωτες ομάδες που εκτέθηκαν στον εκφοβισμό, τις απειλές και τη βία και οδηγήθηκαν στην ανέχεια.

Ξημερώματα τον Φεβρουάριο του 2013, χωρίς καμιά προειδοποίηση, 100 αστυνομικοί επέδραμαν στην παραγκούπολη Ιστ Μπάντια του Λάγος (Νιγηρία) χτυπώντας τα κλομπ στους τσίγκινους τοίχους και φωνάζοντας «Αν εκτιμάτε τη ζωή σας, φύγετε», ενώ οι μπουλντόζες ισοπέδωσαν τον οικισμό ώστε η κυβέρνηση να «αξιοποιήσει την αστική έκταση» με κονδύλια της Π.Τ. Κανένας δεν αποζημιώθηκε.

Στη Βραζιλία, οικογένειες που εκδιώχθηκαν από τα εδάφη τους δίπλα στον ποταμό Μουνταού για να χτιστεί φράγμα χρηματοδοτούμενο από την Π.Τ. μεταφέρθηκαν σε οικισμό που στερείται πόσιμου νερού και αναγκάζονται να διαθέτουν έως και το ένα τρίτο του εισοδήματός τους για να το αγοράζουν.

Τέσσερα χρόνια μετά την επένδυση, ακόμη περιμένουν να τηρηθεί η υπόσχεση για έναν αγωγό που θα φέρνει το νερό από το νέο φράγμα, το οποίο ήδη φτάνει άφθονο στις γύρω αστικές περιοχές, και στον οικισμό τους.

Στην Αιθιοπία, ένα εκπαιδευτικό και υγειονομικό πρόγραμμα της Π.Τ. το 2011 συνδυάστηκε με μια εκστρατεία μαζικού εκτοπισμού πολιτών, ενώ οι μονάδες που ήταν υπεύθυνες για τις εκκενώσεις οικισμών άνοιξαν πυρ κατά χωρικών που διαμαρτύρονταν σκοτώνοντας τουλάχιστον εφτά ανθρώπους.

Στις βορειοδυτικές ακτές της Ινδίας, τα μέλη κοινότητας ψαράδων είδαν το εισόδημά τους να εκμηδενίζεται, καθώς το ζεστό νερό που αναβλύζει από κοντινό σταθμό παραγωγής ηλεκτρισμού από άνθρακα -επένδυση του κολοσσού Tata Power με δανειοδότηση 450 εκατ. δολαρίων από την ιδιωτική θυγατρική της Π.Τ., IFC-, έχει μειώσει δραματικά τον αριθμό των ψαριών και γαρίδων τού άλλοτε πλούσιου Κόλπου του Κουτς, υπονομεύοντας τη δυνατότατη επιβίωσής τους.

Στον παράκτιο αλβανικό οικισμό Γιάλε, η αστυνομία εμφανίστηκε χαράματα, έβγαλε τους ανθρώπους με τις πιτζάμες από τα κρεβάτια τους και τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να υλοποιηθεί πρόγραμμα καθαρισμού των ακτών που δανειοδοτήθηκε με 17,5 εκατ. δολάρια από την Π.Τ. το 2007.

Το πρόγραμμα, που διαχειρίστηκε ο γιος τού τότε πρωθυπουργού Μπερίσα, αξιοποιήθηκε από την κυβέρνηση για να προωθήσει πολυτελές τουριστικό θέρετρο.

Οκτώ χρόνια μετά, οι κάτοικοι δεν έχουν ακόμη λάβει κάποια αποζημίωση για τη χαμένη τους περιουσία.

Υποτίθεται ότι τέτοιες πρακτικές δεν θα έπρεπε να υπάρχουν σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Π.Τ., οι κανονισμοί της οποίας ορίζουν πως όσοι εκτοπίζονται στο όνομα αναπτυξιακών σχεδίων πρέπει να μετεγκατασταθούν σε αξιοπρεπείς τόπους και να τους επιστραφούν ή να προσφερθούν μέσα επιβίωσης.

Αυτά στα χαρτιά, όπως καταδεικνύει η έρευνα του ICIJ. Γιατί στην πράξη η Π.Τ. χρηματοδότησε σχέδια χωρίς σχετικές προβλέψεις, δεν επέβλεψε την εκτέλεσή τους ούτε έλεγξε τι τελικά απέγιναν αυτοί οι άνθρωποι.

Και συχνά συνέχισε να συνεργάζεται με κυβερνήσεις που καταπατούν βάναυσα τα δικαιώματα των πολιτών και κατέφευγαν στον εκφοβισμό, την κακοποίηση, τη σύλληψη, ακόμη και τους φόνους όσων αρνούνταν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

«Ηταν συχνό φαινόμενο οι κυβερνήσεις να μην έχουν καμιά πρόθεση να τηρήσουν τους κανόνες και οι διαχειριστές της Π.Τ. καμιά πρόθεση να εξασφαλίσουν ότι αυτοί θα τηρηθούν» λέει ο Νάβιν Ράι, πρώην αξιωματούχος της Τράπεζας στον τομέα προστασίας των ιθαγενών το διάστημα 2000-2012.

Διάτρητοι κανόνες

Η έρευνα του ICIJ με τίτλο «Εκτοπισμένοι και Εγκαταλελειμμένοι»

ICIJ

Το διάστημα 2004-2013 η Π.Τ. και η ιδιωτική πιστωτική θυγατρική της IFC (Διεθνής Εταιρεία Χρηματοδοτήσεων), ενέκριναν δάνεια 455 δισ. δολαρίων για 7.200 προγράμματα σε αναπτυσσόμενες χώρες.

Σε αυτή την περίοδο, οι πληγέντες από την εφαρμογή 1.000 εξ αυτών των προγραμμάτων έχουν στείλει στα εποπτικά όργανα της Π.Τ. και της IFC πληθώρα καταγγελιών για παραβίαση των πολιτικών μετεγκατάστασης που έχουν θεσπίσει οι δύο οργανισμοί.

Η έκθεση των εποπτών της το 2012 έδειξε ότι το 40% των προγραμμάτων σε εξέλιξη θα επέφερε εκτοπισμό πολιτών, ποσοστό διπλάσιο από εκείνο των προγραμμάτων που είχαν ήδη ολοκληρωθεί.

Από το 2004 έχουν υπάρξει τουλάχιστον δώδεκα μεγα-επενδύσεις, καθεμία από τις οποίες εκτόπισε ή ζημίωσε οικονομικά περισσότερους από 50.000 πολίτες.

Σε περισσότερα από τα μισά προγράμματα που αναλύθηκαν, ο οργανισμός δεν γνώριζε αν υπήρξε η απαραίτητη μέριμνα για ιθαγενείς και τοπικές κοινότητες. Ενώ στην αντίστοιχη έκθεση του 2014 σημειώνεται ότι στο 60% των περιπτώσεων που ερευνήθηκαν, δεν υπήρχε καταγραφή του τι απέγιναν οι εκτοπισμένοι.

Απαντώντας στα πορίσματα της έρευνας του ICIJ, ο πρόεδρος της Π.Τ., Τζιμ Γιονγκ Κιμ, αναγνώρισε τα κενά δηλώνοντας «συγκλονισμένος» και ανακοίνωσε σχέδιο δράσης για μεγαλύτερη ανεξαρτησία των υπηρεσιών προστασίας των πολιτών και αύξηση κατά 15% των πόρων που προορίζονται για την εφαρμογή αυτής της μέριμνας.

Ωστόσο, στελέχη, νυν και πρώην, του οργανισμού δήλωναν στην El Pais πως οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις θα αποδυναμώσουν ακόμη περισσότερο τους κανόνες προστασίας των πολιτών, προσφέροντας, ανάμεσα στα άλλα, στους δανειολήπτες της τη δυνατότητα να αναλαμβάνουν αυτοί το έργο της εποπτείας ή να επιβάλλουν δικές τους κοινωνικές και περιβαλλοντικές πολιτικές, ακόμη κι όταν είναι υποδεέστερες από αυτές που ορίζει η Π.Τ.

Πολλοί μάνατζερ του οργανισμού ορίζουν την επιτυχία τους από τον αριθμό των δανειακών συμβάσεων που κλείνουν και προκειμένου να τις επιτύχουν τορπιλίζουν όρους που ίσως δημιουργούν «επιπλοκές, καθυστερήσεις ή πρόσθετο κόστος», εξηγεί επιγραμματικά ο Μάικλ Σερνέα, ο πρώτος κοινωνιολόγος που προσλήφθηκε στην Π.Τ. για να στηρίξει τους εκτοπισμένους πληθυσμούς. «Θλίβομαι βλέποντας πως πρωτοπόρες κάποτε πολιτικές της Π.Τ. απαξιώνονται και υποβαθμίζονται. Οι πιο φτωχοί, ευάλωτοι και ανίσχυροι θα πληρώσουν ξανά το τίμημα».

• ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ FB
• ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ TWITTER
• ΣΤΕΙΛΤΕ ΜΕ EMAIL
• ΕΚΤΥΠΩΣΤΕ

ΑΦΡΙΚΗ

Γιο χο χο και μια μποτίλια ρούμι...

Οι πειρατικοί θησαυροί αποτελούσαν πάντοτε ένα από τα αγαπημένα θέματα ταινιών και βιβλίων. Ενας από τους πολυθρύλητους είναι αυτός του διαβόητου Σκοτσέζου πειρατή Κάπτεν Κιντ, ο οποίος ενέπνευσε τον Ρόμπερτ Λιούις Στίβενσον να γράψει «Το Νησί των Θησαυρών».

ΣΧΕΤΙΚΑ - ΑΦΡΙΚΗ

• Απελευθερώθηκαν 700 όμηροι(06:04)
• Μαζική σφαγή αμάχων από την Μπόκο Χαράμ (18:23)
• Διακινητής ψυχών με πτυχίο...(06:26)
• Η Λιβύη στοιχειώνει τη Γηραιά Ηπειρο (13:00)
• Το νέο «απαρτχάιντ» δεν ξεχωρίζει χρώμα (06:49)
• Πολύνεκρη επίθεση κοντά σε βάση του ΟΗΕ στη Σομαλία (10:07)
• Κύμα βίας κατά μεταναστών στη Νότια Αφρική (20:27)
• Εκτελέσεις χριστιανών από τους εξτρεμιστές στη Λιβύη (15:34)
• Τα «χαμένα» παιδιά της Νιγηρίας (16:17)
• Νέες πολύνεκρες επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους στο Σινά(09:58)

Οι «ανεπιθύμητοι» διώκτες των μνημονίων

infowar1.jpg

Σεφάς Λουμίνα, ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ για το εξωτερικό δημόσιο χρέος του ΟΗΕ και τα ανθρώπινα δικαιώματα

09.05.2015, 18:14 | Ετικέτες:  οικονομία, ΟΗΕ, Μνημόνιο, Ελλάδα, κυβέρνηση, ευρωζώνη, κρίση

Συντάκτης: 

Άρης Χατζηστεφάνου

Για τους μεγαλόσχημους Eλληνες δημοσιογράφους είναι δύο ασήμαντοι δικηγόροι. Για τα Ηνωμένα Εθνη είναι δύο από τους σημαντικότερους εν ζωή επιστήμονες στον χώρο του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για την Ευρωπαϊκή Ενωση και τους Ελληνες πολιτικούς των μνημονίων ήταν απλώς μια ενοχλητική φωνή που θα μπορούσε να ενισχύσει τη χώρα απέναντι στους δανειστές της

Το πρώτο καθήκον κάθε κράτους είναι απέναντι στους πολίτες του.

Σεφάς Λουμίνα

Eίχαν περάσει ελάχιστες ώρες από τη στιγμή που ο Σεφάς Λουμίνα έφτασε στο ξενοδοχείο του στο κέντρο της Αθήνας. Τα Ηνωμένα Εθνη τού είχαν αναθέσει ως ειδική αποστολή να εξετάσει τις επιπτώσεις των μνημονίων στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αφησε τις βαλίτσες του στο δωμάτιο και κατέβηκε να συναντήσει την ομάδα εμπειρογνωμόνων και μεταφραστών που είχε έρθει να τον υποδεχτεί. Ηταν η στιγμή που άκουσε περίεργους θορύβους από το λόμπι του ξενοδοχείου. Περαστικοί αλλά και αστυνομικοί μαζεύονταν έξω από την πόρτα για να δουν τι είχε συμβεί. Οπως του εξήγησαν οι υπάλληλοι του ξενοδοχείου, κάποιος είχε νοικιάσει ένα δωμάτιο στον έκτο όροφο, άνοιξε το παράθυρο και πήδηξε στο κενό. Στο σημείωμα που άφησε εξηγούσε ότι δεν άντεχε άλλο την κατάσταση στην οποία τον οδήγησε η οικονομική κρίση.

«Και αυτές ήταν μόνο οι πρώτες μου ώρες στην Ελλάδα» μου εξήγησε ο Σεφάς Λουμίνα, πριν αρχίσει να παραθέτει αμέτρητα περιστατικά εξαθλίωσης και απόγνωσης που κατέγραψε τις λίγες ημέρες που βρισκόταν στην Αθήνα. Η έκθεση την οποία παρουσίασε στα Ηνωμένα Εθνη ήταν πραγματικός κόλαφος όχι μόνο για τις μνημονιακές κυβερνήσεις, αλλά και για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Μεταξύ άλλων η έκθεση σύστηνε στους δανειστές (άρα και στην Ε.Ε.) να διακόψουν κάθε πρόγραμμα «βοήθειας», εάν αυτή παρέχεται υπό όρους ταπεινωτικών πολιτικών που υπονομεύουν την ανάπτυξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, και να συμπεριλάβουν τη μείωση της ανεργίας και της φτώχειας ως μετρήσιμους στόχους στο πρόγραμμα προσαρμογής.

Χωρίς ίσως να το συνειδητοποιεί και ο ίδιος, μετατρεπόταν σε persona non grata για την Ε.Ε. και την κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου. Απέναντί του δεν είχε απλώς συγκεκριμένα πρόσωπα που προσπαθούσαν να αποσιωπήσουν την έρευνά του για να προωθήσουν τις μνημονιακές πολιτικές, αλλά θεσμούς που αδιαφορούσαν για την καταστρατήγηση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Η Ευρωπαϊκή Ενωση στο σύνολό της», μου εξηγεί ο διακεκριμένος καθηγητής, «ήταν εξαιρετικά εχθρική στην αποστολή του ΟΗΕ για το εξωτερικό δημόσιο χρέος και τα ανθρώπινα δικαιώματα και στρεφόταν εναντίον κάθε σχετικού ψηφίσματος». Και όταν ο ίδιος ρωτούσε γιατί συνέβαινε αυτό η απάντηση ήταν πως «το να εξετάζεις τα ανθρώπινα δικαιώματα σε σχέση με το χρέος αποτελεί σπατάλη χρημάτων».

Ο Σεφάς Λουμίνα δηλώνει εξαρχής ότι «μια χώρα οφείλει να αποπληρώνει τα χρέη της». Σπεύδει όμως να συμπληρώσει ότι κανείς δεν μπορεί να απαιτεί την αποπληρωμή εάν αυτή στερεί από το κράτος την ικανότητα να εξυπηρετήσει πρωταρχικές υποχρεώσεις του απέναντι στον πληθυσμό του». Παρά την εχθρική στάση της Ε.Ε. πίστεψε προς στιγμήν ότι η έκθεσή του θα προσέφερε ένα πανίσχυρο όπλο στην τότε ελληνική κυβέρνηση για να διαχειριστεί ή και να διαγράψει τα χρέη της. Αυτό που δεν μπορούσε να διανοηθεί είναι ότι το πολιτικό κατεστημένο της Ελλάδας θα στρεφόταν εναντίον του γιατί τόλμησε να υπερασπιστεί την Ελλάδα σε βάρος των πιστωτών. «Δεν μπορούσα να φανταστώ τέτοια αντίδραση» μου εξηγεί. «Πίστευα πως κάθε κυβέρνηση θα αγκάλιαζε μια έκθεση η οποία την βοηθούσε να ενισχύσει τη θέση των πολιτών της».

Η ελληνική κυβέρνηση όμως, η οποία καταδίκαζε κάθε σχετικό ψήφισμα στο πλαίσιο της Ε.Ε., δεν ήταν ο μοναδικός του αντίπαλος. Οταν ο Σεφάς Λουμίνα επέστρεψε στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 2015, ως μέλος πλέον της Επιτροπής Αλήθειας Δημόσιου Χρέους, έπεσε και αυτός θύμα της προσπάθειας αποδόμησης που ενορχήστρωναν τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Το παρακάτω απόσπασμα από τη στήλη του Γιάννη Πρετεντέρη στα «Νέα» συνοψίζει τη στάση αρκετών δημοσιογράφων που διαλαλούσαν την άγνοιά τους ως προσόν: «Ευτυχώς η “Αυγή” αποκάλυψε μερικές από τις “σημαντικές προσωπικότητες” της Επιτροπής - δεν θα αναφέρω τα ονόματα, είναι παντελώς άγνωστα. Μετέχουν λοιπόν (σύμφωνα με την εφημερίδα) ένας δικηγόρος “με ειδικότητα τα ανθρώπινα δικαιώματα”, ένας “πρώην(!) ειδικός για το δικαίωμα στην τροφή”(!)…».

Δεν υπήρχε αμφιβολία πως ο «δικηγόρος» ήταν ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, Σεφάς Λουμίνα. Αναζητώντας όμως και τον «πρώην ειδικό για το δικαίωμα στην τροφή» συνειδητοποιήσαμε ότι πρόκειται για τον ειδικό εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών, Ολιβιέ ντε Σούτερ, ο οποίος μετέχει επίσης στην Επιτροπή Αλήθειας Δημόσιου Χρέους. Ηδη από την πρώτη στιγμή που καθίσαμε μαζί του για μια συνέντευξη καταλάβαμε γιατί είχε περάσει στη μαύρη λίστα των «τιτάνων» της ελληνικής δημοσιογραφίας. «Οι δανειακές συμβάσεις», μου εξηγεί ο παγκοσμίου φήμης καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, «μπορεί να είναι άκυρες εάν αποδειχτεί ότι η μια πλευρά έπεσε θύμα εξαναγκασμού – εάν δηλαδή δεν δόθηκε στην Ελλάδα καμία άλλη επιλογή από το να τις αποδεχτεί».

Ολιβιέ ντε Σούτερ, πρώην ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για το δικαίωμα στην τροφή | 

Αν και εξετάζουν διαφορετικές χρονικές στιγμές των δανειακών συμβάσεων (τη σύναψη και τις επιπτώσεις από την εφαρμογή τους) οι δυο καθηγητές και πρώην εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ φαίνεται να καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: Οι δανειακές συμβάσεις θα μπορούσαν να κηρυχθούν άκυρες είτε γιατί υπογράφηκαν υπό καθεστώς εξαναγκασμού είτε γιατί η εφαρμογή τους θα οδηγούσε αποδεδειγμένα σε παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ποιος θέλει όμως να ακούσει δύο καθηγητές του ΟΗΕ που «απέτυχαν» τόσο οικτρά στην καριέρα τους, ώστε δεν κέρδισαν την αποδοχή των ελληνικών μέσων ενημέρωσης;

Info:

Διαβάστε

Greece: “Troika bailout conditions are undermining human rights”

Η πλήρης έκθεση του Σεφάς Λουμίνα για τις επιπτώσεις του εξωτερικού δημόσιου χρέους στα ανθρώπινα δικαιώματα. (http://www.ohchr.org/)

The Debt Crisis: From Europe to Where?

Βιβλίο με τη συμμετοχή και του Ερίκ Τουσέν για το ελληνικό χρέος. Κατεβάστε το δωρεάν από το info-war.gr

Από την Εφημερίδα των Συντακτών

Λευκά κολάρα στο σκαμνί για το Τ.Τ.

tt.jpg

ICON PRESS / ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΛΤΑΣ

07.05.2015, 10:21 | Ετικέτες:  τράπεζες, σκάνδαλα, χρήματα

Συντάκτης: 

efsyn.gr

Την παραπομπή σε δίκη γνωστών επιχειρηματιών της χώρας αλλά και μεγαλοστελεχών τραπεζών ζητά η εισαγγελέας Μαρία Σουκαρά – Κατσικάδη για την υπόθεση των επισφαλών δανείων που χορηγούσε το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. 

Σύμφωνα με την πρόταση της εισαγγελικής λειτουργού στο δικαστικό συμβούλιο καλούνται να λογοδοτήσουν για σειρά κακουργηματικών πράξεων, στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, οι επιχειρηματίες Δημήτρης Κοντομηνάς, Λαυρέντης Λαυρεντιάδης, Περικλής Λίβας, Δημήτρης Μπακατσέλος, Βίκτωρας Ρέστης, Κυριάκος Γριβέας και Αναστασία Βάτσικα, ο πρώην επικεφαλής του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου Άγγελος Φιλιππίδης, καθώς και η Αναστασία Σακελλαρίου, τότε επικεφαλής του Risk Management του Τ.Τ. και μέλος της επιτροπής πιστοδοτήσεων του Ιδρύματος, η οποία σήμερα βρίσκεται επικεφαλής στο Ταμείο Χρηυματοπιστωτικής Σταθερότητας. 

Μάλιστα, η εισαγγελέας κατά περίπτωση αποδίδει στους κατηγορούμενους σειρά κακουργηματικών πράξεων, ορισμένα από τα οποία τιμωρούνται με ποινή ως ισόβιας κάθειρξης.

Το ιστορικό

Μιλάμε για την πολύκροτη υπόθεση με τα αποκαλούμενα ως «επισφαλή δάνεια» του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου προς επιχειρηματίες και άλλα πρόσωπα, η διερεύνηση της οποίας είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2013 με παραγγελία της εισαγγελέως διαφθοράς Ελένης Ράικου.

Συγκεκριμένα, η διοίκηση του Τ.Τ. χορηγούσε δάνεια σε επιχειρηματίες με αδιαφανείς διαδικασίες, μηδενικά επιτόκια ή με προσωπικές εγγυήσεις που όμως δεν είχαν καμία διασφαλιστική αξία. Μάλιστα, σε μια περίπτωση η διοίκηση του Ταμιευτηρίου έβαλε ρήτρα σε ομολογιακό δάνειο ότι «δεν θα υποχρεούται καθ' οιονδήποτε χρόνο να παρακολουθεί, να διαβεβαιώνει ή να επαληθεύει τη χρήση του προϊόντος του ομολογιακού δανείου». 

Τότε, η υπόθεση αφού ερευνήθηκε, οδήγησε τον Ιανουάριο του 2009 στην άσκηση ποινικών διώξεων από την επίκουρη εισαγγελέα Διαφθοράς κ. Πόπη Παπανδρέου, ενώ μετά τη διαβίβαση δε της δικογραφίας σε ανακριτή διαφθοράς, εκδόθηκαν εντάλματα σύλληψης σε βάρος κατηγορούμενων επιχειρηματιών και των στελεχών του Ταμιευτηρίου.

Τεράστια κατασπατάληση

Σύμφωνα με την πολυσέλιδη πρόταση της εισαγγελέως, γίνεται λόγος για πάρτι κατασπατάλησης εκατομμυρίων ευρώ γύρω από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο καθώς και για ζημία εκατομμυρίων ευρώ σε βάρος του δημοσίου.

Στην πρόταση περιγράφονται οι πολυδαίδαλοι μηχανισμοί που φέρονται, κατά την εισαγγελέα, να χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου δεκάδες εκατομμύρια που δόθηκαν ως επιχειρηματικά δάνεια να καταλήξουν σε προσωπικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, σε σπίτια ή ακόμα και να χαθούν εντελώς τα ίχνη τους.

«Στην κατηγορία των "Μη Μεταβιβαζόμενων Στοιχείων", υπήχθη μια σειρά από δανειακές συμβάσεις, τις οποίες το νέο Τ.Τ. αναγκάσθηκε να καταγγείλει την 03-10-2011, καθόσον τα δάνεια αυτά δεν εξυπηρετούνταν και οι δανειολήπτες δεν τηρούσαν τους όρους των συμβάσεων. Πρέπει δε να τονιστεί, ότι η ανωτέρω μεταβίβαση, χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο, ιδρύθηκε με το Ν. 3864/2010, με σκοπό την στήριξη του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος», αναφέρει μεταξύ άλλων στην πρότασή της η εισαγγελέας.

Σε ό,τι αφορά στη ζημία που προκλήθηκε σε βάρος της Τράπεζας και του δημοσίου η εισαγγελέας, επισημαίνει: «Η συνολική εκτιμηθείσα ζημία της περιουσίας της στο ποσό των 209.768.000 ευρώ, με την συνολική ανεπάρκεια προβλέψεων να διαμορφώνεται στο ποσό των 88.077.000 ευρώ. Συγκεκριμένα η πιθανή ζημία για τις ελεγχθείσες επιχειρηματικές πιστοδοτήσεις ανήλθε στο ποσό των 208.154.000 ευρώ και επακόλουθα η ανεπάρκεια των προβλέψεων ανήλθε στο ποσό των 87.699.000 ευρώ».

Για ποιους ζητεί παραπομπή

Η εισαγγελέας με την πρότασή της προς το συμβούλιο Εφετών ζητεί να παραπεμφθούν σε δίκη οι:

• Άγγελος Φιλιππίδης: για τις αξιόποινες πράξεις α) απάτη από κοινού, υπό ιδιαζόντως επιβαρυντικές περιστάσεις (ειδικότερες συνθήκες εγκληματικής δράσης, αντικείμενο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας), στρεφόμενη κατά του Δημοσίου, εκ της οποίας το όφελος που πέτυχε ή επιδίωξε ο δράστης ή η ζημία που προξενήθηκε ή οπωσδήποτε απειλήθηκε το Δημόσιο υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ, β) απιστία από κοινού, εκ της οποίας η περιουσιακή ζημία υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ, κατ’ εξακολούθηση. Είχε αφεθεί ελεύθερος με καταβολή εγγύησης 2 εκατ. ευρώ, απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και εμφάνιση στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής του.

• Αναστασία Σακελλαρίου: για απιστία από κοινού, εκ της οποίας η περιουσιακή ζημία υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ, κατ’ εξακολούθηση. Η ισχυρή κυρία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας διετέλεσε στέλεχος του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και μέλος της Επιτροπής Χρηματοδοτήσεων το έτος 2012. Ο τότε υπουργός Οικονομικών τής παρείχε στήριξη.

• Δημήτρης Κοντομηνάς: για τις αξιόποινες πράξεις α) απάτη από κοινού, υπό ιδιαζόντως επιβαρυντικές περιστάσεις (ειδικότερες συνθήκες εγκληματικής δράσης, αντικείμενο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας), στρεφόμενη κατά του Δημοσίου, εκ της οποίας το όφελος που πέτυχε ή επιδίωξε ο δράστης ή η ζημία που προξενήθηκε ή οπωσδήποτε απειλήθηκε το Δημόσιο υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ, β) άμεση συνέργεια κατ’ εξακολούθηση, σε απιστία τελεσθείσα από κοινού κατ’ εξακολούθηση και γ) νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση. 
Ο επιχειρηματίας είχε συλληφθεί στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν. Τελικά αφέθηκε ελεύθερος με καταβολή εγγύησης 4 εκατ. ευρώ.

• Βίκτωρας Ρέστης: για την αξιόποινη πράξη της άμεσης συνέργειας από κοινού και άπαξ (κατ’ επιτρεπτή μεταβολή κατηγορίας) σε απιστία τελεσθείσα από κοινού.

• Λαυρέντης Λαυρεντιάδης: για τις αξιόποινες πράξεις α) άμεση συνέργεια από κοινού και άπαξ (κατ’ επιτρεπτή μεταβολή κατηγορίας) σε απιστία τελεσθείσα από κοινού και β) νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.

• Περικλής Λίβας για τις αξιόποινες πράξεις της, α) άμεσης συνέργειας από κοινού και άπαξ, (κατ’ επιτρεπτή μεταβολή κατηγορίας), σε απιστία τελεσθείσα από κοινού και β) άμεσης συνέργειας σε νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, τελεσθείσα κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.

• Radomir Zivanic και Δημήτριος Μπακατσέλος για την αξιόποινη πράξη της άμεσης συνέργειας, άπαξ, (κατ’ επιτρεπτή μεταβολή κατηγορίας), σε απιστία τελεσθείσα από κοινού.

• Γεώργιος Δασκαλάκης, για την αξιόποινη πράξη της άμεσης συνέργειας από κοινού και άπαξ, (κατ’ επιτρεπτή μεταβολή κατηγορίας), σε απιστία τελεσθείσα από κοινού.

• Κυριάκος Γριβέας και Αναστασία Βάτσικα, για τις αξιόποινες πράξεις της, α) άμεσης συνέργειας από κοινού και κατ’ εξακολούθηση, σε απιστία τελεσθείσα από κοινού κατ’ εξακολούθηση και β) νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες από κοινού, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.

• Παναγιώτης Ευθυμίου και Ευάγγελος Αποστολάτος για τις αξιόποινες πράξεις της άμεσης συνέργειας από κοινού και κατ’ εξακολούθηση, σε απιστία τελεσθείσα από κοινού κατ’ εξακολούθηση και νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες από κοινού, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.

• Μαγδαληνή Ευθυμίου, Χρήστος Ευθυμίου και Ευάγγελος Ευθυμίου για τις αξιόποινες πράξεις της άμεσης συνέργειας από κοινού και άπαξ, (κατ’ επιτρεπτή μεταβολή κατηγορίας), σε απιστία τελεσθείσα από κοινού και νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες από κοινού, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.

Ακόμη η εισαγγελέας ζητεί την παραπομπή των:

• Κλεάνθη Παπαδόπουλου, Φωτεινής Κρέστα, Διονύσιου Γκολφινόπουλου, Χαράλαμπου Σιγανού , Χρήστου Μαρουσού, Δημήτριου Κυπαρίσση, Γεωργίου Ξυφαρά του Δημητρίου, Αθανασίου Χασάπη του Αιμίλιου, Χαράλαμπου Γιαγκούδη του Ιωάννη, Λυμπέρη Κατσιουλέρη του Αντωνίου, Γεωργίου Στάμνου του Ζέππου, Γεωργίου Μπρίνταλου του Κωνσταντίνου, Σπυρίδωνα Πολίτη του Αθανασίου, Αντωνίου Καμινάρη του Δημητρίου, Περικλή Χανάκη του Γεωργίου, Ιωάννη Τσαγδή του Αγγελή, Αναστασίας Σακελλαρίου του Χρήστου, για την αξιόποινη πράξη της απιστίας από κοινού, εκ της οποίας η περιουσιακή ζημία υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ, κατ’ εξακολούθηση.

• Δημητρίου Παπαγεωργόπουλου του Γεωργίου, Λυδίας Κεκρίδου του Ευσταθίου, Ιωάννη Λεβεντίδη του Γεωργίου και Σπυρίδωνα Παντελιά του Χρήστου, για την αξιόποινη πράξη της απιστίας από κοινού, εκ της οποίας η περιουσιακή ζημία υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ, άπαξ, (κατ’ επιτρεπτή μεταβολή κατηγορίας).

• Μάριου Βαρότση του Δάντη – Αντωνίου, για τις αξιόποινες πράξεις της: α) απάτης από κοινού, υπό ιδιαζόντως επιβαρυντικές περιστάσεις, (ειδικότερες συνθήκες εγκληματικής δράσης, αντικείμενο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας), στρεφόμενη κατά του Δημοσίου, εκ της οποίας το όφελος που πέτυχε ή επεδίωξε ο δράστης ή η ζημία που προξενήθηκε ή οπωσδήποτε απειλήθηκε στο Δημόσιο, υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ, β) απιστίας από κοινού, εκ της οποίας η περιουσιακή ζημία υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ, κατ’ εξακολούθηση και γ) άμεσης συνέργειας σε νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.

• Παναγιώτας Μπέζα του Θεοφάνη, για τις αξιόποινες πράξεις της απιστίας από κοινού, εκ της οποίας η περιουσιακή ζημία υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ, κατ’ εξακολούθηση και β) άμεσης συνέργειας σε νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.

• Αλεξάνδρας Λιακοπούλου του Δημητρίου και Ιωάννη Ρόρρη του Γεωργίου, για την αξιόποινη πράξη της απάτης από κοινού, υπό ιδιαζόντως επιβαρυντικές περιστάσεις, (ειδικότερες συνθήκες εγκληματικής δράσης, αντικείμενο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας), στρεφόμενη κατά του Δημοσίου, εκ της οποίας το όφελος που πέτυχε ή επεδίωξε ο δράστης ή η ζημία που προξενήθηκε ή οπωσδήποτε απειλήθηκε στο Δημόσιο, υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ.

Αντίθετα, η εισαγγελέας εισηγείται την απαλλαγή για επιμέρους πράξεις των Σοφίας Τόλου, Γεώργιου Μπρίνταλου, Διονύση Γκολφινόπουλου, Σπυρίδωνα Πολίτη, Δημητρίου Κυπαρίσση και Γεωργίου Ξυφαρά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αναφέρεται στις σχέσεις ανάμεσα σε κάποιους κατηγορούμενους. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι «υπήρξαν περιπτώσεις, που δανειολήπτες εκμεταλλευόμενοι, αφενός τις μεταξύ τους σχέσεις και αφετέρου τις σχέσεις με πρόσωπα σε καίριες θέσεις στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, αλλά και τις ευκαιρίες που παρείχε στο παρελθόν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, σε επίπεδο τραπεζικού δανεισμού, αποκόμισαν περιουσιακά οφέλη, ύψους εκατομμυρίων ευρώ, σε βάρος της περιουσίας τη Τράπεζας και εντεύθεν του Δημοσίου».

Τα δάνεια 

Στην πρότασή της των 1.000 περίπου σελίδων, η εισαγγελέας αναφέρεται αναλυτικά σε όλες τις υποθέσεις επισφαλών δανείων που οδήγησαν στη ζημιά εκατομμυρίων ευρώ αλλά ακολουθεί και τις διαδρομές των χρημάτων από τη στιγμή που οι εμπλεκόμενοι επιχειρηματίες εισέπραξαν τα δάνεια.

Συγκεκριμένα για τον Όμιλο Κοντομηνά η εισαγγελέας αναφέρεται τόσο σε επιχειρηματική σύμπραξη του Δημήτρη Κοντομηνά με το Τ.Τ. όσο και σε δάνεια που χορηγήθηκαν στον όμιλο ΔΕΜΚΟ και φέρονται, κατά την πρόταση, να κατέληξαν στην τσέπη του επιχειρηματία.

Για τη σύμπραξη του Τ.Τ. με την εταιρία BESTLINE συμφερόντων κ. Κοντομηνά αφού η εισαγγελέας αναλύει συμβάσεις και δανεισμούς καταλήγει ότι: «Συμπερασματικά, η ως άνω περιγραφόμενη εγκληματική συμπεριφορά των υπαιτίων, όσον αφορά στην εξαγορά της Bestline από το Τ.Τ. υπό τους εξωπραγματικά προνομιακούς και ζημιογόνους για την περιουσία της Τράπεζας όρους της Συμφωνίας Μετόχων, επέφερε ζημία ύψους 138.750.467 ευρώ τουλάχιστον [105.000.000 ευρώ με βάση τα στοιχεία των πιστωτικών καρτών την 25-11-2013 (78 εκ. ευρώ σε οριστική καθυστέρηση +20 εκ. ευρώ σε ρύθμιση +7 εκ. ευρώ στις καθυστερήσεις) / εκ των οποίων η βέβαιη και οριστική ζημία ανέρχεται στο ποσό των 78.750.000 ευρώ (70%) + 33.750.467 ευρώ αποτέλεσμα Διαιτησίας σε εκτέλεση της Συμφωνίας Μετόχων], με αντίστοιχη περιουσιακή ωφέλεια της εταιρίας ΔΕΜΚΟ και του Δημήτρη Κοντομηνά».

Για τα δάνεια που δόθηκαν στον όμιλο ΔΕΜΚΟ η εισαγγελέας στην πρότασή της αναφέρει: «Την 31-12-2011, η Τράπεζα έφτασε να είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής της ΔΕΜΚΟ, καθώς την είχε χρηματοδοτήσει, με τον τρόπο και υπό τους όρους που προαναφέρθηκαν, με ποσό ύψους 38.500.000 ευρώ, που αποτελεί το 45,6% του συνολικού τραπεζικού δανεισμού της. Η συνολική δε ζημία στην περιουσία του Τ.Τ. συνεπεία των ως άνω χρηματοδοτήσεων υπολογίστηκε στο ποσό των 5.292.000 ευρώ, όσον αφορά στην εταιρία ΔΕΜΚΟ, και στο ποσό των 10.829.000 ευρώ, όσον αφορά στις εταιρίες VILLAGE ROADSHOW & VILLAGE FILMS. Ενώ σε άλλο σημείο επισημαίνεται ότι "το άνοιγμα του Τ.Τ. προς τον Δημήτρη Κοντομηνά ως φυσικό πρόσωπο, ήτοι σε καθαρά προσωπικό επίπεδο, στο ποσό των 2.293.000 ευρώ, ποσό που αφορά σε οφειλή της πιστωτικής του κάρτας έναντι της Τράπεζας και είναι ιδιαίτερα υψηλό».

Για τις συναλλαγές του ζεύγους Γριβέα - Βάτσικα η εισαγγελέας αναφέρει ότι το αποτέλεσμα «ήταν να προκληθεί ζημία στην περιουσία της Τράπεζας, από την ανωτέρω χρηματοδότηση, εκτιμώμενη στο 100% της απαίτησης, ήτοι στο ποσό των 17.641.000 ευρώ, έναντι σχηματισθεισών προβλέψεων ποσοστού 90%, η οποία ζημία εν τελεί βαρύνει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας». 

Για την κατηγορία της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες η εισαγγελέας αναφέρει: «Το συνολικό δε ποσό του δανείου, (ύψους 17.000.000 ευρώ), το «έσπασαν» σε πενήντα επτά (57) τραπεζικές επιταγές και το διακίνησαν μέσω των παραπάνω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με τελική κατάληξη τραπεζικούς λογαριασμούς άλλων εταιριών, συμφερόντων των ίδιων προσώπων. Η πολυδιάσπαση αυτή του εγκληματικού προϊόντος, δεν επιτρέπει την ακριβή ιχνηλάτηση των επιμέρους ποσών που διακινήθηκαν, ενώ είναι εξαιρετικά πιθανό ότι κάποια από τα ποσά αυτά να μεταφέρθηκαν σε τραπεζικούς λογαριασμούς εταιριών των ιδίων στην Κύπρο».

Για τα δάνεια προς τον όμιλο τότε του επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη η εισαγγελέας επισημαίνει ότι: «Το συνολικό δε ύψος της ζημίας στην προκειμένη περίπτωση ανέρχεται στο ποσό των 105.384.605,82 ευρώ και διαπιστώνει ότι το ποσό αυτό όχι μόνον δεν χρησιμοποιήθηκε για τον σκοπό για τον οποίο δόθηκε, αλλά αντιθέτως, κατέληξε σε προσωπικό τραπεζικό λογαριασμό του κατηγορούμενου, Λαυρέντη Λαυρεντιάδη».

Ξεκίνησε ο πόλεμος του χρέους

09:07 | 06 Μάιος. 2015

Τελευταία ανανέωση 09:22 | 06 Μάιος. 2015

Χρήστος Γιαννίμπας

  

Θα μπορούσαμε να τον πούμε και «πόλεμο της γραβάτας» μιας και ο Α. Τσίπρας έχει δηλώσει πως θα βάλει γραβάτα όταν υπάρξει συμφωνία για το χρέος, που δεν είναι ούτε βιώσιμο ούτε εξυπηρετήσιμο. Κάτι που λέει συνεχώς τα τελευταία πέντε χρόνια και επανέλαβε στη γενική συνέλευση του ΟΟΣΑ (12/3/15): «Δεν μπορούμε πλέον να υποκρινόμαστε ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας είναι βιώσιμο και εξυπηρετήσιμο».

Δεν πρόκειται βέβαια για κάποια εμμονή του Τσίπρα αλλά για μια πραγματικότητα που πλέον είναι κοινή παραδοχή της συντριπτικής πλειοψηφίας των οικονομολόγων του πλανήτη. Θλιβερή εξαίρεση ο Σαμαράς με συμπαραστάτη τον Γερμανό Βάιντμαν. Να θυμίσω πως και το ΔΝΤ ήδη από τις αρχές του 2010, πριν το Καστελόριζο, θεωρούσε το χρέος μη βιώσιμο.
Τότε, πέσαμε σε Τρισέ και Γερμανούς που έσωσαν τις γαλλικές και γερμανικές τράπεζες βουλιάζοντας την Ελλάδα. [1] Το φθινόπωρο του 2012 το ΔΝΤ επανήλθε στο ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους. «Καντεμιά», είχαμε πέσει σε Σαμαρά και Βενιζέλο που είχαν ήδη κάνει το εγκληματικό PSI βάζοντας ταφόπλακα στα ασφαλιστικά ταμεία, στις τράπεζες και τη χώρα.

Τρίτη και φαρμακερή που λένε. Το ΔΝΤ επανέρχεται στο ζήτημα της βιωσιμότητας και μένει να δούμε αν αυτή τη φορά θα υπάρξει ευτυχής κατάληξη. Το σίγουρο είναι πως αυτή η κυβέρνηση θεωρεί το χρέος μη βιώσιμο και εκ των πραγμάτων στο ζήτημα αυτό έχει «σύμμαχο» το ΔΝΤ και «εχθρούς» Ευρωζώνη και ΕΚΤ. Για να το πω αλλιώς, αντικειμενικά υπάρχει μια ρωγμή στην τριάδα των δανειστών. Για την ακρίβεια πάντα υπήρχε (από το 2010) ανεξάρτητα αν οι π. κυβερνήσεις δεν την αξιοποιούσαν.

Φυσικά η θέση του ΔΝΤ (που προκαλεί τη ρωγμή), δεν απορρέει από την αγάπη του για την Ελλάδα αλλά από το καταστατικό του. Αυτό ορίζει ως προαπαιτούμενο χρηματοδότησης οποιασδήποτε χώρας, τη βιωσιμότητα του χρέους της χώρας δανειολήπτη. Δηλαδή το αυτονόητο. Παρεμπιπτόντως, αυτό το αυτονόητο ΔΕΝ έκαναν οι ανεύθυνοι τραπεζίτες εγκληματώντας εις βάρος του λαού και της χώρας. [2]

Εκτιμώ την αλλαγή διαπραγματευτικής στάσης της κυβέρνησης (τουλάχιστον) ως ένδειξη πως θέλει να αξιοποιήσει αυτήν τη ρωγμή, ενώ θεωρώ δεδομένη και τη θετική στάση του Βαρουφάκη στην κατεύθυνση αυτή. Υπάρχει όμως ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα κι αυτό προκύπτει από την μέχρι τώρα τρίμηνη διαπραγμάτευση. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Διαπραγματευτικά η κυβέρνηση ακολούθησε σωστό δρόμο.

Πάντα μια διαπραγμάτευση ξεκινά και πρέπει να ξεκινά, από τα επί μέρους θέματα που υπάρχει η μικρότερη απόσταση μεταξύ των δύο μερών. Όπως είπε και στην πρόσφατη συνέντευξή του «στον ενικό» ο Α. Τσίπρας, αυτό ακριβώς έκανε και η κυβέρνηση και θα συνεχίσει να κάνει. Εδώ να κάνω μια «στάση Βαρουφάκη» με τον οποίο σε άλλα συμφωνώ σε άλλα διαφωνώ. Φυσιολογικά πράγματα δηλαδή.

Οι άνθρωποι δεν είμαστε προϊόντα πειραματικού εργαστηρίου όπου τα ίδια δεδομένα, στις ίδιες συνθήκες, δίνουν το ίδιο αποτέλεσμα. Καλοδεχούμενες λοιπόν οι διαφορετικές προσεγγίσεις. Και για τον Γιάννη [3] ξέρω πως είναι καλοδεχούμενες. Ή όπως μου έγραψε στην αφιέρωση που μου έκανε πέρυσι στο βιβλίο του : Για τον Χρήστο. Κι ας διαφωνείς, εφόσον έχει ενδιαφέρον η διαφωνία μας.

Στο άρθρο του «Πρόγραμμα 24 Ημερών» (27/7/12) έγραφε: «Η μόνη μας ελπίδα πια είναι ένα Πρόγραμμα 24 Ημερών που να ξεκινά σήμερα. Τι θα περιλαμβάνει; Τα εξής απλά: Η κυβέρνηση να κρατήσει ανοικτή την Ολομέλεια της Βουλής και εντός αυτών των 24 ημερών να περάσει όσες μεταρρυθμίσεις κρίνει ότι πρέπει να γίνουν. Όχι επειδή έχουν κάποια σημασία. Καμία δεν έχουν, καθώς δεν έχουν την παραμικρή ελπίδα να ανατρέψουν την εξελισσόμενη κατάρρευση, που οφείλεται σε μια καθαράμακροοικονομική τριπλή δίνη χρέους-ύφεσης-τραπεζών».

Ως άνθρωπος με μεγάλη νοημοσύνη αντιλαμβάνεται την απορία του αναγνώστη του και τη λύνει λέγοντας: «Τότε γιατί προτείνω μια τέτοια κοινοβουλευτική υπερκινητικότητα; Για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους: Για να πούμε στην Ευρώπη: “Μεταρρυθμίσεις θέλατε; Νa ’τες!”». Το επαναλαμβάνει στη συνέχεια εξηγώντας πως η πρότασή του αποσκοπεί στο «να κλείσει τα στόματα όσων συνεχίζουν να αναφέρονται στην αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης να νομοθετεί μεταρρυθμίσεις». Τότε με είχε αφήσει σύξυλο και του «επιτέθηκα» με άρθρο μου, γιατί ενώ έχει πιάσει την καρδιά του προβλήματος κάνει λάθος πρόταση. Εξηγώ:

(1) Τα έκτακτα και κατεπείγοντα (24 ημερών) μέτρα συνιστούσαν εκτροπή της δημοκρατίας (ουσιαστικά καθεστώς έκτακτης ανάγκης).

(2) Οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι ποτέ άχρωμες και ουδέτερες. Έχουν πρόσημο και αυτό μπορεί να είναι θετικό ή αρνητικό για την κοινωνία. Τον Ιούλιο του 2012, που έγραφε τα παραπάνω, Σαμαράς και Βενιζέλος μας είχαν ήδη μεταρρυθμίσει «τη μάνα και τον πατέρα».

(3) Προτείνοντας «να περάσει όσες μεταρρυθμίσεις κρίνει ότι πρέπει να γίνουν» η κυβέρνηση Σαμαρά Βενιζέλου, είναι σαν να προτείνει μαζικές δολοφονίες. Αυτοί «μεταρρύθμισαν» π.χ. μισθούς, συντάξεις, εργασιακές σχέσεις κ.λπ. Μόνο που αυτές ήταν απορρυθμίσεις. Πόσες και ποιες άλλες μεταρρυθμίσεις να έκαναν; Μήπως το ξεπούλημα κρατικής ιδιοκτησίας; Όπως έκαναν μετέπειτα π.χ. με το π. αεροδρόμιο; Μήπως αυτές που πρότειναν αργότερα με το mail Χαρδούβελη;

(4) Κι όλα αυτά για «καθαρά επικοινωνιακούς λόγους» και για «να κλείσει τα στόματα». Δηλαδή, για να έχουμε ηθικό πλεονέκτημα και για να τους κάνουμε τη μούρη κρέας. Συγνώμη, αλλά χεστήκανε οι δανειστές και για τα δυο.

Το μείζον πρόβλημα της χώρας όπως πολύ σωστά αναφέρει ο Βαρουγάκης είναι η «τριπλή δίνη χρέους-ύφεσης-τραπεζών». Κι απ’ αυτήν τη δίνη η χώρα δεν βγαίνει με «μεταρρυθμίσεις» που επιδεινώνουν το πρόβλημα, ούτε με πολιτικές που ρίχνουν τα βάρη στα γνωστά υποζύγια. Η πλειονότητα των Ελλήνων αντιλαμβάνεται πως:

• Η μεγαλύτερη πηγή δυσκολιών είναι τα ίδια τα προβλήματα που είναι πρωτόγνωρα και με συνέπειες πολέμου. Π.χ. η ανεργία δεν μπορεί να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά με κανένα από τα συμβατικά όπλα της οικονομίας.
• Οι υφιστάμενοι συσχετισμοί δυνάμεων σε Ελλάδα και ΕΕ (ειδικότερα ευρωζώνη), είναι δυσμενείς για τη χώρα μας. Οι γνωστοί «άγνωστοι» στο εσωτερικό, επιδίδονται σε καθημερινή συνειδητή ταύτιση των δυσκολιών που απορρέουν απ’ αυτούς τους συσχετισμούς, με μια κινδυνολογία που προβάλλεται με βάση αυτούς. Όμως είναι άλλο ζήτημα η επισήμανση των δυσκολιών και η προσπάθεια αντιμετώπισής τους, και άλλο η αξιοποίηση των δυσκολιών σε μια κινδυνολογία.
• Κάποιοι προβάλουν την απαίτηση να γίνει ανατροπή του διεφθαρμένου καθεστώτος, να φύγει η συμμορία και να εφαρμοσθεί μια ριζικά αντίθετη πολιτική. Κι όλο αυτό να γίνει ανώδυνα. Χωρίς δυσκολίες και χωρίς προβλήματα. Δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται ότι ο ελληνικός καπιταλισμός είναι μια συμμορία μαύρου χρήματος με αδιαφανείς επιχειρηματικές και πολιτικές σχέσεις και αιχμή του δόρατος τα ΜΜΕ.
• Δεν υπάρχει εύκολη λύση. Αν υπήρχε θα εφαρμοζόταν από άλλες πολιτικές δυνάμεις. Η Αριστερά και οι ευρύτερες πατριωτικές δυνάμεις, κληθήκαν από την ελληνική κοινωνία να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα γιατί ακριβώς έχουν πλέον εξαντληθεί οι εύκολες λύσεις. Οι βραχυχρόνιες, οι μη βιώσιμες λύσεις.

Τα παραπάνω οι Έλληνες τα αντιλαμβάνονται. Όπως επίσης ότι η κυβέρνηση στις 20 Φεβρουαρίου, πέτυχε να πάρει μια συμφωνία που (ανάμεσα σε άλλα) προβλέπει μεταρρυθμίσεις που η ίδια προτείνει, και όχι μεταρρυθμίσεις για «καθαρά επικοινωνιακούς λόγους» και για «να κλείσει τα στόματα». Ταυτόχρονα έθεσε τις κόκκινες γραμμές (ουσιαστικά τις έθεσε ο λαός στις εκλογές), σε μέτρα που προκαλούν ύφεση και ζητούσαν και ζητούν οι δανειστές.

Το σπουδαιότερο. Ενέγραψε «υποθήκη» για το κυρίαρχο ζήτημα βιωσιμότητας του χρέους. Αυτό που πολύ σωστά ο Βαρουφάκης προ πολλού έχει επισημάνει. Γιατί αν αυτό δεν γίνει βιώσιμο, όλα τ’ άλλα είναι … «απλώς οδοντόκρεμες». Κι αν ακόμα οι δανειστές συμφωνούσαν όχι μόνο να μην μειωθούν μισθοί και συντάξεις, αλλά μας προτρέπανε(sic) και σε αύξησή τους κατά 10%, η χώρα θα συνέχιζε να είναι βαρέλι δίχως πάτο.

Εκτιμώ πως η αλλαγή πλεύσης ήρθε τη σωστή στιγμή. Σωστά συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για τα επιμέρους θέματα (μεταρρυθμίσεις κ.λπ.), αλλά πλέον το κύριο βάρος πέφτει στην «τελική λύση» της βιωσιμότητας του χρέους. Αξιοποιώντας και τη ρωγμή που ανοίγει η θέση του ΔΝΤ, αυτή η «τελική λύση» έρχεται πιο κοντά. Αρωγοί σ’ αυτήν είναι:

(1) Η διπλωματική εξωστρέφεια που από τις πρώτες μέρες ακολούθησε η κυβέρνηση.

(2) Η συμπλήρωση των οικονομικών διαπραγματεύσεων, με την πολιτική διαπραγμάτευση και τις γεωπολιτικές εξελίξεις.

(3) Το γεγονός πως περάσαμε στον τέταρτο μήνα διαπραγματεύσεων. Για τους Σαμαρά, Βενιζέλο, Θεοδωράκη και τα γνωστά νεροπίστολα των ΜΜΕ, αυτό είναι αρνητικό. Τους αφήνω στη μιζέρια τους και στο ραγιαδισμό τους. Στους καλοπροαίρετους επισημαίνω τρεις πολύ σημαντικές παραμέτρους.

(i) Οι απέναντι (εντός κι εκτός), δεν έχουν ανεξάντλητα επιθετικά αποθέματα. Θα τολμούσα να πω ότι ήδη έχουν εξαντλήσει τα περισσότερα που διέθεταν. Κι αυτά στόχευαν κυρίως το φρόνημα του ελληνικού λαού. Ο λαός είναι το βαρύ πυροβολικό της κυβέρνησης. Όσο αυτός μένει στις επάλξεις τόσο κοντύτερα έρχεται η λύση. Αν αυτός υποχωρήσει, μαύρο φίδι που μας έφαγε. ΟΛΟΥΣ.  

(ii) Έχουν να χάσουν πάρα πολλά και είναι κόντρα στη λογική τους τέτοιες, και δη επί μακρόν, επιθετικές πολιτικές.

(iii) Τα δείγματα γραφής της κυβέρνησης στο εσωτερικό, κάθε μέρα που περνά θα την ενισχύουν ακόμα περισσότερο στη συνείδηση του λαού. Συνακόλουθα γίνεται πιο ισχυρή στο εξωτερικό.

Ταυτόχρονα βέβαια θα αυξάνονται οι τρικλοποδιές, η παραπληροφόρηση, η διασπορά τρόμου κ.λπ. ενώ καλλιεργούνται φόβοι στο έδαφος υπαρκτών προβλημάτων (π.χ. η ανομβρία ρευστότητας στην αγορά). Αυτό όμως που προσωπικά εισπράττω από την πλειονότητα είναι δυο φράσεις. «Βρε διάολε, κυβέρνηση 3 μηνών είναι», και «το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν το ξημέρωμα». Τις προσυπογράφω και τις δυο.

Η μάχη «της γραβάτας» ξεκίνησε και πιστεύω πως η μεγάλη πλειονότητα του λαού μας ευελπιστεί να είναι κοντά η μέρα που θα δούμε τον Τσίπρα με γραβάτα. Ο λευκός καπνός πως η Ελλάδα κέρδισε όχι μια μάχη αλλά τον πόλεμο της βιωσιμότητας του χρέους. Αυτόν τον πόλεμο ο Γιάννης Βαρουφάκης τον δίνει εδώ και πολλά χρόνια. Ίσως είναι ο πιο κατάλληλος στρατιώτης στην εμπροσθοφυλακή της κυβέρνησης και έχει να δώσει και θα δώσει τα φώτα του.

Εν κατακλείδι όπως λέει κι ο λαός, για να του τα χώνει το σύστημα εντός κι εκτός, πάει να πει πως κάνει καλά τη δουλειά του. Εγκρίνω κι επαυξάνω. Όχι προφανώς γιατί ο Βαρουφάκης έχει ανάγκη τη δική μου υπεράσπιση. Την (πάντα καλοπροαίρετη) κριτική ίσως.

Παραπομπές

[1] Στο τέλος του 2009 οι γαλλικές και γερμανικές τράπεζες είχαν σε ελληνικά ομόλογα 75,452 δις $ και 43,236 δις $ αντίστοιχα. Σύνολο 118,688 δις $. Παρεμπιπτόντως, οι γαλλικές π.χ. τράπεζες μας είχαν δανείσει αυτά τα 75,452 δις με καταθέσεις στην ΕΚΤ μόλις 1,51 δις (5.000% περισσότερα). Προσέξτε τώρα. Για τα δικά τους 1,51 δις εισέπρατταν από την Ελλάδα τόκους για 75,45 δις. Πληρώνοντας 1% τόκο στην ΕΚΤ και παίρνοντας (μ.ο.) 5% τόκο από την Ελλάδα, για τα δικά τους 1,51 δις έπαιρναν 200% ετήσιο τόκο. Αυτό λέγεται κερδοσκοπία; Σίγουρα πάντως δεν είναι τοκογλυφία αφού 200% ετήσιο τόκο οι τοκογλύφοι δεν παίρνουν ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα. Τα ίδια ακριβώς ίσχυαν για όλες τις τράπεζες (γερμανικές κ.λπ.) και φυσικά και για τις δικές μας τράπεζες που είχαν 50 δις ελληνικών ομολόγων. (Τα στοιχεία είναι της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών BIS, Bank for International Settlements).

[2] Όταν σκέφτομαι πως έδωσαν (ουσιαστικά χάρισαν) εκατοντάδες εκατ. Ευρώ, π.χ. σε ΜΜΕ με εγγύηση τα Στρουμφάκια, τρελαίνομαι. Λες και οι καταθέσεις των Ελλήνων ήταν του πατέρα τους.

[3] Γιάννη με δύο «ν», όχι για να του τη «σπάσω» αλλά γιατί έτσι είναι το σωστό.

Από το tvxs